แม่ฮ่องสอนเมืองชายแดนภาคเหนือด้านตะวันตก: ความท้าทายต่อการพัฒนาเป็นพื้นที่พิเศษ

Main Article Content

ศิวาพร มหาทำนุโชค
นิพนธ์ คำพา

บทคัดย่อ

จังหวัดแม่ฮ่องสอนเป็นพื้นที่ชายแดนของประเทศไทยที่มีความหลากหลายทางลักษณะภูมิประเทศ ประชากร สังคมและวัฒนธรรม บทความนี้มุ่งหมายเพื่อเผยแพร่ข้อมูลพื้นฐาน บริบท ปัญหา และข้อจำกัดของจังหวัดแม่ฮ่องสอน ได้แก่ ความมั่นคงชายแดน ความยากลำบากของการคมนาคม ความยากจน การขาดแคลนสาธารณูปโภค การศึกษา ความชุกชุมของโรคภัยไข้เจ็บและการสาธารณสุข ที่ท้าทายต่อการพัฒนาที่ต่อเนื่องเพื่อขับเคลื่อนไปสู่การเป็นพื้นที่พิเศษ บทความนี้ยังได้นำเสนอการวิเคราะห์เรื่องความท้าทายต่อการเป็นพื้นที่พิเศษที่พัฒนาอย่างยั่งยืน ซึ่งควรพัฒนาในเชิงความร่วมมือระหว่างประเทศสาธารณรัฐแห่งสหภาพพม่ากับประเทศไทย และพัฒนาปัจจัยภายในของประเทศไทย ควรส่งเสริมการค้าชายแดนโดยยกระดับการเป็นจุดผ่อนปรนเพื่อการค้าขึ้นเป็นจุดผ่านแดนถาวร จังหวัดแม่ฮ่องสอนควรพยายามจัดความสมดุลระหว่างความสัมพันธ์ของธรรมชาติกับวิถีการดำเนินชีวิตของชุมชนทั้งในวันนี้และต่อไปในอนาคต เพื่อช่วยลดการเผชิญความเสี่ยงที่มีสาเหตุจากปัญหายาเสพติด ความยากลำบากของการคมนาคม การขาดแคลนสาธารณูปโภค สาธารณูปการ หรือปัจจัยพื้นฐานในการดำรงชีวิต การศึกษา ความชุกชุมของโรคภัยไข้เจ็บและการสาธารณสุข อีกทั้ง ควรส่งเสริมและพัฒนาเศรษฐกิจเชิงสุขภาพ ซึ่งส่งผลกระทบต่อการบรรเทาปัญหาความยากจนและลดภาวะความเหลื่อมล้ำทางเศรษฐกิจและสังคมของประชาชนแม่ฮ่องสอนได้ ท้ายที่สุด ควรปรับปรุงนโยบายภาครัฐ สนับสนุนการจัดการเชิงบูรณาการให้สอดคล้องกับมิติความต้องการของประชาชนและโอกาสของการพัฒนาได้อย่างเท่าเทียมและยั่งยืน

Article Details

บท
บทความวิชาการ

References

กรมทรัพยากรธรณี. (2564). ธรณีวิทยาและทรัพยากรและทรัพยากรธรณี จังหวัดแม่ฮ่องสอน “การจำแนกเขตและแนวทางการบริหารจัดการ”. สืบค้นจาก http://www.dmr.go.th/download/digest/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%AE%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%AD%E0%B8%99.pdf

กระทรวงมหาดไทย. (2559). การหารือเรื่องการขออนุญาตเดินทางออกนอกราชอาณาจักรของบุคคลสัญชาติไทยทางช่องทางจุดผ่อนปรนการค้า. กรุงเทพฯ: กองการต่างประเทศ สำนักงานปลัด กระทรวงมหาดไทย.

กระทรวงสาธารณสุข. (2563). ข้อมูลเพื่อตอบสนอง Service Plan สาขาโรคไม่ติดต่อ (NCD DM,HT,CVD). สืบค้นจาก https://hdcservice.moph.go.th/hdc/reports/page.php?cat_id=b2b59e64c4e6c92d4b1ec16a599d882b

กองยุทธศาสตร์และแผนงาน. (2563). หลักเกณฑ์การพิจารณากำหนดสำนักงานในพื้นที่พิเศษ ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2562. สืบค้นจาก https://bps.moph.go.th/new_bps/SpecialAreas2562

นพกร คนไว. (2563). Thailand 4.0 สู่การเป็น Medical Hub ของอาเซียน. สืบค้นจาก https://web.tcdc.or.th/th/Articles/Detail/Thailand-Medical-Hub

โรงพยาบาลศรีสังวาลย์. (2564). สรุปประเด็นการวิเคราะห์ปัจจัยภายในและภายนอก โรงพยาบาลศรีสังวาลย์ ประจำปี 2560. แม่ฮ่องสอน: โรงพยาบาลศรีสังวาลย์.

ศูนย์อำนวยการป้องกันและปราบปรามยาเสพติดจังหวัดแม่ฮ่องสอน. (2563). สถานการณ์ยาเสพติด และสถิติการจับกุมยาเสพติด จังหวัดแม่ฮ่องสอน. แม่ฮ่องสอน: ศูนย์อำนวยการป้องกันและปราบปรามยาเสพติดจังหวัดแม่ฮ่องสอน.

ส่วนกิจการชายแดนและผู้อพยพ. (2564). ข้อมูลการบริหารจัดการพื้นที่พักพิงชั่วคราวฯ ในภารกิจของกรมการปกครอง และข้อมูลทั่วไปของผู้หนีภัยการสู้รบในพื้นที่พื้นที่พักพิงชั่วคราวฯ 9 แห่ง ประจำเดือนพฤษภาคม 2563. สืบค้นจาก https://multi.dopa.go.th/bdpad/news/cate7/view65

สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2560). รายงานการวิเคราะห์สถานการณ์ความยากจนและความเหลื่อมล้ำในประเทศไทย ปี 2560. สืบค้นจาก https://www.nesdc.go.th/ewt_w3c/ewt_dl_link.php?filename=social&nid=10855

สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2561). รายงานสถานการณ์ความยากจนและความเหลื่อมล้ำด้านรายได้ในระดับภาคของประเทศไทย. กรุงเทพฯ: สำนักพัฒนาฐานข้อมูลและตัวชี้วัดภาวะสังคม.

สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2563). การพัฒนาและแก้ไขปัญหาความยากจน ในพื้นที่จังหวัดแม่ฮ่องสอนภายใต้แนวคิด แม่ฮ่องสอน: มนต์เสน่ห์แห่งขุนเขา (Mae Hong Son: The valley of charm). สืบค้นจาก https://www.nesdc.go.th/ewt_dl_link.php?nid=7784

สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2564). รายงานวิเคราะห์สถานการณ์ความยากจนและความเหลื่อมล้ำของประเทศไทย ปี 2563. สืบค้นจาก https://www.nesdc.go.th/ewt_dl_link.php?nid=11972&filename=social

สำนักงานจังหวัดแม่ฮ่องสอน. (2562). สรุปรายงานประจำปี จังหวัดแม่ฮ่องสอน 2562. แม่ฮ่องสอน: สำนักงานจังหวัดแม่ฮ่องสอน.

สำนักงานศึกษาธิการจังหวัดแม่ฮ่องสอน. (2564). ข้อมูลผู้เรียนจังหวัดแม่ฮ่องสอน. แม่ฮ่องสอน: สำนักงานศึกษาธิการจังหวัดแม่ฮ่องสอน.

สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดแม่ฮ่องสอน. (2563). เอกสารสรุปตรวจราชการและนิเทศงานกรณีปกติ_จ.แม่ฮ่องสอน_รอบที่2_ปีงบประมาณ2562. สืบค้นจาก http://pdc.mhso.moph.go.th/m58/frontend/web/index.php?r=freelance%2Fview&id=530

สำนักงานอุตสาหกรรมจังหวัดแม่ฮ่องสอน. (2563). เอกสารประกอบยุทธศาสตร์ เป้าหมายการพัฒนาอุตสาหกรรมจังหวัดแม่ฮ่องสอน (วิสัยทัศน์) ปี พ.ศ. 2560-2564 (ฉบับทบทวนปีงบประมาณ พ.ศ. 2563). สืบค้นจาก http://www.industry.go.th/maehongson/index.php/about/faqs

หอการค้าจังหวัดแม่ฮ่องสอน. (2559). รายงานการประชุมติดตามการยกระดับจุดผ่อนปรนเพื่อการค้าห้วยต้นนุ่นเป็นจุดผ่านแดนถาวร. แม่ฮ่องสอน: หอการค้าจังหวัดแม่ฮ่องสอน.

World Health Organization. (2020). Measuring overall health system performance for 191 countries. Retrieved from https://www.who.int/healthinfo/paper30.pdf