บทบาทของพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นในการพัฒนาสังคม กรณีศึกษาพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นที่ก่อตั้งโดยวัด,ชุมชนและเอกชน ในจังหวันครปฐม

Abstract

การวิจัยครั้งนี้ เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) เพื่อศึกษาความเป็นมาและบริบทของพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นที่ก่อตั้งโดย วัด, ชุมชน และเอกชนในนครปฐม (2) เพื่อศึกษาการพัฒนาทางสังคม ซึ่งเป็นที่ตั้งของพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นในนครปฐม (3) เพื่อศึกษาปัจจัยภายในและปัจจัยภายนอกที่สนับสนุนบทบาทของพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นที่มีผลต่อการพัฒนาสังคมซึ่งเป็นที่ตั้งของพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นในจังหวัดนครปฐม  และ (4) เพื่อเสนอแนะรูปแบบบทบาทการพัฒนาในทางสังคม ด้วยพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่น หน่วยในการวิเคราะห์ ประกอบด้วย ผู้บริหารท้องถิ่น  ผู้เกี่ยวข้องกับงานด้านพิพิธภัณฑ์ สมาชิกในชุมชน  นักวิชาการและนักท่องเที่ยว จำนวน 26 คน เก็บรวบรวมข้อมูลโดยการสัมภาษณ์แบบเจาะลึก การสังเกตแบบมีส่วนร่วม การศึกษาและวิเคราะห์เอกสาร แล้วตีความผลการวิจัยจากข้อค้นพบที่ได้ ผลการวิจัยพบว่า (1) พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นสามารถตอบสนองการท่องเที่ยวและแหล่งเรียนรู้ในหลักสูตรท้องถิ่นศึกษา ทำให้องค์กรเอกชน ชุมชน บ้าน วัด โรงเรียนและหน่วยงานวัฒนธรรมในท้องถิ่น ต่างกระตือรือร้นในการจัดตั้งพิพิธภัณฑ์อันมีที่มาของสะสม (2) การพัฒนาในทางสังคม ของพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นเป็นสถานที่อนุรักษ์มรดกทางวัฒนธรรม เป็นแหล่งเรียนรู้ตลอดชีวิต และเป็นแหล่งกระจายรายได้สู่ท้องถิ่น (3) ปัจจัยภายในที่สนับสนุนการพัฒนาในทางสังคม ได้แก่ ทุนทางสังคม การจัดการเชิงกลยุทธ ภาวะผู้นำการเรียนรู้ตลอดชีวิต การมีส่วนร่วม ชุมชนที่เข้มแข็ง ส่วนปัจจัยภายนอก ได้แก่ นโยบายภาครัฐหรือองค์การปกครองส่วนท้องถิ่นรวมทั้งภาคเอกชน การท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม สังคมแห่งการเรียนรู้ เครือข่าย (4) บทบาทของพิพิธภัณฑ์การพัฒนาในทางสังคมประกอบด้วย บทบาทการเป็นแหล่งอนุรักษ์มรดก ทางศิลปะ วัฒนธรรมประเพณีท้องถิ่น บทบาทการเป็นแหล่งเรียนรู้ตลอดชีวิต และบทบาทการเป็นแหล่งกระจายรายได้สู่ท้องถิ่น