การรับรู้งานสถาปัตยกรรมของนักเรียนตาบอดด้วยการสัมผัส หุ่นจำลอง 3 มิติ กรณีศึกษา พระเจดีย์ใหญ่สามองค์ วัดพระศรีสรรเพชญ์

บทคัดย่อ

บทความนี้เป็นการศึกษาการรับรู้จากการสัมผัสหุ่นจำลองสถาปัตยกรรมของนักเรียนตาบอดในโรงเรียน
แบบเรียนรวมที่มีนักเรียนตาบอดเรียนร่วมกับนักเรียนที่มองเห็น โดยมีกรณีศึกษา หุ่นจำลองพระเจดีย์ใหญ่สามองค์
วัดพระศรีสรรเพชญ์ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ที่ผลิตขึ้นจากเทคโนโลยีเครื่องพิมพ์วัตถุ 3 มิติ มีวิธีดำเนินการวิจัย
เชิงคุณภาพโดยการลงพื้นที่สัมภาษณ์แบบมีส่วนร่วม และการสังเกตการณ์ กลุ่มตัวอย่างแบบเฉพาะเจาะจงเป็นนักเรียน
ตาบอดระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย
ผลการศึกษาพบว่า นักเรียนตาบอดสามารถรับรู้และเรียนรู้ด้วยการสัมผัสหุ่นจำลอง โดยมีครูผู้สอนบรรยาย
เนื้อหาและส่วนประกอบต่างๆ ประกอบกับการใช้กิจกรรมแบบเทคนิคการจับคู่นักเรียนตาบอดกับเพื่อนนักเรียน
ที่มองเห็นเป็นผู้ช่วยอธิบายลักษณะของหุ่นจำลองทีละส่วนอย่างค่อยเป็นค่อยไป นักเรียนตาบอดเข้าใจเกี่ยวกับ
การเทียบสัดส่วนของหุ่นจำลองที่ถูกย่อขนาดให้เล็กลง โดยอาศัยทักษะวิชาความคุ้นเคยกับสภาพแวดล้อมและ
การเคลื่อนไหว นักเรียนตาบอดมีความเข้าใจเป็นความคิดรวบยอดได้ว่า พระเจดีย์มีส่วนประกอบที่เหมือนกัน
ทั้งสามองค์ โดยแบ่งได้เป็น 3 ส่วนหลัก ได้แก่ ส่วนยอด ส่วนองค์พระสถูป และส่วนฐาน ตามลำดับ พระเจดีย์เป็น
รูปทรงกรวยกลมคล้ายระฆังที่วางคว่ำอยู่ถูกวางเรียงตัวกันและมีพื้นที่ว่างระหว่างองค์พระเจดีย์ทั้งสาม
เทคโนโลยีเครื่องพิมพ์วัตถุ 3 มิติ มีความเหมาะสมในการนำมาใช้พัฒนาเพื่อผลิตสื่อการเรียนรู้ สามารถขึ้น
รูปทรงให้หุ่นจำลองมีความแข็งแรงและมีรายละเอียดที่สมบูรณ์ อีกทั้งวัสดุหาซื้อง่าย ผลิตเองได้ ทำซ้ำได้ และแบ่งปัน
ไฟล์ดิจิตอลของหุ่นจำลองให้แก่โรงเรียนที่เป็นเครือข่ายได้ ควรมีการส่งเสริมศิลปะและงานสถาปัตยกรรมของไทยให้
แก่นักเรียนในห้องเรียนแบบเรียนรวมได้รู้คุณค่าและสร้างโอกาสทางการศึกษาให้นักเรียนตาบอด การศึกษานี้สามารถ
ต่อยอดไปสู่การสร้างพื้นที่นิเวศน์และการเรียนรู้ตลอดชีวิตในวิชาศิลปะให้แก่นักเรียนตาบอดในห้องสมุดของโรงเรียน
แบบเรียนรวม เกิดพัฒนาการและการเจริญเติบโตในด้านอารมณ์ สติปัญญา และสุนทรียภาพ ดังที่ศิลปศึกษาพึงมีให้