การประเมินต้นทุนและผลได้ทางเศรษฐกิจและคุณภาพชีวิตของผู้ติดเชื้อ HIV ที่ได้รับการรักษาด้วยยาต้านไวรัส : กรณีศึกษา การรักษาด้วยยาต้านไวรัสและยาต้านโรคติดเชื้อฉวยโอกาส

Abstract

บทคัดย่อ

             การศึกษาเพื่อประเมินต้นทุนและผลได้ทางเศรษฐศาสตร์และคุณภาพชีวิตของผู้ติดเชื้อ HIV ที่ได้รับการรักษาด้วยยาต้านไวรัสและผู้ติดเชื้อที่ได้รับการรักษาด้วยยาต้านไวรัสฉวยโอกาสรวบรวมข้อมูลปฐมภูมิจากกลุ่มตัวอย่างในจังหวัดลำพูนและใช้แบบวัดคุณภาพชีวิตขององค์การอนามัยโลกที่มี 26 ตัวชี้วัดซึ่งพัฒนาโดยโรงพยาบาลสวนปรุง กรมสุขภาพจิตกระทรวงสาธารณสุข วิเคราะห์คุณภาพชีวิตของผู้ป่วยโดยใช้วิธีสมการถดถอยเชิงซ้อน (Multiple Regression) ส่วนข้อมูลทางด้านประชากร เศรษฐกิจและสังคม สุขภาพ ค่าใช้จ่าย และคุณภาพชีวิตนำเสนอออกมาในรูป ตารางแจกแจงความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ยและส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานรวมไปถึงได้ทำการเปรียบเทียบข้อมูลพื้นฐานของกลุ่มผู้ป่วยโดยใช้สถิติ t-test ในการทดสอบ

            ผลการศึกษาพบว่า ผู้ป่วยที่ได้รับการรักษาด้วยยาต้านไวรัสมีคุณภาพชีวิตที่ดีกว่าของผู้ป่วยที่ได้รับการรักษาด้วยยาต้านโรคติดเชื้อฉวยโอกาสอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ผลการศึกษาด้านต้นทุนทางตรงและทางอ้อมของผู้ป่วยที่ได้รับการรักษาด้วยยาต้านไวรัส มีค่าเฉลี่ยรวมเท่ากับ 121,661.74 บาทต่อคนต่อปี ด้านต้นทุนทางตรงและทางอ้อมของผู้ป่วยที่ได้รับการรักษาด้วยยาต้านโรคติดเชื้อฉวยโอกาส มีค่าเฉลี่ยรวมเท่ากับ 37,484.26 บาทต่อคนต่อปี ผลการศึกษายังชี้ให้เห็นว่าต้นทุนการรักษาด้วยยาต้านไวรัสมีค่าสูงกว่าต้นทุนการรักษาด้วยยาต้านโรคติดเชื้อฉวยโอกาสอย่างมีนัยสำคัญ

            ผลการศึกษาทำให้ได้มาซึ่งข้อเสนอแนะเชิงนโยบายสำคัญคือ ควรให้ความสำคัญต่อการรักษาผู้ป่วยด้วยวิธีการด้วยยาต้านไวรัส เนื่องจากการรักษาด้วยวิธีดังกล่าวนั้นผลได้ของการรักษามีมาก และควรส่งเสริมการให้ความรู้ผู้ป่วยอย่างถูกต้องถึงการรักษาตลอดจนการปฏิบัติตนหลังการติดเชื้อ ขณะเดียวกันควรส่งเสริมอาชีพในกลุ่มผู้ป่วย รวมทั้งควรเน้นให้ความสำคัญกับมาตรการเชิงป้องกันมากกว่าการแก้ไขปัญหาซึ่งเป็นการบริหารจัดการทางสาธารณสุขที่มีต้นทุนต่ำและมีประสิทธิภาพสูงสุด