ความสัมพันธ์ของการใช้พื้นที่เปิดโล่ง ริมคลองโอ่งอ่างกับชุมชนบริเวณโดยรอบ

Main Article Content

สุรักษ์ ขุนทอง
สินีนาถ ศุกลรัตนเมธี

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้เป็นการศึกษาความสัมพันธ์ของการใช้พื้นที่เปิดโล่งริมคลองโอ่งอ่างกับชุมชน โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) เพื่อ ศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างการใช้พื้นที่เปิดโล่งริมคลองโอ่งอ่างกับชุมชนบริเวณโดยรอบ ในด้านองค์ประกอบทางกายภาพและด้านพฤติกรรมของผู้ใช้พื้นที่ 2) เพื่อเสนอแนะแนวทางที่เหมาะสมต่อการพัฒนาพื้นที่เปิดโล่งริมคลองโอ่งอ่างให้สัมพันธ์กับชุมชนบริเวณโดยรอบ เครื่องมือการวิจัยประกอบด้วย การสำรวจสภาพแวดล้อมทางกายภาพของพื้นที่เปิดโล่ง และแบบสอบถามกลุ่มคนที่อยู่ในพื้นที่เปิดโล่งและในชุมชนต่างๆ


ผลวิจัยพบว่า ความสัมพันธ์ระหว่างชุมชนโดยรอบกับการใช้พื้นที่เปิดโล่งริมคลองโอ่งอ่าง เกิดจากการใช้พื้นที่ โดยเฉพาะกิจกรรมด้านการค้าขาย ทำให้เกิดความสัมพันธ์ในการใช้งานและเกิดการเกื้อหนุนกัน ระหว่างคนในชุมชนและผู้มาใช้งาน ซึ่งเป็นความสัมพันธ์ทางด้านสังคม ปจัจัยที่ทำให้เกิดปัญหาในการใชพื้นที่เปิดโล่ง คือ การเข้าถึงพื้นที่ยังขาดการเชื่อมต่อที่ดี พื้นที่กิจกรรมยังไม่ตอบสนองต่อการใช้งานของคนส่วนใหญ่ และพื้นที่ยังขาดการจัดการที่ดี นอกจากนี้ พบว่าปัจจัยด้านประชากรและระยะความใกล้ไกลของชุมชน โดยสรุปก็ส่งผลต่อทัศนคติและความรู้สึกของผู้ใช้งาน โดยผู้ใช้งานที่อาศัยอยู่ในชุมชนใกล้พื้นที่เปิดโล่งมักจะมาใช้พื้นที่บ่อยครั้ง จึงมีความสัมพันธ์กับพื้นที่เปิดโลงมากกว่าผู้ใช้งานที่อาศัยอยู่ในชุมชนที่ใกลออกไป


แนวทางที่เหมาะสมต่อการพัฒนาพื้นที่เปิดโล่งริมคลองโอ่งอ่างให้สัมพันธ์กับชุมชนบริเวณโดยรอบ คือ 1) การเชื่อมต่อเส้นทางและสร้างการเข้าถึงพื้นที่ ทั้งการเชื่อมต่อระหว่างถนน ทางเดินและพื้นที่กิจกรรม 2) การจัดการและจัดสรรพื้นที่ทำกิจกรรม ให้ตอบสนองต่อผู้ใช้งานทุกกลุ่ม 3) การปรับปรุงลักษณะทางกายภาพของพื้นที่ในด้านความงาม ความปลอดภัย ตลอดจนเพิ่มสิ่งอำนวยความสะดวกให้แก่ผู้ใช้สอยพื้นที่ให้เพียงพอและมีประสิทธิภาพ

Article Details

ประเภทบทความ
Articles

เอกสารอ้างอิง

กนกวรรณ หิรัญรัตน์. (2547). เอกลักษณ์และความหมายเรื่องถิ่น ในย่านชุมชนคลองโอ่งอ่าง-สะพานหัน. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย).

กองนโยบายและแผน สำนักผังเมืองกรุงเทพมหานคร. (2551). รายงานการศึกษาสวนสาธารณะกรุงเทพมหานคร 2550. สืบค้นเมื่อ 22 มีนาคม 2560, จาก http://cpd.bangkok.go.th/planning/default.asp?gotourl=http://www.bma-cpd.go.th/lrup/Myoffice/MyFirstPage.htm

กำธร กุลชล. (2545). การออกแบบชุมชนเมืองคืออะไร: การติดตามหาคำตอบในรอบ 40 ปี (พิมพ์ครั้งที่ 1). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยศิลปากร.

จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์. ภาควิชาสถาปัตยกรรม. (2557). รายงานฉบับสมบูรณ์โครงการจ้างที่ปรึกษา จัดทำแผนการปรับปรุงชุมชนเมืองและพื้นที่เกี่ยวเนื่องริมคลองในกรุงรัตนโกสินทร์. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

ธนกร อุดมทรัพย์. (2554). การปรับปรุงพื้นที่ในย่านที่มีความหลากหลายของกิจกรรม กรณีศึกษาพื้นที่บริเวณถนนราชดำเนินกลาง. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์).

นฤมล รัตนสุวรรณ์. (2561, ตุลาคม 28). ปรับโฉม ริมคลองโอ่งอ่าง ประเดิมจัด 'ลอยกระทง’ ยิ่งใหญ่. สืบค้นเมื่อ 22 มีนาคม 2561, จาก https://www.matichon.co.th/local/quality-life/news_1200485

จีรวรรณ ชำนาญช่าง. (2544). การเปรียบเทียบความน่าเชื่อมั่นและความเที่ยงตรงเชิงโครงสร้างของมาตรวัด เจตคติรูปแบบลิเคอร์ทที่จัดเรียงลำดับข้อความถามทางบวกและทางลบต่างกัน. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒประสานมิตร).

พรทิพย์ กิ้มนวน. (2561, พฤษภาคม-สิงหาคม). คุณลักษณะและรูปแบบการใช้งานพื้นที่ว่างสาธารณะเพื่อกิจกรรมการค้าและบริการในย่านมื่อพาณิชยกรรมเมืองตรัง. วารสารวิชาการ Veridian E-Journal 11, 2, 2251-2254.

ภควดี ศรีอ่อน. (2555). พฤติกรรมการใช้สวนสาธารณะและสภาพแวดล้อมทางภูมิทัศน์ กรณีศึกษาสวนรมณีนาถ. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยศิลปากร).

วิมลสิทธิ์ หรยางกูร. (2549). พฤติกรรมมนุษย์กับสภาพแวดล้อม: มูลฐานทางพฤติกรรมเพื่อการออกแบบและวางแผน (พิมพ์ครั้งที่ 6). กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

สำนักผังเมือง กรุงเทพมหานคร. (2560). เอกสารประกอบการประชุมเชิงปฏิบัติการ แนวทางการปรับปรุงฟื้นฟูชุมชนริมคลองรอบกรุงและพื้นที่ต่อเนื่อง. กรุงเทพฯ: สำนักผังเมือง.

สำนักผังเมือง กรุงเทพมหานคร และ สำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม. (2547). แผนที่ชุมชนกรุงรัตนโกสินทร์. กรุงเทพฯ: สำนักผังเมือง.

Cooper Marcus, C., & Francis, C. (1998). People places: Design guidelines for urban open space. New York : Van Nostrand Reinhold.

Jacobs, J. (1961). The death and life of Great American cities. New York: The Modern Library.

Keeble, L. (1972). Principles and practice of town and country planning. London: The Estates Gazette.

Lynch, Kevin. (1960). The image of the city (1st ed). Cambridge, MA: MIT Press.

Yamane, T. (1973). Statistics: An introductoryanalysis (3 rd ed). New York: Harper and Row.