วาทกรรมความรุนแรงในนิทานพื้นบ้านล้านนา

บทคัดย่อ

            การวิจัยเรื่อง “วาทกรรมความรุนแรงในนิทานพื้นบ้านล้านนา” มีจุดมุ่งหมายเพื่อ  1)  วิเคราะห์ความรุนแรงที่ปรากฏในนิทานพื้นบ้านล้านนา และ 2)  วิเคราะห์กระบวนการสร้างความรุนแรงในนิทานพื้นบ้านล้านนา          โดยวิเคราะห์ข้อมูลจากนิทานพื้นบ้านล้านนา จำนวน 740 เรื่อง ซึ่งใช้แนวคิดวาทกรรมวิเคราะห์เชิงวิพากษ์  ทฤษฎีความรุนแรง  แนวคิดคู่ตรงข้าม  และทฤษฎีอารมณ์ขัน มาใช้ในการวิเคราะห์ สังเคราะห์ ตีความ และอธิบายความข้อมูล

            ผลการวิจัยพบว่า ความรุนแรงที่ปรากฏในนิทานพื้นบ้านล้านนา ปรากฏความรุนแรง 2 ลักษณะ คือ    ความรุนแรงเดี่ยวและความรุนแรงซ้อน  ความรุนแรงเดี่ยว ประกอบด้วย 1) ความรุนแรงทางตรง พบความรุนแรงทางร่างกายมากที่สุด  รองลงมาคือความรุนแรงโดยการประทุษวาจา  ความรุนแรงต่อทรัพย์สิน และความรุนแรงทางเพศ ตามลำดับ  2) ความรุนแรงเชิงโครงสร้าง พบความรุนแรงเชิงโครงสร้างทางการศึกษามากที่สุด รองลงมาคือความรุนแรงเชิงโครงสร้างทางเพศ และความรุนแรงเชิงโครงสร้างทางอาชีพ/ตำแหน่ง ตามลำดับ                 และ 3) ความรุนแรงเชิงวัฒนธรรม พบความรุนแรงเชิงวัฒนธรรมทางเพศมากที่สุด รองลงมาคือความรุนแรง       เชิงวัฒนธรรมทางภาษา  ความรุนแรงเชิงวัฒนธรรมความเชื่อ  และความรุนแรงเชิงวัฒนธรรมการกินตามลำดับ  ส่วนความรุนแรงซ้อน ประกอบด้วย 1) ความรุนแรงเชิงวัฒนธรรมที่ส่งผลให้เกิดความรุนแรงทางตรง 2) ความรุนแรงเชิงโครงสร้างที่ส่งผลให้เกิดความรุนแรงทางตรง  และ 3) ความรุนแรงเชิงวัฒนธรรมที่ส่งผลให้เกิดความรุนแรงเชิงโครงสร้างต่อเนื่องให้เกิดความรุนแรงทางตรง

            ส่วนกระบวนการสร้างความรุนแรงในนิทานพื้นบ้านล้านนา พบทั้งหมด 5 กระบวนการ คือ 1) กระบวนการสร้างให้เป็นชายขอบ/คนอื่น  2) กระบวนการลดคุณค่าและศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์  3) กระบวนการเพิ่มหรือลด     อัตลักษณ์  4) กระบวนการทำให้เป็นสินค้า และ 5) กระบวนการสร้างความชอบธรรม