การปรับตัวที่ส่งผลต่อการคงอยู่ของย่านชุมชนเก่า ชุมชนนางเลิ้ง กรุงเทพมหานคร

บทคัดย่อ

โลกาภิวัฒน์นำไปสู่สภาวการณ์การเปลี่ยนแปลงต่อความเป็นเมืองของกรุงเทพมหานครตั้งแต่พ.ศ.2503
ทั้งการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานและการมุ่งเน้นพัฒนาเศรษฐกิจได้ส่งผลต่อย่านชุมชนเก่าที่สำคัญในมิติของความเป็นพลวัตในด้านกาพภาพ สังคม และเศรษฐกิจ โดยชุมชนนางเลิ้งเป็นหนึ่งในย่านชุมชนเก่าที่มีความสำคัญด้านการค้าและศิลปะวัฒนธรรมนับตั้งแต่ช่วงกรุงรัตนโกสินทร์ และได้รับผลกระทบจากการพัฒนาและสถานการณ์ต่าง ๆ แต่อย่างไรก็ตาม ชุมชนนางเลิ้งสามารถรักษาวิถีชีวิตและเอกลักษณ์ทางวัฒนธรรมของชุมชนให้ยังคงอยู่ เหตุนี้จึงมีการศึกษาถึงพัฒนาการและบทบาทของชุมชนนางเลิ้ง ประกอบกับการปรับตัวของชุมชนนางเลิ้ง นำไปสู่ข้อเสนอแนะแนวทางการจัดการที่ส่งผลต่อการคงอยู่ของย่านชุมชนเก่า โดยผลจากการศึกษาพบว่าความสัมพันธ์ของลักษณะทางกายภาพ ลักษณะทางสังคม กิจกรรมทางเศรษฐกิจ และบริบทสภาพแวดล้อม ก่อให้เกิดบทบาทในแต่ละช่วงเวลา และปัจจุบัน ผลพวงจากการพัฒนาเมืองและสถานการณ์ต่าง ๆ ทำให้ชุมชนนางเลิ้งปรับตัวผ่านการจัดการเชิงระบบที่สามารถสร้างกิจกรรมร่วมสมัยที่ก่อให้เกิดมูลค่าและยกระดับศักยภาพของทรัพยากรทางวัฒนธรรมของชุมชน ซึ่งสะท้อนให้เห็นถึงระบบกิจกรรมที่มีการขับเคลื่อนและรักษาบทบาทของชุมชนให้ยังคงอยู่ซึ่งวิถีชีวิตและเอกลักษณ์ทางวัฒนธรรม และในด้านการจัดการยังคงพบประเด็นที่ต้องเสนอแนะเพื่อให้เกิดกระบวนการจัดการอย่างมีประสิทธิภาพ คือ ด้านการวางแผนควรมีการร่วมกันวางแผนในแต่ละภาคส่วนเพื่อวางกรอบทิศทางการดำเนินงาน ด้านการจัดการองค์กรควรมีการแต่งตั้งคณะกรรมการดำเนินงานที่สอดรับตามความเชี่ยวชาญ ด้านการประสานงานต้องมีการส่งเสริมการมีส่วนร่วมของชุมชน ด้านการใช้ทรัพยากรในด้านการจัดกระบวนการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมองค์ความรู้และทักษะให้แก่ชุมชน และด้านการประเมินผลจำเป็นที่จะต้องมีการกำหนดตัวชี้วัดในการดำเนินงาน โดยการศึกษาครั้งนี้สามารถเป็นประโยชน์ต่อการขับเคลื่อนผ่านการจัดการเชิงระบบที่ก่อให้เกิดการคงอยู่ของชุมชน รวมทั้ง เกิดประโยชน์เชิงวิชาการแก่นักวิชาการหรือผู้ที่สนใจมุมมองของชุมชนที่สามารถปรับตัวต่อการเปลี่ยนแปลงภายในเมืองนำไปประยุกต์ใช้ในการศึกษาต่อไป