นาฏกรรมในงานแสดง แสง เสียง เปิดตำนานบั้งไฟพญานาค จังหวัดหนองคาย

บทคัดย่อ

         บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1)เพื่อศึกษาที่มาของนาฏกรรมในงานแสดง แสง สี เสียง เปิดตำนานบั้งไฟพญานาค จังหวัดหนองคาย พ.ศ.2561-2563 2)เพื่อศึกษาพัฒนาการนาฏกรรมในงานแสดง แสง สี เสียง เปิดตำนานบั้งไฟพญานาค จังหวัดหนองคาย พ.ศ.2561-2563 กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัย คือ ผู้รู้ จำนวน 3 คน ผู้ปฏิบัติ จำนวน 10 คน ประชาชนทั่วไป จำนวน 10 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือ การสังเกต แบบสัมภาษณ์และแบบสอบถาม แล้วนำเสนอผลการวิเคราะห์ข้อมูลโดยการพรรณนาวิเคราะห์

         ผลการวิจัยพบว่า 1. การแสดง แสง สี เสียง เปิดตำนานบั้งไฟพญานาค จังหวัดหนองคาย เป็นการดำเนินเรื่องด้วยบทพากย์มีศิลปะการแสดงรูปแบบต่างๆ ผสานเข้าไว้ตลอดช่วงเวลาของการแสดงนำเสนอสุนทรียภาพสู่ผู้ชมในด้านบทประพันธ์ รูปแบบการแสดงแบ่งออกเป็น 5 องค์ ได้แก่ องค์ที่ 1 กำเนิดแม่น้ำโขงมหานที องค์ที่ 2 ประเพณีบุญบั้งไฟ องค์ที่ 3 พญานาคีขอบรรพชา องค์ที่ 4 โปรดพุทธมารดาบนสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ องค์ที่ 5 เมื่อมาถึงวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 11 มีแนวคิดจาก ความเชื่อ ความศรัทธา ที่มีต่อพญานาค นาฏกรรมเหล่านี้แนวความคิดจากมโนทัศน์ที่เกี่ยวกับตำนานความเชื่อเรื่องพญานาคและเหตุการณ์สำคัญต่างๆ ในวรรณกรรม ความเชื่อ ประเพณี มาสื่อความหมายด้วยการแสดงละครและท่ารำที่ประดิษฐ์ขึ้นใหม่ประกอบ บทละคร  บทเพลง ดนตรี ที่ร้อยเรียงให้สัมพันธ์กัน โดยผสานแบบแผนของ การละคร นาฏศิลป์ไทย นาฏศิลป์พื้นเมือง กับความเป็นพื้นถิ่นอีสาน  2. นาฏกรรมในงาน แสดงแสง สี เสียงเปิดตำนานบั้งไฟพญานาค จังหวัดหนองคาย สะท้อนความเชื่อเรื่องพญานาคโดยใช้นาฏศิลป์เป็นเครื่องมือสำคัญในการสื่อสารโดยนำเอาศิลปะพื้นถิ่นและนาฏศิลป์ไทยแสดงถึงศิลปวัฒนธรรมของท้องถิ่น