ความสำเร็จในการพัฒนาพันธ์ข้าวของศูนย์ส่งเสริมและผลิตพันธุ์ข้าวชุมชนบ้านบะแค ตำบลแวงใหญ่ อำเภอแวงใหญ่ จังหวัดขอนแก่น

Main Article Content

ศุภลักษณ์ จันปาน
พงษ์เมธี ไชยศรีหา

บทคัดย่อ

          บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาระดับความสำเร็จในการพัฒนาพันธ์ข้าวของศูนย์ส่งเสริมและผลิตพันธุ์ข้าวชุมชนบ้านบะแค 2) เปรียบเทียบความคิดเห็นต่อความสำเร็จในการพัฒนาพันธ์ข้าวของศูนย์ส่งเสริมและผลิตพันธุ์ข้าวชุมชนบ้านบะแค 3)ศึกษาแนวทางพัฒนาความสำเร็จในการพัฒนาพันธ์ข้าวของศูนย์ส่งเสริมและผลิตพันธุ์ข้าวชุมชนบ้านบะแค ตำบลแวงใหญ่ อำเภอแวงใหญ่ จังหวัดขอนแก่น โดยใช้นโยบายเกี่ยวกับการบริหารจัดการศูนย์ส่งเสริมและผลิตพันธุ์ข้าวชุมชนกรมส่งเสริมการเกษตร และกรมการข้าว กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ 8 ด้าน เป็นกรอบแนวคิดการวิจัย เป็นการวิจัยแบบผสมผสาน การวิจัยเชิงปริมาณมีกลุ่มตัวอย่าง 123 คน และการวิจัยเชิงคุณภาพ กลุ่มเป้าหมายผู้ให้ข้อมูล 10 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยเป็นแบบสอบถามมาตราส่วนประมาณค่า 5 ระดับ สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลได้แก่ ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ยเบี่ยงเบนมาตรฐานทดสอบค่า             t–test  และทดสอบค่า F–test ใช้เครื่องมือแบบสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้างเจาะลึกและวิเคราะห์ข้อมูลเชิงพรรณนา


          ผลการศึกษาพบว่า 1)ระดับความสำเร็จในการพัฒนาพันธ์ข้าวของศูนย์ส่งเสริมและผลิตพันธุ์ข้าวชุมชนบ้านบะแคโดยภาพรวมและรายด้านอยู่ในระดับมากทุกด้าน 2)ผลการวิเคราะห์เปรียบเทียบระดับการบริหารจัดการต่อความสำเร็จในการพัฒนาพันธ์ข้าวของศูนย์ส่งเสริมและผลิตพันธุ์ข้าวชุมชนบ้านบะแค จำแนกตามเพศ อายุ และรายได้โดยภาพรวมและรายด้านมีค่าเฉลี่ยอยู่ในระดับมาก และไม่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติทุกด้าน 3)แนวทางพัฒนาการบริหารจัดการความสำเร็จในการพัฒนาพันธ์ข้าวของศูนย์ส่งเสริมและผลิตพันธุ์ข้าวชุมชนบ้านบะแค มี 8 ด้าน คือ 1) ด้านการจัดทำแปลงผลิตเมล็ดพันธุ์ควรให้มีการจัดเตรียมดินแปลงผลิตเมล็ดพันธ์ข้าว และขั้นตอนการปลูกตามกำหนดเวลา 2)ด้านคุณภาพเมล็ดพันธุ์ควรมีการแต่งตั้งคณะกรรมการตรวจคัด บรรจุใส่ถุงเพื่อการจัดจำหน่ายและตรวจคัดเมล็ดพันธ์ข้าว ไม่ให้มีการปะปนเปื้อนไม่เกิน 15 เมล็ด ต่อ 1 กิโลกรัม 3) ด้านการกระจายเมล็ดพันธุ์และการตลาดมีการจัดหาตลาดรองรับตามแหล่งต่าง ๆ 4) ด้านการปฏิบัติงานของเจ้าหน้าที่ควรมีการอบรมให้ความรู้ แนะนำ วิธีการกระจาย  แจกจ่ายเมล็ดพันธ์ข้าวแก่เจ้าหน้าที่เกษตรกรและสมาชิก 5) ด้านการบริหารจัดการของคณะกรรมการบริหารศูนย์ข้าวชุมชนควรมีการประชุมคณะกรรมการพิจารณาสร้างกฎระเบียบและแนวทางปฏิบัติอย่างมีระบบ 6) ด้านการพัฒนากลุ่มและการบริหารจัดการกลุ่มมีการปรับปรุงกฎระเบียบในทางปฏิบัติที่สามารถตรวจสอบได้ 7) ด้านการพัฒนาการบริหารจัดการกองทุนควรให้มีการระดมทุนและมีการพิจารณาเงินปันผลอย่างเป็นธรรม มีการส่งเสริมให้สมาชิกกู้ยืมลงทุนเพื่อการเกษตร และ 8) ด้านการเสริมสร้างการเรียนรู้สร้างระบบการบริหารกลุ่มสมาชิกเกษตรเกษตรกรและทำแผนพัฒนาเมล็ดพันธ์ข้าวและมีการบริหารจัดการเงินกองทุนรายปี

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
จันปาน ศ., & ไชยศรีหา พ. (2019). ความสำเร็จในการพัฒนาพันธ์ข้าวของศูนย์ส่งเสริมและผลิตพันธุ์ข้าวชุมชนบ้านบะแค ตำบลแวงใหญ่ อำเภอแวงใหญ่ จังหวัดขอนแก่น. วารสารมหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย วิทยาเขตร้อยเอ็ด, 9(1), 173–184. สืบค้น จาก https://so01.tci-thaijo.org/index.php/AJMBU/article/view/242154
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

กรมการข้าว (2560). การจัดสัมมนามอบนโยบายแนวทางพัฒนาศักยภาพบุคลากรกองเมล็ดพันธุ์ข้าว สู่ไทยแลนด์ 4.0 บรรยายโดยนายกฤษณพงษ์ ศรีพงศ์พันธุ์กุล. สืบค้นเมื่อ 27 ตุลาคม 2561. จาก http://www.ricethailand.go.th/web/index.php/mactivities/1706-2017-09-13-02-08-07

จิตติพัฒน์ จำเริญเจือ, วิภาวี กฤษณะภูติ. (2556). แนวทางการพัฒนาการจัดการศูนย์ส่งเสริมและผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวชุมชนในจังหวัดกาฬสินธุ์สู่ความยั่งยืน. วารสารบัณฑิตศึกษา มนุษย์ศาสตร์สังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น. 2(2). 129-150.

มินระดา โคตรศรีวงค์, สถาพร มงคลศรีสวัสดิ์. (2559). การพัฒนาวิสาหกิจชุมชนสู่ความสำเร็จกรณีศึกษากลุ่มทอผ้าไหมบ้านหวายหลึมตำบลมะบ้าอำเภอทุ่งเขาหลวงจังหวัดร้อยเอ็ด. วารสารฉบับภาษาไทย สาขามนุษยศาสตร์สังคมศาสตร์และศิลปะ. 9(3). 1632-1645.

ราตรี พฤฒิคณี ผู้ให้สัมภาษณ์. 20 กุมภาพันธ์ 2562. ณ บ้านเลขที่ 2 หมู่ที่ 5 บ้านบะแค ตำบลแวงใหญ่ อำเภอแวงใหญ่ จังหวัดขอนแก่น.

สำนักงานเกษตรอำเภอแวงใหญ่. (2560). บรรยายสรุปศูนย์ส่งเสริมและผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวชุมชนสำนักงานเกษตรอำเภอแวงใหญ่. สืบค้นเมื่อ 5 ตุลาคม 2561. จาก http://waengyai.khonkaen.doae.go.th/

สุนทรียา ไชยปัญหา, เสาวลักษณ์ โกศลกิตติอัมพร และสัญญา เคณาภูมิ. (2556). รูปแบบการเสริมสร้างความเข้มแข็งกลุ่มทอผ้าไหม ตำบลกุดรัง อำเภอกุดรัง จังหวัดมหาสารคาม.วารสารมหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม (มนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์). 7(1). 213-221.

อิสรนันท์ ทรงเนติเชาวลิต, ฐิติมา เวชพงศ์. (2557). ปัจจัยที่ส่งผลต่อประสิทธิภาพการดำเนินงานกลุ่มออมทรัพย์เพื่อการผลิต จังหวัดนครปฐม. วารสารวิชาการมนุษย์ศาสตร์สังคมศาสตร์และศิลปะ. 7(2). 1313-1326.