กระบวนการเรียนรู้ชุมชนเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุด้านอาชีพ ของชุมชนบ้านหนองขวาง ตำบลพรสำราญ อำเภอคูเมือง จังหวัดบุรีรัมย์

บทคัดย่อ

               การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 3 ประการ คือ 1) เพื่อศึกษาสถานการณ์และปัญหาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุ      2) เพื่อศึกษากระบวนการเรียนรู้ของชุมชนบ้านหนองขวาง และ 3) เพื่อสร้างกระบวนการเรียนรู้เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุด้านอาชีพของชุมชนบ้านหนองขวาง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยคือการประชุม การสนทนากลุ่ม และการสัมภาษณ์ โดยมีกลุ่มเป้าหมาย ได้แก่ ผู้นำชุมชน ผู้สูงอายุ เจ้าหน้าที่องค์การบริหารส่วนตำบลพรสำราญ โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล โดยกระบวนการวิจัยแบบมีส่วนร่วม ได้ผลดังนี้ ผลการวิจัย 1) สถานการณ์และปัญหาผู้สูงอายุ พบว่า ชุมชนบ้านหนองขวางมีผู้สูงอายุ ร้อยละ 13.98  ของประชากร และมีแนวโน้มที่จะเพิ่มขึ้น มีภาระหนี้สินค่อนข้างมาก (ร้อยละ 76) ปัญหาสุขภาพ และวิถีการดำเนินชีวิตเปลี่ยนไปทำให้ภูมิปัญญาเก่าเริ่มหาย ที่ยังคงอยู่คือการทอผ้า จักสาน เกษตรผสมผสาน และยังมีผู้สูงอายุบางส่วนรู้สึกหดหู่ เหงา เนื่องจากไม่มีความมั่นคงในชีวิต และมีความต้องการมีอาชีพที่มีเหมาะสม 2) กระบวนการเรียนรู้ของชุมชนมีอยู่ 4 ระดับ คือ การเรียนรู้ระดับบุคคล การเรียนรู้ระดับครอบครัว การเรียนรู้ระดับชุมชน และระดับเครือข่าย 3) การสร้างกระบวนการเรียนรู้เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุด้านอาชีพ เริ่มจากสร้างแรงบันดาลใจจากคนต้นแบบ การรวมกลุ่มด้านอาชีพ ใช้วัดเป็นพื้นที่ส่งเสริมการเรียนรู้ร่วมกันด้วยกิจกรรมทางศาสนาเชื่อมคนหลายวัยทำกิจกรรมร่วมกับผู้สูงอายุ การศึกษาดูงานด้านอาชีพชุมชนอื่น นอกจากนี้มีการยกระดับความรู้ในระดับปัจเจกให้เป็นฐานเรียนรู้ชุมชนจำนวน 3 ฐาน ได้แก่ ฐานเรียนรู้เกษตรประณีต  1 ไร่ ฐานเรียนรู้การทำเกษตรในบ้านผู้สูงอายุ  และฐานเรียนรู้จักสาน เป็นต้น