การปรับตัวของแนวทางการออกแบบในบริบทของบ้านไม้น็อคดาวน์

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้ศึกษาการปรับตัวของแนวทางการออกแบบในธุรกิจบ้านไม้น็อคดาวน์ เพื่อให้เข้าใจสถานการณ์การออกแบบในปัจจุบัน ทั้งจากต่างประเทศและในประเทศ วิธีการวิจัย ได้แก่ การทบทวนวรรณกรรม สำรวจพื้นที่ และสัมภาษณ์ผู้ประกอบการ ผลการวิจัยพบว่า ในต่างประเทศมีการเน้นเรื่องการออกแบบกับสภาพแวดล้อม ประสิทธิภาพการผลิตและการขนส่งตลอดระบบนิเวศอุตสาหกรรม การพัฒนาไม้วิศวกรรมกับงานโครงสร้างพร้อมการจัดการทรัพยากรป่าไม้ ขณะที่ประเทศไทยใช้ไม้จริงเป็นหลัก เป็นการปรับตัวเชิงเทคนิคมากกว่าการจัดการทรัพยากร ในประเทศไทยลักษณะธุรกิจนี้แบ่งเป็น 2 กลุ่มตามฐานทรัพยากร : กลุ่มที่มีพื้นฐานจากการค้าขายไม้เก่าหรือเรือนไทย และกลุ่มที่ใช้ทักษะงานช่างและการออกแบบในการปรับตัว แต่ไม่มีฐานทรัพยากรไม้ กลุ่มที่สองปรับตัวมากกว่าโดยการเปลี่ยนแปลงวัสดุบางส่วนเพื่อข้อจำกัดเชิงงบประมาณ การทำงานของช่างไม้มีหลายลักษณะขึ้นอยู่กับสถานการณ์และความต้องการของเจ้าของบ้าน ลักษณะการทำงานของช่างไม้มีตั้งแต่ทำงานเชิงประณีต ทำงานตามสั่ง และการออกแบบที่ยืดหยุ่นต่อการผลิตซ้ำ ทั้งนี้ การปรับตัวเกิดขึ้นใน 6 ด้าน ได้แก่ ด้านการประยุกต์ใช้ภูมิปัญญา ด้านการใช้แบบสถาปัตยกรรม ด้านการสร้างทางเลือกของกิจกรรม ด้านระบบก่อสร้าง ด้านการออกแบบให้สอดคล้องกับการขนส่ง และด้านการออกแบบที่คำนึงถึงการบำรุงรักษา การศึกษานี้ทำให้เห็นว่าบ้านไม้น็อคดาวน์ทั้งในและต่างประเทศกำลังปรับตัวในบริบทที่ต่างกันออกไป ซึ่งในต่างประเทศสนใจประเด็นเรื่องการจัดการทรัพยากรและการก่อสร้างอย่างยั่งยืนมากกว่าในประเทศไทย