รูปแบบและกิจกรรมที่เหมาะสมกับการท่องเที่ยวนิเวศเกษตรอย่างมีส่วนร่วมของชุมชนสามเรือน จังหวัดพระนครศรีอยุธยา

Abstract

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษารูปแบบและกิจกรรมที่เหมาะสมกับการท่องเที่ยวนิเวศเกษตรอย่างมีส่วนร่วมของชุมชนสามเรือน เป็นวิจัยแบบผสมผสานวิธี โดยใช้การวิจัยเชิงปริมาณ เชิงคุณภาพ และวิจัยแบบมีส่วนร่วมโดยใช้แบบสอบถามกับนักท่องเที่ยว จำนวน 260 คน วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานและการประชุมกลุ่มใหญ่กับผู้นำชุมชน กลุ่มเกษตรกร กลุ่มอาชีพ กลุ่มการท่องเที่ยวนิเวศเกษตร กลุ่มที่พักในแหล่งท่องเที่ยวนิเวศเกษตร หน่วยงานภาครัฐและเอกชน ปราชญ์ชาวบ้าน และชาวบ้านในชุมชน จำนวน 50 คน โดยใช้การวิเคราะห์เนื้อหาประกอบบริบท ผลการศึกษา พบว่า การท่องเที่ยวนิเวศเกษตรของชุมชนสามเรือนเป็นการท่องเที่ยวเฉพาะฤดูกาลที่เห็ดตับเต่าให้ผลผลิต ระหว่างเดือนเมษายน ถึงเดือนสิงหาคม รูปแบบการท่องเที่ยวนิเวศเกษตรของชุมชนสามเรือนขึ้นอยู่กับลักษณะกิจกรรมการท่องเที่ยว และประเภทของนักท่องเที่ยว โดยมี 4 รูปแบบ ได้แก่ 1) การสาธิตให้ความรู้ กิจกรรมการท่องเที่ยว ได้แก่ สาธิตให้ความรู้ การผลิตเห็ดตับเต่า การแปรรูป การทำอาหารและของหวานจากเห็ดตับเต่า 2) การจำหน่ายสินค้าชุมชนและผลิตภัณฑ์เกษตร กิจกรรมการท่องเที่ยว ได้แก่ จำหน่ายสินค้าและแปรรูปผลิตภัณฑ์เกษตร เช่น น้ำเชื้อเห็ดตับเต่า 3) การให้ลู่ทางด้านธุรกิจเกษตร กิจกรรมการท่องเที่ยว ได้แก่ การให้ความรู้เชิงลึกด้านธุรกิจเกษตร และ 4) การท่องเที่ยวเรียนรู้วิถีชีวิตและวัฒนธรรมชุมชน กิจกรรมการท่องเที่ยว ได้แก่ สักการะสิ่งศักดิ์สิทธิ์ของชุมชน ร่วมประเพณีอาบน้ำคืนเพ็ญและงานเห็ดตับเต่างามที่สามเรือน ชมวิถีชีวิตและทัศนียภาพ และการพักแรมในชุมชน โดยจำแนกนักท่องเที่ยวได้ 3 กลุ่ม ได้แก่ 1) นักท่องเที่ยวที่มาทัศนศึกษาและศึกษาดูงานเป็นหมู่คณะ 2) นักท่องเที่ยวทั่วไป ที่ต้องการเยี่ยมชมแหล่งท่องเที่ยวชุมชน และ 3) นักท่องเที่ยวที่ต้องการพักแรมในชุมชน เพื่อสัมผัสวิถีชุมชนอย่างลึกซึ้ง