รูปแบบเรือนพักอาศัยพื้นถิ่นของกลุ่มชุมชน 4 ชาติพันธุ์ ในจังหวัดภูเก็ต
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อการตั้งถิ่นฐานของกลุ่มชุมชนจาก 4 ชาติพันธุ์ในจังหวัดภูเก็ต ได้แก่ ชาวไทยพุทธ ชาวไทยมุสลิม ชาวไทยเชื้อสายจีน และชาวไทยใหม่ (ชาวเล) เพื่อศึกษารูปแบบและลักษณะเด่นทางกายภาพเปรียบเทียบความเหมือน ความต่างของเรือนพักอาศัยพื้นถิ่น พื้นที่ 3 อำเภอ ได้แก่ อำเภอถลาง อำเภอเมืองภูเก็ต และอำเภอกะทู้ รวม 25 หมู่บ้าน จำนวน 21 หลังคาเรือน ด้วยวิธีทบทวนเอกสาร การสำรวจ การรังวัด การสังเกต และการสัมภาษณ์เจ้าของเรือน โดยการวิเคราะห์ข้อมูลด้วยแผนที่ แผนผัง ลักษณะทางกายภาพของเรือน และการวิเคราะห์เชิงเปรียบเทียบ ผลการวิจัยพบว่า
1. ปัจจัยที่ส่งผลต่อการตั้งถิ่นฐานของกลุ่มชาติพันธุ์ในจังหวัดภูเก็ต เกี่ยวข้องกับ 5 ปัจจัย คือ 1) ภูมิประเทศ 2) ภูมิอากาศ 3) การประกอบอาชีพ 4) เทคโนโลยีการก่อสร้างและค่านิยม และ 5) การแลกเปลี่ยนวัฒนธรรมและการแต่งงาน
2. ผลการวิเคราะห์รูปแบบและองค์ประกอบเรือนพื้นถิ่น ลักษณะเด่น ความเหมือนและความต่าง ในแต่ละชาติพันธุ์ ได้แก่ 1) ผังบริเวณ 2) รูปทรงอาคาร 3) ผังเรือน 4) โครงสร้างและวัสดุ และ 5) พัฒนาการของเรือน
Article Details
เอกสารอ้างอิง
กรมศิลปากร. ชาวเล. วัฒนธรรม พัฒนาการทางประวัติศาสตร์ เอกลักษณ์และภูมิปัญญา จังหวัดภูเก็ต. พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพฯ: กรมศิลปากร, 2544.
ถนอม พูนวงศ์. ประวัติศาสตร์เมืองภูเก็ต. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์ โอ. เอส. พริ้นติ้ง เฮ้าส์, 2556.
ระวิวรรณ โอฬารรัตน์มณี. รูปแบบบ้านเรือนของกลุ่มชาติพันธุ์ในอุษาคเนย์. เชียงใหม่: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ศูนย์บริการงานวิจัย มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 2557.
ฤดี ภูมิภูถาวร. เรื่องเก่าเล่าขาน...บ้านบางเหนียว. ภูเก็ต: บริษัท เอสพริ้นท์ (2004) จำกัด, 2560.
วงศกร อุดมโภชน์. “เรือนไทยพื้นถิ่นพักอาศัยไทยพุทธ-มุสลิมภูเก็ต.” วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาสถาปัตยกรรมพื้นถิ่น ภาควิชาสถาปัตยกรรม และคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร, 2556.
ศิวพงศ์ ทองเจือ. ทำเนียบเรือนพื้นถิ่นภูเก็ต : สถาปัตยกรรมพื้นถิ่นภูเก็ต (Directory of Phuket Vernacular Houses). พิมพ์ครั้งที่ 1. ภูเก็ต: สำนักศิลปะและวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยราชภัฏภูเก็ต, 2561.
ศิวพงศ์ ทองเจือและวงศกร อุดมโภชน์. โครงการวิจัยรูปแบบและแนวทางการอนุรักษ์เรือนพักอาศัยพื้นถิ่นจังหวัดภูเก็ต. ภูเก็ต: สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ และคณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยราชภัฏภูเก็ต, 2561.
สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดภูเก็ต. วิถีชีวิตชาวเลชุมชนเกาะสิเหร่ (แหลมตุ๊กแก) จังหวัดภูเก็ต โครงการฟื้นฟูวัฒนธรรมชาวเลจังหวัดภูเก็ต ประจำปีงบประมาณ 2558. กรุงเทพฯ: กระทรวงวัฒนธรรม และศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน), 2558.
อาษา ทองธรรมชาติ. “การศึกษาโครงข่ายการขนส่งที่มีอิทธิพลต่อการเจริญเติบโตของเทศบาลเมืองสระบุรี.” วิทยานิพนธ์การวางแผนภาคและเมือง มหาบัณฑิต สาขาการวางผังเมือง จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2538.
อรศิริ ปาณินท์. ปาฐกถาศิลป์ พีระศรี ครั้งที่ 5 “ปัญญาสร้างสรรค์จากเรือนพื้นถิ่น”. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยศิลปากร, 2543.
