รูปแบบการจัดงานศพของชาวพุทธในชุมชนตำบลภูเขาทอง อำเภอหนองพอก จังหวัดร้อยเอ็ด

บทคัดย่อ

           บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1)เพื่อศึกษาแนวคิดการจัดงานศพของชาวพุทธในชุมชนตำบลภูเขาทอง 2)เพื่อศึกษารูปแบบการจัดงานศพของชาวพุทธในชุมชนตำบลภูเขาทอง อำเภอหนองพอก จังหวัดร้อยเอ็ด การวิจัยนี้เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการสัมภาษณ์ จำนวน 50 รูป/คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยคือ แบบสัมภาษณ์ แบบบันทึกการสังเกต การวิเคราะห์ข้อมูลโดยนำข้อมูลเอกสารและข้อมูลภาคสนามมาวิเคราะห์ด้วยวิธีการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพ โดยการวิเคราะห์และสังเคราะห์เนื้อหา การวิเคราะห์เนื้อหาและการสรุปแบบอุปนัย แล้วนำเสนอในเชิงพรรณนาวิเคราะห์

           ผลการวิจัยพบว่า 1. ชุมชนตำบลภูเขาทองเป็นชุมชนชาวพุทธ มีข้อปฏิบัติเมื่อมีคนป่วยใกล้ตายประเพณีการปฏิบัติต่อศพประเพณีการปฏิบัติในการสวดศพประเพณีการบวชหน้าศพและการจูงศพประเพณีการปฏิบัติในการเผาศพและประเพณีการเก็บอัฐิและทำบุญอุทิศให้แก่ผู้ตายเป็นลักษณะเฉพาะของชุมชนของตนเอง ปัจจุบันประเพณีการจัดงานบำเพ็ญกุศลศพของชุมชนมีการเปลี่ยนแปลงไปตามสมัยนิยมเช่นในสมัยดั้งเดิมนั้นมักนิยมฝังศพไว้ก่อนแต่ปัจจุบันเมื่อตายแล้วมักนิยมทำบุญฌาปนกิจคือเผาให้แล้วเสร็จซึ่งแต่ละชุมชนก็จัดงานศพตามฐานะของเจ้าภาพแต่ในขั้นตอนพิธีการต่างๆ ชุมชนก็ยังยึดถือเอาประเพณีและข้อปฏิบัติที่ได้รับจากบรรพบุรุษสืบทอดกันมาตามความเชื่อดั้งเดิมบวกกับความเชื่อทางพระพุทธศาสนาโดยมีจุดมุ่งหมายเพื่อทำบุญอุทิศส่วนกุศลให้แก่ผู้ตายต่อไป 2. รูปแบบการจัดงานศพของชาวพุทธในชุมชนตำบลภูเขาทอง อำเภอหนองพอก จังหวัดร้อยเอ็ด โดยสรุปประกอบด้วย 4 ด้าน คือ 1)ด้านการเตรียมจัดงานศพ 2)ด้านการดำเนินการก่อนเผาศพ 3)ด้านการดำเนินการในวันเผาศพ 4)ด้านการดำเนินการหลังวันเผาศพ