การศึกษาประวัติศาสตร์และสถาปัตยกรรม วัดพุทธศาสนา พื้นที่ชายฝั่งทะเลภาคตะวันออกของประเทศไทย สมัยกรุงศรีอยุธยา ถึง สมัยรัชกาลที่ 5 กรุงรัตนโกสินทร์

บทคัดย่อ

บทความนี้เป็นส่วนหนึ่งของงานวิจัย “การศึกษาประวัติศาสตร์พื้นที่ชายฝั่งทะเลภาคตะวันออกของประเทศไทย เพื่อนำไปสู่การศึกษาสถาปัตยกรรมวัดในพระพุทธศาสนา” โดยมีวัตถุประสงค์ในการศึกษาประวัติศาสตร์และสถาปัตยกรรมวัดพุทธศาสนา ได้แก่ ประวัติศาสตร์และเหตุการณ์สำคัญในแต่ละยุคสมัย กลุ่มชาติพันธุ์ การอพยพและการตั้งถิ่นฐาน ตำแหน่งที่ตั้งของวัด ยุคสมัยในการสร้างวัด รวมถึงรูปแบบสถาปัตยกรรมของอาคารสำคัญภายในวัด ในเขตพื้นที่ชายฝั่งทะเลภาคตะวันออก คือ จังหวัดชลบุรี จังหวัดระยอง จังหวัดจันทบุรี และจังหวัดตราด ช่วงเวลาตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยาถึงสมัยรัชกาลที่ 5 กรุงรัตนโกสินทร์ เนื่องด้วยลักษณะของชุมชนในพื้นที่ชายฝั่งทะเลภาคตะวันออกมีการโยกย้ายถิ่นฐานบ่อยครั้ง รวมถึงมีการเข้ามาของกลุ่มคนต่างถิ่นต่างเผ่าพันธุ์ จึงทำให้เกิดความหลากหลายทางวัฒนธรรมขึ้น ส่งผลต่อการผสานศิลปสถาปัตยกรรมที่มีลักษณะเฉพาะตัวขึ้น จากการศึกษาพบว่า ตำแหน่งของวัดในแต่ละยุคสมัยตั้งอยู่บริเวณริมชายฝั่งทะเลเป็นส่วนใหญ่ มีรูปแบบสถาปัตยกรรมแบบพื้นถิ่นภาคตะวันออก และได้รับอิทธิพลการประดับตกแต่งด้วยศิลปะจีน