การสร้างอำนาจนำในระบบเกษตรพันธสัญญาในประเทศไทย

บทคัดย่อ

         บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1)เพื่อศึกษากระบวนการสร้างอำนาจนำ 2)เพื่อเสนอแนะการดำเนินเชิงนโยบายของระบบเกษตรพันธสัญญาในประเทศไทย โดยใช้วิธีการศึกษาแบบสหวิทยาการศึกษาเอกสารร่วมกับการสัมภาษณ์เชิงลึก กลุ่มเป้าหมาย ได้แก่ เกษตรกร กลุ่มทุน และตัวแทนภาครัฐ รวมทั้งนักวิชาการและผู้ทรงคุณวุฒิที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับระบบเกษตรพันธสัญญา วิเคราะห์ข้อมูลจากการสัมภาษณ์โดยใช้วิธีพรรณนาวิเคราะห์

           ผลการวิจัยพบว่า 1. กระบวนการสร้างอำนาจนำของระบบเกษตรพันธสัญญาในประเทศไทย  รัฐได้ใช้วาทกรรมความยากจนและนโยบายการพัฒนามาเป็นกระบวนการสร้างเอกลักษณ์และความหมายของระบบเกษตรพันธสัญญาเพื่อสร้างอำนาจในการครอบงำประชาชน ส่วนบริษัทและกลุ่มทุนก็เป็นผู้กำหนดภาษาและความรู้ทางการเกษตรแผนใหม่ทำให้มีอำนาจในการผูกขาดเหนือตลาดทุกขั้นตอนรวมถึงการครอบครองปัจจัยการผลิตและเงินทุน ดังนั้น ภาครัฐและกลุ่มทุนจึงได้ร่วมมือเกื้อหนุนกันในการเข้ายึดครองพื้นที่การใช้ชีวิตประจำวันของเกษตรกรซึ่งเป็นกลุ่มคนในโครงสร้างส่วนล่างของสังคมโดยการชี้นำผ่านผู้นำและนายหน้า 2. ข้อเสนอแนะกลไกในการกำหนดนโยบายการพัฒนาระบบเกษตรพันธสัญญาของประเทศไทยในอนาคตรัฐควรมุ่งเน้นไปที่การสร้างจิตสำนึกและการศึกษา และให้ประชาชนมีส่วนร่วมในการกำหนดนโยบาย และข้อกฎหมายระเบียบข้อบังคับต่างๆ รวมถึงการรวมกลุ่มในรูปแบบต่างๆ เพื่อสร้างพลังอำนาจในการต่อรองให้เกษตรกร