ปัญหาทางกฎหมายในการจัดตั้ง การสิ้นสภาพและการยุบพรรคการเมือง

Main Article Content

คเชนท์ พันนุมา

บทคัดย่อ

การศึกษาวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัญหา รวมทั้งแนวคิด ทฤษฎี กฎหมายในการจัดตั้ง การสิ้นสภาพและการยุบพรรคการเมืองไทย โดยการวิเคราะห์เปรียบเทียบกับต่างประเทศ การวิจัยในครั้งนี้ใช้การผสมผสานการวิจัยเอกสาร วิจัยเชิงสำรวจและการสัมภาษณ์เจาะลึก  การวิจัยเอกสารเป็นการสังเคราะห์เอกสารด้านกฎหมายที่เกี่ยวกับการจัดตั้ง การสิ้นสภาพและการยุบพรรคการเมืองของไทยและต่างประเทศ การวิจัยเชิงสำรวจด้วยการเก็บรวบรวมข้อมูลจากกลุ่มตัวอย่างสมาชิกพรรคการเมือง จำนวน 410 คน จาก 72 พรรคการเมือง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยเป็นแบบสอบถามทั้งหมด 3 ตอน สถิติที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ ค่าเฉลี่ย และค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการสัมภาษณ์เจาะลึกจากผู้แทนจากองค์กรที่เกี่ยวข้อง จำนวน 14 คน โดยให้ความสำคัญในการศึกษาและวิเคราะห์การวิจัยเอกสารมากเป็นพิเศษ


               ผลการวิจัยพบว่า ประวัติศาสตร์ บรรยากาศทางการเมือง และลักษณะของคนในชาติ มีส่วนสำคัญต่อการกำเนิดพรรคการเมือง ในประเทศต้นแบบการปกครองระบอบประชาธิปไตย พรรคการเมืองได้รับสถานะโดยอัตโนมัติ ผลการวิจัยแสดงให้เห็นว่าการรัฐประหารของไทยมีส่วนสำคัญต่อแนวคิดและพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยพรรคการเมือง พ.ศ.2560 โดยกฎหมายทำให้การจัดตั้งพรรคการเมืองของไทยทำได้ยากและมีแนวโน้มที่จะสิ้นสภาพและถูกยุบได้ง่ายกว่าต่างประเทศ ดังนั้น เพื่อให้แนวคิดของกฎหมายว่าด้วยพรรคการเมืองเป็นไปตามทฤษฎีระบบรัฐสภาและสากลประเทศ มีความชัดเจนและไม่มีปัญหาในการตีความกฎหมาย จึงมีข้อเสนอแนะตามนัยแนวคิดและกฎหมายที่เหมาะสมได้แก่ 1. แก้ไขบทนิยามคำว่า“พรรคการเมือง”และ“กฎเกณฑ์การจัดตั้งพรรคการเมือง”เพื่อเปิดโอกาสให้ประชาชนสามารถพัฒนาพรรคการเมืองไปโดยธรรมชาติทางการเมือง ส่วนการจดทะเบียนจัดตั้งพรรคการเมืองเป็นทางเลือกหนึ่งของประชาชนในการจัดตั้งพรรคการเมือง 2. เพื่อให้สอดคล้องต่อบทนิยามพรรคการเมือง จึงเห็นควรให้พรรคการเมืองสลายตัวไปตามหลักทฤษฎี หรือเจตจำนงในการจัดตั้ง ทั้งนี้ พรรคการเมืองอาจถูกลบชื่อออกจากทะเบียนเมื่อไม่ปฏิบัติตามเงื่อนไขที่กฎหมายกำหนด 3. พรรคการเมืองเป็นองค์กรทางการเมืองที่มีความสำคัญเป็นอย่างยิ่ง การยุบพรรคการเมืองมีผลกระทบต่อระบบการเมือง และเสรีภาพทางการเมืองของปัจเจกบุคคล กฎเกณฑ์การยุบพรรคการเมืองควรมีความชัดเจน การยุบพรรคการเมืองที่เหมาะสม ได้แก่ (1) กระทำการล้มล้างการปกครองระบอบประชาธิปไตย, (2) กระทำการเป็นปฏิปักษ์ต่อการปกครองระบอบประชาธิปไตยอย่างร้ายแรง, (3) บทลงโทษต้องกำหนดให้เป็นเรื่องเฉพาะตัว

Article Details

บท
บทความวิจัย

References

พระราชบัญญัติธรรมนูญการปกครองแผ่นดินสยามชั่วคราว พุทธศักราช 2475. (2475: 27 มิถุนายน)

พระราชบัญญัติพรรคการเมือง พ.ศ. 2498. (2498: 28 กันยายน)

พระราชบัญญัติพรรคการเมือง พ.ศ. 2511. (2511: 15 ตุลาคม)

พระราชบัญญัติพรรคการเมือง พ.ศ.2517. (2517: 15 ตุลาคม)

พระราชบัญญัติพรรคการเมือง พ.ศ. 2524 รวมทั้งที่แก้ไขเพิ่มเติม ฉบับที่ 2 พ.ศ.2535. (2524: 1 กรกฎาคม)

พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยพรรคการเมือง พ.ศ. 2541. (2541: 9 มิถุนายน)

พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยพรรคการเมือง พ.ศ. 2550. (2550: 6 ตุลาคม)

พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยพรรคการเมือง พ.ศ. 2560. (2560: 7 ตุลาคม)

รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2489. (2489: 10 พฤษภาคม)

รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2475 แก้ไขเพิ่มเติม พุทธศักราช พุทธศักราช 2495. (2495: 8 มีนาคม)

รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2511. (2511: 20 มิถุนายน)

รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2517. (2517: 7 ตุลาคม)

รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2521. (2521: 22 ตุลาคม)

รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2540. (2540: 11 สิงหาคม)

รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550. (2550: 24 สิงหาคม)

รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560. (2560: 6 เมษายน)

Act on Political Parties (10/1969; amendments up to 653/1992 included. (1992). สืบค้น 20 มกราคม 2563, จาก http://europam.eu/?module=country-Profile&country=Sweden).

Constitution of Spain 1978 with Amendments through 2011. (2011). สืบค้น 4 พฤษภาคม 2563,จาก:https://www.constituteproject.org/constitution/Spain_2011.pdf?lang=en.

Organic Law 6/2002 of 27 June on Political Parties. (2002). สืบค้น 19 มิถุนายน 2562 จาก: https://www.legislationline.org .– selected link to ‘political parties’ on left hand side http://www.legislationline.org/topics/topic/16.

Political Parties Act 1994 (Parteiengesetz, ParteienG). (1994). สืบค้น 18 มิถุนายน 2563 จาก, https://germanlawarchive.iuscomp.org/?p=235.

Political parties Act , No.10396, Jul. 23, 2010. (2010). สืบค้น 23 พฤษภาคม 2563, จาก: http://www.nec.go.kr/engvote_2013/05_resourcecenter/07_02.jsp?num=492&pg=1&col=&sw=.

The Basic Law of the Federal Republic of Germany: revises edition: 31 December 1961. สืบค้น 18 มิถุนายน 2563, จาก: https://www.btg-bestellservice.de/pdf/80201000.pdf.