การจัดการเรียนรู้กลุ่มสาระสังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม เพื่อส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรมด้านพลเมืองที่ดี ของโรงเรียนในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาขอนแก่น เขต 5
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสภาพการจัดการเรียนรู้ ข้อเสนอแนะ และแนวทางการจัดการเรียนรู้กลุ่มสาระสังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม สำหรับส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรมด้านพลเมืองที่ดีของโรงเรียนในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาขอนแก่น เขต 5 เป็นการแบบผสม(Mixed Methods Research) ทั้งวิจัยเชิงปริมาณ(Survey Research) และเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) กลุ่มตัวอย่างที่ได้แก่ ผู้บริหารสถานศึกษา และครูผู้สอนในโรงเรียนในศูนย์เครือข่ายหนองเรือภูเม็ง และศูนย์เครือข่ายบูรพา อำเภอหนองเรือ จำนวน 160 คน และกลุ่มเป้าหมายผู้วิจัยได้มาโดยการสุ่มแบบเจาะจง ได้แก่ ผู้บริหารสถานศึกษาและครูผู้สอน รวม 20 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบสอบถามลักษณะของข้อคำถามเป็นแบบมาตรประมาณค่า (Likert Scale) 5 ระดับ สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าความถี่ (Frequency) ค่าเฉลี่ย (Mean) และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation)
ผลการวิจัยพบว่า สภาพการจัดการเรียนรู้กลุ่มสาระสังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม เพื่อส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรมด้านพลเมืองที่ดี โดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก และรายด้าน ทุกด้านมีความคิดเห็นอยู่ในระดับมาก โดยเรียงลำดับจากมากไปหาน้อยดังนี้ ด้านการวัดและประเมินผล ควรมีการวัดและประเมินผลที่สอดคล้องกับสาระในหน่วยการเรียนรู้ หลักสูตรวิชาสังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรมผู้สอนควรแจ้งจุดมุ่งหมาย จุดประสงค์ เกณฑ์การวัดและประเมินผลการสอนชัดเจน รองลงมามีความคิดเห็นอยู่ในระดับมาก คือ ด้านการจัดสภาพแวดล้อม ภายในโรงเรียนควรจัดให้สะอาด สดชื่น ร่มรื่น ด้านการจัดกิจกรรม ควรมุ่งเน้นให้นักเรียนตระหนักในค่านิยมด้านคุณธรรม จริยธรรม สามารถนำไปประพฤติปฏิบัติในชีวิตประจำวันได้อย่างมีประสิทธิภาพ และ ด้านการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน ควรฝึกให้ผู้เรียนได้เรียนรู้จากประสบการณ์จริงจากการได้มีส่วนร่วมในการทำงาน การจัดโครงการจิตอาสา การลงพื้นที่ในการทำกิจกรรมร่วมกับชุมชนท้องถิ่น ตามลำดับ
ข้อเสนอแนะ และแนวทางการจัดการเรียนรู้กลุ่มสาระสังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม เพื่อส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรมด้านพลเมืองที่ดี จากผู้ตอบแบบสัมภาษณ์สรุปได้ดังนี้ ด้านการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนควรการจัดการเรียนรู้กลุ่มสาระสังคมศึกษาเพื่อพัฒนาผู้เรียนด้านความรับผิดชอบต่อสังคม มุ่งเน้นด้านความรู้เจตคติที่ดี และทักษะ โดยยึดหลักผู้เรียนเป็นสำคัญและพัฒนาความสามารถเต็มตามศักยภาพในแต่ละบุคคล ด้านการจัดสภาพแวดล้อมควรมีวัสดุอาคารสถานที่ที่ได้รับการดูแลมีความเป็นปัจจุบันพร้อมที่จะให้ครูและนักเรียนได้ใช้ตลอดเวลา นักเรียนเป็นคนละเอียดอ่อน จิตใจแจ่มใส เรียบง่าย ทำให้เข้าใจตนเอง และผู้อื่นสร้างจิตสำนึกด้านสิ่งแวดล้อมการการจัดกิจกรรมต่างๆ ภายในโรงเรียนด้านการจัดกิจกรรมควรจัดกิจกรรมต่างๆ ตามประเพณี เช่น กิจกรรมทำบุญตักบาตรข้าวสารอาหารแห้งและแห่เทียนจำนำพรรษา พรรษา เนื่องด้วยโอกาสวันสำคัญทางพุทธศาสนา วันอาสาฬหบูชาและเข้าพรรษาเป็นการสร้างเสริมให้นักเรียนมีคุณธรรม จริยธรรม โดยการสร้างจิตสำนึกด้านสิ่งแวดล้อม ด้านการวัดและประเมินผล ควรสอดคล้องกับสาระในหน่วยการเรียนรู้ หลักสูตรวิชาสังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม มีแบบวัดเพื่อประเมินผลเน้นการจดจำได้ การเข้าใจในเนื้อหา การนำไปประยุกต์ใช้ การคิดวิเคราะห์ การสังเคราะห์ และการประเมินผล พร้อมกับวัดผลและประเมินผลในด้านปรนัยและอัตนัยด้วย
Article Details
เอกสารอ้างอิง
กระทรวงศึกษาธิการ. (2545). พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 และที่แก้ไขเพิ่มเติม(ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2545. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์องค์การรับส่งสินค้าและพัสดุภัณฑ์ (ร.ส.พ.).
กิติมา ปรีดีดิลก. (2547). การบริหารและการนิเทศการศึกษาเบื้องต้น. กรุงเทพมหานคร : อักษรบัณฑิต.
เบ็ญจมาศ เอี่ยมอิ่ม. (2543). การส่งเสริมจริยธรรมนักเรียนในโรงเรียนประถมศึกษา สังกัดสำนักงานการประถมศึกษา จังหวัดกำแพงเพชร. วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา. บัณฑิตวิทยาลัย : มหาวิทยาลัยราชภัฏกำแพงเพชร.
ประยูร แสงใส. (2560). การจัดกิจกรรมที่สอดคล้องกับหลักพุทธธรรมเพื่อขัดเกลาพฤติกรรมของนักเรียนและนักศึกษาวิทยาลัยสารพัดช่างขอนแก่นจังหวัดขอนแก่น. วารสารวิชาการธรรมทรรศน์. 17(3) ฉบับพิเศษครบรอบ 130 ปี มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. 49-60.
ปิยนันท์ ภิรมย์ไกรศักดิ์. (2544). การส่งเสริมจริยธรรมนักเรียนในโรงเรียนมัธยมศึกษา สังกัดกรมสามัญศึกษา จังหวัดนนทบุรี. วิทยานิพนธ์ศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา. มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.
รุ้งตะวัน วัตรนันท์. (2548). บทบาทของผู้บริหารโรงเรียนในการส่งเสริมจริยธรรมของนักเรียน ในโรงเรียนประถมศึกษาในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา นนทบุรี. วิทยานิพนธ์ศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.
วิรัตน์ รัตนกำเนิด. (2551). บทบาทของผู้บริหารสถานศึกษาขั้นพื้นฐานในการส่งเสริมจริยธรรม นักเรียนของโรงเรียนในสหวิทยาเขตรัชมังคลาภิเษก สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่ฉะเชิงเทรา เขต 1. วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยราชภัฏราชนครินทร์.
ศักดิ์ชัย นิรัญทวี. (2548). รายงานการวิจัยเอกสารการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาผู้เรียนให้เป็นพลเมืองดี. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์ดีการพิมพ์.
สำนักงานสภาพัฒนาการเมือง สถาบันพระปกเกล้า. (2552). บทบาทของสถาบันการศึกษาตามแผนพัฒนาการเมือง. กรุงเทพมหานคร : เอ.พี.กราฟิค ดีไซน์และการพิมพ์ จำกัด.
สมพงษ์ จิตระดับ. (2549). การสอนจริยศึกษาในระดับประถมศึกษา. พิมพ์ครั้งที่ 4. กรุงเทพมหานคร : โอ.เอส.พริ้นติ้ง เฮ้าส์.