โมเดลความเป็นเลิศในการอำนวยความยุติธรรมของศาลยุติธรรมชั้นต้น

บทคัดย่อ

         บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1)เพื่อสังเคราะห์องค์ประกอบตัวบ่งชี้ความเป็นเลิศในการอำนวยความยุติธรรมของศาลยุติธรรมชั้นต้นไทยเปรียบเทียบมาตรฐานสากล 2)เพื่อสร้างกรอบแนวคิดการพัฒนาองค์ประกอบและตัวบ่งชี้โมเดลความเป็นเลิศในการอำนวยความยุติธรรมของศาลยุติธรรมชั้นต้นที่เหมาะสมกับบริบทของไทย เป็นการดำเนินการวิจัยเชิงคุณภาพโดยค้นคว้าวิจัยเอกสารวิชาการ แนวคิด ทฤษฎี งานวิจัยที่เกี่ยวข้อง และการสัมภาษณ์เชิงลึกผู้ทรงคุณวุฒิ แล้วนำข้อมูลที่ได้มาวิเคราะห์และสังเคราะห์เพื่อสร้างกรอบแนวคิดการพัฒนาองค์ประกอบและตัวบ่งชี้โมเดลความเป็นเลิศในการอำนวยความยุติธรรมของศาลยุติธรรมชั้นต้น

          ผลการวิจัยพบว่า 1. องค์ประกอบและตัวบ่งชี้ความเป็นเลิศที่เหมาะสมในการอำนวยความยุติธรรมของศาลยุติธรรมชั้นต้นของไทยและสอดคล้องกับมาตรฐานสากลมีองค์ประกอบ 4 มิติ 80 ตัวบ่งชี้ ดังนี้ 1)มิติปัจจัยนำเข้าการอำนวยความยุติธรรม 2)มิติกระบวนการจัดการ 3)มิติผลิตภาพของการอำนวยความยุติธรรม 4)มิติผลกระทบของการอำนวยความยุติธรรม 2. กรอบแนวคิดการวิจัยเน้นแนวคิดหลักเป็นปัจจัยนำเข้า 4 ด้านคือ 1)มาตรฐานสากลด้านการอำนวยความยุติธรรมของสมาคมนานาชาติเพื่อความเป็นเลิศทางศาล 2)องค์การตุลาการในอนาคต 3)กรอบการดำเนินงานสากลเพื่อความเป็นเลิศทางการศาลและ 4) การบริหารจัดการคดีเพื่อความเป็นเลิศทางศาลในยุคปัจจุบันสำหรับกระบวนการเน้นหลักการบริหารจัดการ กระบวนพิจารณาคดี ความเป็นอิสระและจริยธรรมของตุลาการ ส่วนผลิตภาพเน้นหลักประหยัดและเข้าถึงได้ ความเชื่อมั่น ค่านิยมทางการศาล และการป้องกันการทุจริต และผลกระทบเน้นความต้องการและจำเป็นในการให้บริการทางศาล อาคารสถานที่ บุคลากรผู้ให้บริการ กระบวนการให้บริการวัสดุ อุปกรณ์และเทคโนโลยี ค่าธรรมเนียมศาลและความไว้วางใจและเชื่อมั่นต่อการอำนวยความยุติธรรมของศาลผลการวิจัยครั้งนี้ควรใช้เป็นกรอบแนวคิดการวิจัยเชิงปริมาณหาความสัมพันธ์เชิงสถิติเพื่อสร้างโมเดลความเป็นเลิศในการอำนวยความยุติธรรมของศาลยุติธรรมชั้นต้น มีการทดลองใช้ในศาลยุติธรรมชั้นต้นที่เป็นพื้นที่ต้นแบบและประเมินยืนยันโมเดลแล้วพัฒนาต่อยอดให้สามารถนำไปใช้กับศาลยุติธรรมชั้นต้นทั่วประเทศต่อไป