การอภิบาลโลก: อำนาจ ความร่วมมือ และความท้าทายในศตวรรษที่ 21
คำสำคัญ:
การอภิบาลโลก, อำนาจ, ความร่วมมือ, ปัญหาข้ามชาติ, รัฐชาติบทคัดย่อ
บทความนี้ทบทวนแนวคิดการอภิบาลโลก (Global Governance) ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการจัดการปัญหาข้ามชาติผ่านความร่วมมือระหว่างประเทศและตัวแสดงที่หลากหลาย โดยวิเคราะห์พัฒนาการ ความหมาย พลวัต และมิติเชิงอำนาจของการอภิบาลโลกผ่านกรอบแนวคิดอำนาจ 4 รูปแบบ ได้แก่ อำนาจเชิงบังคับ อำนาจเชิงสถาบัน อำนาจเชิงโครงสร้าง และอำนาจเชิงผลิตสร้าง แม้การอภิบาลโลกจะมีข้อได้เปรียบในการจัดการปัญหาระดับโลก ส่งเสริมความร่วมมือระหว่างรัฐ และสร้างมาตรฐานสากล แต่ยังคงเผชิญกับข้อจำกัดสำคัญ อาทิ การขาดกลไกบังคับใช้ที่มีประสิทธิภาพ ความไม่เสมอภาคในการมีส่วนร่วมของตัวแสดงต่าง ๆ และอิทธิพลของประเทศมหาอำนาจที่อาจนำไปสู่ความไม่เป็นธรรมเชิงระบบ
บทความสรุปว่า การอภิบาลโลกเป็นระบบที่ซับซ้อนและเปลี่ยนแปลงอยู่เสมอ โดยมีตัวแสดงหลากหลายกลุ่มเข้ามามีบทบาทในการกำหนดกฎเกณฑ์ในเวทีโลก ถึงแม้จะเอื้อให้เกิดความร่วมมือข้ามพรมแดน แต่ผลประโยชน์แห่งชาติยังคงเป็นอุปสรรคสำคัญ กรณีศึกษาปัญหาสิ่งแวดล้อมและโรคระบาดข้ามพรมแดนได้ตอกย้ำให้เห็นถึงความสำคัญและความท้าทายในการนำการอภิบาลโลกไปปฏิบัติในบริบทที่แตกต่างกัน ท้ายที่สุด บทความได้เสนอแนวทางเพื่อเสริมสร้างประสิทธิภาพของกลไกการอภิบาลโลกในอนาคตให้สามารถรับมือกับความท้าทายร่วมกันของมนุษยชาติได้อย่างยั่งยืนและเป็นธรรมยิ่งขึ้น
เอกสารอ้างอิง
Adanma, U. M., & Ogunbiyi, E. O. (2024). Evaluating the effectiveness of global governance mechanisms in promoting environmental sustainability and international relations. Finance & Accounting Research Journal, 6(5), 763-791.
Bache, I., Bartle, I., & Flinders, M. (2022). Multi-level governance. In J. Torfing (Ed.), Handbook on theories of governance (pp. 528–539). Cheltenham, UK: Edward Elgar Publishing. https://doi.org/10.4337/9781800371972.00056
Barnett, M., & Duvall, R. (2004). Power in global governance (Cambridge Studies in International Relations, Vol. 98). Cambridge, UK: Cambridge University Press.
BBC Thai. (2021, November 14). Lok ron: Kan prachum COP26 nai Klaskow tok long arai kan dai bang [Global warming: What was agreed at the COP26 summit in Glasgow?]. Retrieved from https://www.bbc.com/thai/international-59264622
Bevir, M. (2011). The SAGE handbook of governance. Thousand Oaks, CA: SAGE Publications Inc.
Bevir, M. (2012). Governance: A very short introduction. Oxford, UK: Oxford University Press.
Bevir, M., & Hall, I. (2011). Global governance. In M. Bevir (Ed.), The SAGE handbook of governance (pp. 352–366). London, UK: SAGE Publications Ltd.
Bingham, L. B. (2011). Collaborative Governance. In M. Bevir (Ed.), The SAGE handbook of governance (pp. 386-401). Thousand Oaks, CA: SAGE Publications Inc.
Charoensin-O-larn, C. (2006). Rat chat kap (khwam rai) rabieap lok chut mai. [State, nation, and (dis)order in the new global system] Bangkok: Wiphasa Publishing.
Chinwanno, J. (2015). Lok nai satawat thi 21 krop kan wikhro khwamsamphan rawang prathet (Phim khrang thi 2). [The 21st century world: A framework for analyzing international relations (2nd ed.)] Bangkok: Chulalongkorn University Press.
Chitasevi, K. (2010). Khrongkan wichai nayobai lae khwamsamphan rawang prathet khong thai nai patchuban: Prathet thai bon wethi lok lae wethi nai prathet nai ton satawat thi 21. [Research project on Thailand's current foreign policy and international relations: Thailand on the global and domestic stage in the early 21st century] Bangkok: Thailand Research Fund (TRF).
Chitasevi, K. (2014). Thammaphiban lok: Lakkan ongkan lae krabuankan khong lokathammāphibān. [Global governance: Principles, organizations, and processes of global good governance] Bangkok: King Prajadhipok's Institute.
Davies, S. E., & Wenham, C. (2020). Why the COVID-19 response needs International Relations. International Affairs, 96(5), 1227–1251. https://doi.org/10.1093/ia/iiaa135
Dellmuth, L., Scholte, J. A., Tallberg, J., & Verhaegen, S. (2022). Citizens, elites, and the legitimacy of global governance. Oxford, UK: Oxford University Press.
Fidler, D. P. (2020, May 29). The World Health Organization and pandemic politics: The good, the bad, and the ugly. Think Global Health. https://www.thinkglobalhealth.org/article/world-health-organization-and-pandemic-politics
Gostin, L. O., Moon, S., & Meier, B. M. (2020). Reimagining global health governance in the age of COVID-19. American Journal of Public Health, 110(11), 1615–1619. https://doi.org/10.2105/AJPH.2020.305803
Haftel, Y. Z., & Lenz, T. (2022). Measuring institutional overlap in global governance. The Review of International Organizations, 17(2), 323-347. https://doi.org/10.1007/s11558-021-09415-3
Halliday, F. (2000). Global governance: prospects and problems. Citizenship studies, 4(1), 19-33. https://doi.org/10.1080/136210200110003
Independent Panel for Pandemic Preparedness and Response. (2021, May). COVID-19: Make it the last pandemic. https://theindependentpanel.org/wp-content/uploads/2021/05/COVID-19-Make-it-the-Last-Pandemic_final.pdf
Jessop, B. (2020). Putting civil society in its place: Governance, metagovernance and subjectivity. Bristol, UK: Policy Press. https://doi.org/10.56687/9781447354970
Keohane, R. O. (2001). Governance in a partially globalized world. American Political Science Review, 95(1), 1-13. https://doi.org/10.1017/S0003055401000016
Kjaer, A. M. (2004). Governance. Cambridge, UK: Polity Press.
Lall, R. (2025). Making global governance accountable: civil society, states, and the politics of reform. American Journal of Political Science, 69(1), 96-117. https://doi.org/10.1111/ajps.12824
Levi-Faur, D. (Ed.). (2012). The Oxford handbook of governance. Oxford, UK: Oxford University Press. https://doi.org/10.1093/oxfordhb/9780199560530.001.0001
Office of the National Economic and Social Development Council. (2018). Yutthasat chat yisip pi (pho.so. 2561-2580). [20-year national strategy (B.E. 2561-2580)] Bangkok: Office of the National Economic and Social Development Council.
Office of the National Economic and Social Development Council. (2022). Phaen phatthana setthakit lae sangkhom haeng chat chabap thi sip sam (pho.so. 2566-2570). [The thirteenth national economic and social development plan (B.E. 2566-2570)] Bangkok: Office of the Prime Minister.
Phurivikrai, K. (2021, August 25). Poet botrian lokaphiban nai huang yam rok rabat: Katika lok mai cha pen yangrai nai yuk Khōwit-sipkao?. [Lessons from global governance during the pandemic: What will the new world order look like in the COVID-19 era?] The101.world. https://www.the101.world/global-governance-and-covid-19/
Rosenau, J. N. (1995). Governance in the twenty-first century. Global Governance, 1(1), 13–43.
Rosenau, J. N. (2002). Governance in a new global order. In D. Held & A. McGrew (Eds.), Governing globalization: Power, authority and global governance (pp. 70-86). Cambridge, UK: Polity Press.
Angsuchawal, T. (2565). Governance 101: Khwammai lae rupbaep thi laklai. [Governance 101: Meanings and diverse forms] Bangkok: Sanya Dharmasakti Institute for Democracy.
UNEP. (2023). Emissions gap report 2023: Broken record – Temperatures hit new highs, yet world fails to cut emissions (again). Nairobi, Kenya: United Nations Environment Programme.
Waltz, K. N. (1999). Globalization and governance. PS: Political Science & Politics, 32(4), 693-700. https://doi.org/10.1017/S1049096500056535
Weiss, T. G. (2000). Governance, good governance and global governance: Conceptual and actual challenges. Third World Quarterly, 21(5), 795-814. https://doi.org/10.1080/01436590020025740
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 รัฐศาสตร์พิจาร
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
All contents and information in the manuscripts published by Journal of Political Science Critique are the authors’ opinions; thus, the authors take sole responsibility for any contents. The editorial board does not agree with or accept responsibility for the manuscripts.
All published articles, information, contents, pictures, or other things in Journal of Political Science Critique are Copyright by the Journal. All Rights Reserved. All contents may not be copied or duplicated in whole or part by any means without the prior written permission of Journal of Political Science Critique.
