ผังเมืองเฉพาะกับการอนุรักษ์เมืองประวัติศาสตร์ : กรณีศึกษามหานครปารีสและลอนดอน สำหรับการอนุรักษ์พื้นที่กรุงรัตนโกสินทร์ กรุงเทพมหานคร
Article Sidebar
เผยแพร่แล้ว:
ธ.ค. 31, 2015
คำสำคัญ:
การอนุรักษ์ เมืองประวัติศาสตร์ มาตรการ กรุงรัตนโกสินทร์ ผังเมืองเฉพาะ
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความนี้จะนำเสนอว่า ผังเมืองเฉพาะเป็นสิ่งที่ยังขาดและทำให้การอนุรักษ์พื้นที่กรุงรัตนโกสินทร์ไม่สมบูรณ์ ทั้งที่เป็นพื้นที่ที่มีมาตรการในการอนุรักษ์มากที่สุดในประเทศและโดยหลายหน่วยงาน ในหลายระดับ ทั้งในระดับเมืองจนถึงระดับอาคาร แต่ไม่สามารถนำไปสู่เป้าหมายของการอนุรักษ์เมืองประวัติศาสตร์ได้ ในปัจจุบันพื้นที่กรุงรัตนโกสินทร์กลับเป็นพื้นที่ที่มีความเสื่อมโทรมทางกายภาพ ทั้งในระดับเมืองและย่าน บางพื้นที่ชำรุดทรุดโทรมและถูกทิ้งร้าง และบางพื้นที่เป็นแหล่งรองรับการท่องเที่ยวที่มีกิจกรรมที่ไม่เหมาะสม ตลอดจนปัญหาด้านภูมิทัศน์ที่ไม่เหมาะสมกับทั้งโบราณสถานและสถานที่สำคัญ ล้วนแล้วแต่เป็นสิ่งที่เกิดขึ้นในพื้นที่ที่เป็นหัวใจสำคัญของกรุงเทพมหานคร บทความนี้จึงนำเสนอการวิเคราะห์มาตรการในการอนุรักษ์ที่มีอยู่ในปัจจุบัน เปรียบเทียบกับกรณีศึกษาของเมืองประวัติศาสตร์ของมหานครในโลก ซึ่งประสบความสำเร็จในด้านการอนุรักษ์ โดยวิเคราะห์ร่วมกับกรอบแนวทางของการอนุรักษ์เมืองประวัติศาสตร์ที่มหานครส่วนใหญ่ในโลกกำลังดำเนินการ เพื่อมุ่งหวังให้เกิดความเข้าใจและนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงสู่เป้าหมายของการอนุรักษ์เมืองประวัติศาสตร์อย่างแท้จริง
Article Details
ประเภทบทความ
Articles
เอกสารอ้างอิง
Askew, Marc. “ The Challenge of Co-existence: The Meaning of Urban Heritage in Contemporary Bangkok.” In The Disappearing ‘Asian’ City: Protecting Asia’s Urban Heritage in a Globalizing World, Editor, William S. Logan. Hong Kong : Oxford University Press, 2002.
CIVVIH the International Committee on Historic Towns and Villages. Valletta Principles for the Safeguarding and Management of Historic Cities, Towns and Urban Areas, adopted by the 17th ICOMOS General Assembly. Paris : ICOMOS, 2011.
Department of Planning and City Development. Unitary Development Plan Summary Adopted January 2007. London: City of Westminster, 2007.
The London Plan 2015 : The Spatial Development Strategy for London Consolidated with Alterations Since 2011. London: Mayor of London, 2015.
Plan Local d’Urbansime de Paris, Annexe de PLU. Paris: Mairie de Paris, 2006.
Plan Local d’Urbansime de Paris, Projet d’aménagement et de développement durable (P.A.D.D.). Paris: Mairie de Paris, 2006.
Plan Local d’Urbansime de Paris, Rapport de Présentation. Paris: Mairie de Paris, 2006.
Plan Local d’Urbansime de Paris, Règlement. Paris: Mairie de Paris, 2006.
Plan de Sauvegardé et de Mise en valeur de Paris le Marais, Rapport de Présentation. Paris: Direction Régionale des Affaires Culturelles d’ïle de France, Ville de Paris, 2013.
Tiamsoon Sirisrisak and Akagawa, Natsuko. “Cultural Rights and Conservation of Old Bangkok.” Journal of the Siam Society 100: 153-159.
Westminster’s Local Plan adopted November 2013: Westminster’s City Plan: Strategic Policies. London: City of Westminster, 2013.
Wimolrart Issarathumnoon and Nishimura, Yukio. “The Implementation of Conservation Plans of the Rattanakosin Area, Bangkok.” In the 12th International. Planning History Conference –2006 (IPHS-2006), New Delhi, India, 11-14 December 2006.
แผนแม่บทเพื่อการอนุรักษ์และพัฒนากรุงรัตนโกสินทร์. กรุงเทพฯ : บริษัท ซินครอนกรุ๊ป จำกัด, 2538.
กฎหมาย
“กฎกระทรวงฉบับที่ 414 (พ.ศ. 2542)/ กฎกระทรวงฉบับที่ 116 (พ.ศ. 2535) ออกตามความในพระราชบัญญัติการผังเมือง พ.ศ. 2518.” สืบค้น 2 พฤษภาคม 2558. http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2542/A/057/1.PDF, http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2535/A/075/1.PDF.
“กฎกระทรวงให้ใช้บังคับผังเมืองรวม กรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2556/ พ.ศ. 2549.” สืบค้น 2 พฤษภาคม 2558. http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2556/A/041/1.PDF, http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/ 2549/00189143.PDF.
“ข้อบัญญัติกรุงเทพมหานครเรื่อง กำหนดบริเวณห้ามก่อสร้าง ดัดแปลง ใช้หรือเปลี่ยนการใช้อาคารบางชนิดหรือบางประเภท ภายในบริเวณกรุงรัตนโกสินทร์ชั้นใน ในท้องที่แขวงพระบรมมหาราชวัง เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2528.” สืบค้น 2 พฤษภาคม 2558. http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2528/A/064/19.PDF.
“ข้อบัญญัติกรุงเทพมหานครเรื่อง กำหนดบริเวณห้ามก่อสร้าง ดัดแปลง ใช้หรือเปลี่ยนการใช้อาคารบางชนิดหรือบางประเภท ภายในบริเวณกรุงรัตนโกสินทร์ชั้นนอก ในท้องที่แขวงชนะสงคราม แขวงตลาดยอด แขวงศาลเจ้าพ่อเสือ แขวงบวรนิเวศ แขวงเสาชิงช้า แขวงราชบพิธ แขวงสำราญราษฎร์ และแขวงวังบูรพาภิรมย์ เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2530.” สืบค้น 2 พฤษภาคม 2558. http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2530/ A/056/108.PDF.
“ข้อบัญญัติกรุงเทพมหานครเรื่องควบคุมอาคาร พ.ศ. 2544.” สืบค้น 2 พฤษภาคม 2558. http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2544/ E/075/ 18.PDF.
“ประกาศกรมศิลปากร เรื่อง ขึ้นทะเบียนและกำหนดเขตที่ดินโบราณสถาน ในกรุงรัตนโกสินทร์ ระหว่างปี พ.ศ. 2517 ถึงปี พ.ศ. 2552.” สืบค้น 2 พฤษภาคม 2558. http://www.ratchakitcha.soc.go.th/RKJ/announce/search_result.jsp?SID=03E29EC2D6B182BEBEBB938932439DA0.
“ประกาศกรุงเทพมหานครเรื่อง กำหนดแบบแปลน แผนผังและรูปแบบทางสถาปัตยกรรม ของห้องแถว ตึกแถว ภายในกรุงรัตนโกสินทร์ชั้นนอก พ.ศ. 2531.” สืบค้น 2 พฤษภาคม 2558. http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2531/A/027/53.PDF.
“พระราชบัญญัติการผังเมือง (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2525.” สืบค้น 2 พฤษภาคม 2558. http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2525/A/033/9.PDF.
“พระราชบัญญัติการผังเมือง (ฉบับที่ 3) พ.ศ. 2535.” สืบค้น 2 พฤษภาคม 2558. http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2535/A/010/1.PDF.
“พระราชบัญญัติการผังเมือง พ.ศ. 2518.” สืบค้น 2 พฤษภาคม 2558. http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2518/A/033/8.PDF.
“พระราชบัญญัติควบคุมอาคาร (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2535.” สืบค้น 2 พฤษภาคม 2558. http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2535/A/039/1.PDF.
“พระราชบัญญัติควบคุมอาคาร (ฉบับที่ 3) พ.ศ. 2543.” สืบค้น 2 พฤษภาคม 2558. http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/00019035.PDF.
“พระราชบัญญัติควบคุมอาคาร พ.ศ. 2522.” สืบค้น 2 พฤษภาคม 2558. http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2522/A/080/1.PDF.
“พระราชบัญญัติโบราณสถาน โบราณวัตถุ ศิลปวัตถุและ พิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติ (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2535.” สืบค้น 2 พฤษภาคม 2558. http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2535/A/038/12.PDF.
“พระราชบัญญัติโบราณสถาน โบราณวัตถุ ศิลปวัตถุและ พิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติ พ.ศ. 2504.” สืบค้น 2 พฤษภาคม 2558. http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2504/A/066/980.PDF.
“ระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรี ว่าด้วยการอนุรักษ์และพัฒนากรุงรัตนโกสินทร์และเมืองเก่า พ.ศ. 2546.” สืบค้น 2 พฤษภาคม 2558. http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/00121665.PDF.
CIVVIH the International Committee on Historic Towns and Villages. Valletta Principles for the Safeguarding and Management of Historic Cities, Towns and Urban Areas, adopted by the 17th ICOMOS General Assembly. Paris : ICOMOS, 2011.
Department of Planning and City Development. Unitary Development Plan Summary Adopted January 2007. London: City of Westminster, 2007.
The London Plan 2015 : The Spatial Development Strategy for London Consolidated with Alterations Since 2011. London: Mayor of London, 2015.
Plan Local d’Urbansime de Paris, Annexe de PLU. Paris: Mairie de Paris, 2006.
Plan Local d’Urbansime de Paris, Projet d’aménagement et de développement durable (P.A.D.D.). Paris: Mairie de Paris, 2006.
Plan Local d’Urbansime de Paris, Rapport de Présentation. Paris: Mairie de Paris, 2006.
Plan Local d’Urbansime de Paris, Règlement. Paris: Mairie de Paris, 2006.
Plan de Sauvegardé et de Mise en valeur de Paris le Marais, Rapport de Présentation. Paris: Direction Régionale des Affaires Culturelles d’ïle de France, Ville de Paris, 2013.
Tiamsoon Sirisrisak and Akagawa, Natsuko. “Cultural Rights and Conservation of Old Bangkok.” Journal of the Siam Society 100: 153-159.
Westminster’s Local Plan adopted November 2013: Westminster’s City Plan: Strategic Policies. London: City of Westminster, 2013.
Wimolrart Issarathumnoon and Nishimura, Yukio. “The Implementation of Conservation Plans of the Rattanakosin Area, Bangkok.” In the 12th International. Planning History Conference –2006 (IPHS-2006), New Delhi, India, 11-14 December 2006.
แผนแม่บทเพื่อการอนุรักษ์และพัฒนากรุงรัตนโกสินทร์. กรุงเทพฯ : บริษัท ซินครอนกรุ๊ป จำกัด, 2538.
กฎหมาย
“กฎกระทรวงฉบับที่ 414 (พ.ศ. 2542)/ กฎกระทรวงฉบับที่ 116 (พ.ศ. 2535) ออกตามความในพระราชบัญญัติการผังเมือง พ.ศ. 2518.” สืบค้น 2 พฤษภาคม 2558. http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2542/A/057/1.PDF, http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2535/A/075/1.PDF.
“กฎกระทรวงให้ใช้บังคับผังเมืองรวม กรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2556/ พ.ศ. 2549.” สืบค้น 2 พฤษภาคม 2558. http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2556/A/041/1.PDF, http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/ 2549/00189143.PDF.
“ข้อบัญญัติกรุงเทพมหานครเรื่อง กำหนดบริเวณห้ามก่อสร้าง ดัดแปลง ใช้หรือเปลี่ยนการใช้อาคารบางชนิดหรือบางประเภท ภายในบริเวณกรุงรัตนโกสินทร์ชั้นใน ในท้องที่แขวงพระบรมมหาราชวัง เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2528.” สืบค้น 2 พฤษภาคม 2558. http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2528/A/064/19.PDF.
“ข้อบัญญัติกรุงเทพมหานครเรื่อง กำหนดบริเวณห้ามก่อสร้าง ดัดแปลง ใช้หรือเปลี่ยนการใช้อาคารบางชนิดหรือบางประเภท ภายในบริเวณกรุงรัตนโกสินทร์ชั้นนอก ในท้องที่แขวงชนะสงคราม แขวงตลาดยอด แขวงศาลเจ้าพ่อเสือ แขวงบวรนิเวศ แขวงเสาชิงช้า แขวงราชบพิธ แขวงสำราญราษฎร์ และแขวงวังบูรพาภิรมย์ เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2530.” สืบค้น 2 พฤษภาคม 2558. http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2530/ A/056/108.PDF.
“ข้อบัญญัติกรุงเทพมหานครเรื่องควบคุมอาคาร พ.ศ. 2544.” สืบค้น 2 พฤษภาคม 2558. http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2544/ E/075/ 18.PDF.
“ประกาศกรมศิลปากร เรื่อง ขึ้นทะเบียนและกำหนดเขตที่ดินโบราณสถาน ในกรุงรัตนโกสินทร์ ระหว่างปี พ.ศ. 2517 ถึงปี พ.ศ. 2552.” สืบค้น 2 พฤษภาคม 2558. http://www.ratchakitcha.soc.go.th/RKJ/announce/search_result.jsp?SID=03E29EC2D6B182BEBEBB938932439DA0.
“ประกาศกรุงเทพมหานครเรื่อง กำหนดแบบแปลน แผนผังและรูปแบบทางสถาปัตยกรรม ของห้องแถว ตึกแถว ภายในกรุงรัตนโกสินทร์ชั้นนอก พ.ศ. 2531.” สืบค้น 2 พฤษภาคม 2558. http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2531/A/027/53.PDF.
“พระราชบัญญัติการผังเมือง (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2525.” สืบค้น 2 พฤษภาคม 2558. http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2525/A/033/9.PDF.
“พระราชบัญญัติการผังเมือง (ฉบับที่ 3) พ.ศ. 2535.” สืบค้น 2 พฤษภาคม 2558. http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2535/A/010/1.PDF.
“พระราชบัญญัติการผังเมือง พ.ศ. 2518.” สืบค้น 2 พฤษภาคม 2558. http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2518/A/033/8.PDF.
“พระราชบัญญัติควบคุมอาคาร (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2535.” สืบค้น 2 พฤษภาคม 2558. http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2535/A/039/1.PDF.
“พระราชบัญญัติควบคุมอาคาร (ฉบับที่ 3) พ.ศ. 2543.” สืบค้น 2 พฤษภาคม 2558. http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/00019035.PDF.
“พระราชบัญญัติควบคุมอาคาร พ.ศ. 2522.” สืบค้น 2 พฤษภาคม 2558. http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2522/A/080/1.PDF.
“พระราชบัญญัติโบราณสถาน โบราณวัตถุ ศิลปวัตถุและ พิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติ (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2535.” สืบค้น 2 พฤษภาคม 2558. http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2535/A/038/12.PDF.
“พระราชบัญญัติโบราณสถาน โบราณวัตถุ ศิลปวัตถุและ พิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติ พ.ศ. 2504.” สืบค้น 2 พฤษภาคม 2558. http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2504/A/066/980.PDF.
“ระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรี ว่าด้วยการอนุรักษ์และพัฒนากรุงรัตนโกสินทร์และเมืองเก่า พ.ศ. 2546.” สืบค้น 2 พฤษภาคม 2558. http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/00121665.PDF.
