ฉายเงาจิตรกรรมฝาผนังฮูปแต้มด้วยละครเวที

บทคัดย่อ

งานวิจัยชิ้นนี้เกิดขึ้นจากวัตถุประสงค์ในความพยายามที่จะขยายฐานความรู้เรื่องฮูปแต้มอันเป็นจิตรกรรมฝาผนังอีสานให้เป็นที่รู้จักในกลุ่มเยาวชนรุ่นใหม่ผ่านรูปแบบของละครเวที นำมาซึ่งคำถามว่านักแสดงสมัครเล่นซึ่งเป็นเยาวชนอายุ 19-25 ปีจะรู้จักฮูปแต้มผ่านกระบวนการละครได้อย่างไร ผู้วิจัยได้ออกแบบเทคนิคการแสดงสำหรับจุดมุ่งหมายดังกล่าว โดยมีสมมุติฐานว่าหากนักแสดงสร้างการแสดงเงาร่างกายด้วยแบบฝึกหัดการแสดงละครเวทีด้วยจินตนาการและการด้นสดของของไมเคิล เชคอฟ จะทำให้เยาวชนสะท้อนความเข้าใจเกี่ยวกับฮูปแต้มออกมาได้ ผู้วิจัยสนใจแบบฝึกหัดการแสดงของเชคอฟซึ่งเมื่อนำมาปรับใช้จะช่วยให้นักแสดงที่ไม่มีภูมิหลังเรื่องฮูปแต้มได้รับรู้ภาพและทำความเข้าใจความหมายของฮูปแต้มขณะแสดงละคร การวิจัยครั้งนี้จึงใช้กระบวนการ Practice as research สร้างกระบวนการละครและการแสดงละครเงาร่างกายฮูปแต้มของเยาวชนกลุ่มละครเอ๊าะเป๊าะ นิสิตจากหลายสาขาวิชาที่มารวมตัวกันด้วยความชื่นชอบทางการแสดง แสดงละครเวทีจากการฝึกซ้อมด้วยตนเองและดำเนินกิจกรรมละครเพื่อจิตสาธารณะ นักแสดงกลุ่มเอ๊าะเป๊าะไม่มีภูมิหลังเกี่ยวกับฮูปแต้มมาก่อนกระบวนการละคร การวิจัยแบ่งออกเป็นสองระยะใน พ.ศ. 2552 และ พ.ศ. 2554 ระยะแรกการวิจัยดำเนินการสร้างละครเงาร่างกายจากเรื่องราวของฮูปแต้มเพื่อให้นักแสดงทำความเข้าใจตัวละครและเรื่องราวบนฮูปแต้มผ่านการแสดง ในระยะที่สองนักแสดงและผู้วิจัยได้ปรับปรุงรูปแบบการแสดงเงาร่างกายเพื่อให้ผู้ชมเข้าใจลักษณะเฉพาะและสถานที่ตั้งของฮูปแต้มได้ผ่านละครหน้าฉากที่เพิ่มเข้ามาตั้งคำถามถ่ายทอดความหมายของฮูปแต้มไปถึงทั้งนักแสดงและผู้ชม โดยผู้วิจัยและนักแสดงได้พัฒนารูปแบบการแสดงร่วมกับผู้เชี่ยวชาญทีมขับเคลื่อนทางวิชาการของ สสส. และเครือข่ายสื่อพื้นบ้านภาคอีสาน