อิทธิพลของเหตุการณ์นางสุชาดาถวายข้าวมธุปายาส และเหตุการณ์พระพุทธเจ้าลอยถาดเสี่ยงทายที่มีต่อ ประเพณี ความเชื่อ และศิลปะในสังคมไทย

บทคัดย่อ

นางสุชาดาได้รับการยกย่องว่าเป็นอุบาสิกาผู้เป็นเอตทัคคะในฝ่ายผู้เข้าถึงสรณะก่อน เพราะเป็นอุบาสิกาคนแรกที่ได้ถวายอาหารแด่พระพุทธเจ้าก่อนที่จะตรัสรู้ สรณะมีความหมายว่า “ที่พึ่ง” พระพุทธเจ้าทรงเป็นที่พึ่งของสรรพสัตว์ การศึกษาในครั้งนี้จะศึกษาเหตุการณ์นางสุชาดาถวายข้าวมธุปายาสและเหตุการณ์พระพุทธเจ้าลอยถาดเสี่ยงทาย สะท้อนให้เห็นถึงการตั้งความปรารถนาเป็นอุบาสิกาผู้เข้าถึงสรณะก่อนของนางสุชาดามาแต่ครั้งสมัยพระปทุมุตตรพุทธเจ้า และการลอยถาดเสี่ยงทายของพระพุทธเจ้าเป็นการยืนยันว่าพระองค์จะตรัสรู้ ซึ่งเหตุการณ์ทั้งสองได้ส่งผลให้เกิดประเพณีคือ “ประเพณีกวนข้าวทิพย์” ในด้านความเชื่อของสังคมไทย ได้แก่ การบนบานรุกขเทวดา สำหรับศิลปะในสังคมไทย ได้แก่ พระพุทธรูปปางรับมธุปายาส ปางเสวยมธุปายาส ปางลอยถาด และสังคีตศิลป์คือเพลงไทยเดิม ได้แก่ เพลงพระเจ้าลอยถาด