การสร้างเสริมสุขภาวะแนวพุทธของพระสงฆ์ในอำเภอโพนพิสัย จังหวัดหนองคาย

บทคัดย่อ

          การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาแนวคิดทฤษฎีเกี่ยวกับการสร้างเสริมสุขภาวะของพระสงฆ์ 2) เพื่อศึกษาการสร้างเสริมสุขภาวะของพระสงฆ์ตามหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา และ 3) เพื่อศึกษาการสร้างเสริมสุขภาวะแนวพุทธของพระสงฆ์ในเขตอำเภอโพนพิสัย จังหวัดหนองคาย เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ กลุ่มพระสงฆ์ 20 รูป กลุ่มนักวิชาการหรือผู้เชี่ยวชาญ 3 คน และกลุ่มประชาชนทั่วไปที่นับถือศาสนาพุทธ 7 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยคือ แบบสัมภาษณ์ วิเคราะห์ข้อมูลโดยการพรรณนาวิเคราะห์

           ผลการวิจัยพบว่า 1) แนวคิดทฤษฎีเกี่ยวกับการสร้างเสริมสุขภาวะของพระสงฆ์ เป็นการรักษาสุขภาวะองค์รวมของพระสงฆ์ ด้วยการบริโภค อาหารที่ปราศจาก แป้ง น้ำตาล รวมถึงอาหารที่มีรสจัด พร้อมทั้งบริโภคด้วยความพอดี กล่าวได้ว่า หลักการบริโภคอาหารตามแนวพุทธจึงเป็นการบริโภคเพื่อประโยชน์ต่อสุขภาพ การออกกำลังกายที่ดีของพระสงฆ์คือ การเดินและการปัดกวาดลานวัด นอกจากนี้การทำให้ร่างกายและจิตใจได้รับการพัก และผ่อนคลายตามธรรมชาติ การฝึกสมถกรรมฐาน วิปัสสนากรรมฐาน และการเข้ารับการตรวจโรคเป็นประจำ รวมถึงการเข้ารับการปรึกษาเรื่องสุขภาพเป็นการเพิ่มพูนสุขภาวะของตัวพระสงฆ์ 2) การสร้างเสริมสุขภาวะของพระสงฆ์ตามหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา คือ การมุ่งเข้าใจในธรรมชาติของโลก ด้วยหลักการดำเนินชีวิตด้วยความพอเพียง การดูแลใส่ใจร่างกายตามความเหมาะสมโดยไม่หลงยึดมั่นถือมั่นในร่างกาย การยึดมั่นในศีลธรรมเป็นพื้นฐานในการดำเนินชีวิต การดำเนินชีวิตด้วยความมีสติ การ ดำเนินชีวิตตามต้นแบบตามหลักพระธรรมและหลักพระวินัย มุ่งไปสู่ความดับทุกข์ หลุดพ้นจากทุกข์ ทั้งปวง  3) การสร้างเสริมสุขภาวะแนวพุทธของพระสงฆ์ในเขตอำเภอโพนพิสัย จังหวัดหนองคาย ใช้หลักการภาวนา 4 ในการปฏิบัติ เพื่อที่จะเป็นการดูแลรักษาสภาวะทางกายและทางจิตของผู้ที่มีความสนใจในเรื่องของสุขภาวะทางธรรม แล้วการเปิดสอนหลักการภาวนา 4 ประกอบด้วย การเสริมสร้างสุขภาพทางด้านกาย (กายภาวนา) การเสริมสร้างสุขภาพทางด้านศีล (สีลภาวนา) การเสริมสร้างสุขภาพทางด้านจิต (จิตภาวนา) การรักษาสุขภาวะทางด้านปัญญา (ปัญญาภาวนา) ที่เป็นการเรียนรู้ให้กับประชาชนผู้ที่เข้าวัดทำบุญในเทศกาลต่างๆ ของอำเภอโพนพิสัย เพื่อที่จะเป็นการวางรากฐาน ความเป็นมา ความสำคัญ คุณค่า และประโยชน์ของหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา เพื่อที่จะเป็นการเข้าใจการพึงพาตัวเราเองอย่างเต็มที่เพื่อที่จะมีสุขภาวะทั้งร่างกาย และจิตใจที่ดี