การทบทวนวรรณกรรมอย่างเป็นระบบในการพัฒนาพื้นที่รอบสถานีขนส่ง (TOD) (ปี พ.ศ.2540-2564)

ผู้แต่ง

  • อัศนัย เล่งอี้ คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์และศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยพะเยา
  • ภาวิณี เอี่ยมตระกูล ศูนย์แห่งความเป็นเลิศทางวิชาการด้านวิจัยและนวัตกรรมเพื่อการขนส่งเมือง มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

DOI:

https://doi.org/10.14456/bei.2023.22

คำสำคัญ:

การวิเคราะห์บรรณานุกรม, การพัฒนาที่ยั่งยืน, การพัฒนาพื้นที่บริเวณรอบสถานีขนส่ง, การพัฒนาพื้นที่บริเวณรอบสถานีขนส่งมวลชนที่ยั่งยืน

บทคัดย่อ

การพัฒนาพื้นที่รอบสถานีขนส่งมวลชนระบบราง (Transit Oriented Development, TOD) เป็นหนึ่งใน
แนวทางที่สำคัญสำหรับการพัฒนาที่ยั่งยืน (Sustainable Development, SD) อย่างไรก็ตามยังไม่มีใครกล่าวถึง
การวิเคราะห์วิวัฒนาการของการพัฒนาพื้นที่รอบสถานีขนส่งมวลชนระบบรางกับการพัฒนาที่ยั่งยืนร่วมกัน (STOD)
จึงจ􀄞ำเป็นต้องระบุช่องว่างของความรู้หรือแนวโน้มการพัฒนาในด้านนี้ บทความนี้ได้ท􀄞ำการทบทวนวรรณกรรมอย่าง
เป็นระบบ โดยนำข้อมูลจากฐานข้อมูล Scopus ระหว่างปี พ.ศ. 2540-2564 โดยศึกษางานวิจัยที่เกี่ยวข้องมากถึง
169 ฉบับและวิเคราะห์ด้วย ซอฟต์แวร์ VOSviewer ในการจัดกลุ่มองค์ความรู้และการเปลี่ยนแปลงของพัฒนาการ
ด้านการวิจัยประเภทนี้ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ผลการวิจัยพบว่า 1.บทความที่มีการพัฒนาพื้นที่บริเวณรอบสถานี
ขนส่งที่ยั่งยืนในชื่อเพิ่มขึ้นจาก 1 ในปี พ.ศ.2540 ไปเป็น 103 ในปี พ.ศ.2564 2.วารสารที่มีบทความตีพิมพ์มากที่สุด
คือวารสาร Sustainability (Switzerland) รอ้ ยละ 18.2 3.บทความทีมี่การอา้ งองิ สงู สดุ ชื่อ “Suburbanization and
transit-oriented development in China” จำนวน 195 ครั้ง 4.ผู้เขียนที่มีการอ้างอิงมากที่สุด คือ Cervero,
Robert จำนวน 534 ครั้ง 5.กลุ่มสีของคำสำคัญแบ่งเป็น 4 กลุ่มคือ “Urban Development” จำนวน 42 ครั้ง
“Transportation Development” จำนวน 36 ครั้ง “Land Use” จำนวน 33 ครั้ง “Urban Growth” จำนวน 20
ครั้ง 6. วิวัฒนาการของการเปลี่ยนแปลงของ STOD ใน 25ปี แบ่งออกเป็น 3 ระยะ โดยระยะแรก (พ.ศ.2540-2544)
จะเน้นการวางแผนเมือง ระยะที่ 2 (พ.ศ.2545-2554) เน้นด้านการใช้ที่ดิน และระยะที่ 3 (พ.ศ.2555-2564) มุ่งเน้น
ในด้านการพัฒนาเมือง สรุปได้ว่าในความแตกต่างของวิวัฒนาการ (TOD) กับ (STOD) ในช่วง 25 ปี มีความเหมือน
กันของคำสำคัญอยู่ 8 รายการ คือ 1) Transportation Development 2) Urban Development 3) Urban
Planning 4) Urban Transport 5) Transportation Planning 6) Public Transport 7) Land Use และ 8) Travel Behavior สามารถเรียกได้ว่าเป็นแกนหลักส􀄞ำคัญของ TOD และ STOD แต่มีความแตกต่างที่มิติการมอง
ของมุมมองหลักไม่เหมือนกันกล่าวคือ มิติการพัฒนาพื้นที่รอบสถานีขนส่ง (TOD) จะเน้นมุมมองไปที่ “Transportation
Development” ส่วนมิติวิวัฒนาการพัฒนาพื้นที่รอบสถานีขนส่งที่ยั่งยืน (STOD) จะเน้นมุมมองไปที่ “Urban
Development” การวิจัยนี้ชี้ให้เห็นว่าการพัฒนาพื้นที่บริเวณรอบสถานีขนส่งที่ยั่งยืน (STOD) ในรอบ 25 ปี เป็นแนว
โน้มการเปลี่ยนแปลงที่ทั่วโลกให้การยอมรับตามผลของการวิจัยนี้ และอนาคตควรใช้ STOD ในทุกประเทศ โดยเฉพาะ
อย่างยิ่งกลุ่มประเทศกำลังพัฒนาที่ควรต้องนำปัจจัยและตัวชี้วัดนี้ไปใช้ในการพัฒนาหรือปรับปรุงโครงสร้างของเมือง
เพื่อให้มีความสอดคล้องกับมาตรฐานสากล

References

Ali, L., Nawaz, A., Iqbal, S., Aamir Basheer, M., Hameed, J., Albasher, G., Shah, S. A. R., & Bai, Y. (2021). Dynamics of transit oriented development, role of greenhouse gases and urban environment: A study for management and policy. Sustainability (Switzerland), 13(5), 1–14. https://doi.org/10.3390/su13052536

AL-Mohannadi, A. S., & Furlan, R. (2018). The practice of city planning and design in the Gulf Region: Ths Abu Dhabi, Doha And Manama. Archnet-IJAR, 12(2), 126–145. https://doi.org/10.26687/archnet-ijar.v12i2.1460

Appleyard, B. S., Frost, A. R., & Allen, C. (2019). Are all transit stations equal and equitable? Calculating sustainability, livability, health, & equity performance of smart growth & transit-oriented-development (TOD). Journal of Transport and Health, 14(June), 100584. https://doi.org/10.1016/j.jth.2019.100584

Berawi, M. A., Saroji, G., Iskandar, F. A., Ibrahim, B. E., Miraj, P., & Sari, M. (2020). Optimizing land use allocation of transit-oriented development (TOD) to generate maximum ridership. Sustainability (Switzerland), 12(9), 1–20. https://doi.org/10.3390/su12093798

Bertolini, L. (1996). Nodes and places: Complexities of railway station redevelopment. European Planning Studies, 4(3), 331–345. https://doi.org/10.1080/09654319608720349

Bertolini, L., Curtis, C., & Renne, J. (2012). Station area projects in Europe and beyond: Towards transit oriented development? Built Environment, 38(1), 31–50. https://doi.org/10.2148/benv.38.1.31

Boussauw, K., van Meeteren, M., Sansen, J., Meijers, E., Storme, T., Louw, E., Derudder, B., & Witlox, F. (2018). Planning for agglomeration economies in a polycentric region: Envisioning an efficient metropolitan core area in Flanders. European Journal of Spatial Development, 69, 1–26. https://doi.org/10.30689/EJSD2018:69.1650-9544

Calthorpe, P. (1993). The Next American Metropolis: Ecology, Community, and the American Dream. Princeton Architectural Press.

Carnahan, S., Agarwal, R., & Campbell, B. (2010). The Effect of Firm Compensation Structures on the Mobility and Entrepreneurship of Extreme Performers. Business, 920(October), 1–43. https://doi.org/10.1002/smj

Caset, F., Blainey, S., Derudder, B., Boussauw, K., & Witlox, F. (2020). Integrating node-place and trip end models to explore drivers of rail ridership in Flanders, Belgium. Journal of Transport Geography, 87(September 2019), 102796. https://doi.org/10.1016/j.jtrangeo.2020.102796

Cervero, R. (1998). The Transit Metropolis: A Global Inquiry. In Island Press, Washington, DC. (Issue 1). https://doi.org/10.5070/bp314112990

Cervero, R., & Dai, D. (2014). BRT TOD: Leveraging transit oriented development with bus rapid transit investments. Transport Policy, 36, 127–138. https://doi.org/10.1016/j.tranpol.2014.08.001

Cervero, R., & Day, J. (2008). Suburbanization and transit-oriented development in China. Transport Policy, 15(5), 315–323. https://doi.org/10.1016/j.tranpol.2008.12.011

Cervero, R., & Kockelman, K. (1997). Travel demand and the 3Ds: Density, diversity, and design. Transportation Research Part D: Transport and Environment, 2(3), 199–219. https://doi.org/10.1016/S1361-9209(97)00009-6

Cervero, R., & Sullivan, C. (2011). Green TODs: Marrying transit-oriented development and green urbanism. International Journal of Sustainable Development and World Ecology, 18(3), 210–218. https://doi.org/10.1080/13504509.2011.570801

Chatziioannou, I., Alvarez-Icaza, L., Bakogiannis, E., Kyriakidis, C., & Chias-Becerril, L. (2020). A structural analysis for the categorization of the negative externalities of transport and the hierarchical organization of sustainable mobility’s strategies. Sustainability (Switzerland), 12(15), 1–27. https://doi.org/10.3390/su12156011

Congress for the New Urbanism. (2022). Charter of the New Urbanism. Congress for the New Urbanism. From Https://Www.Cnu.Org/Who-Weare/Charter-New-Urbanism.

de la Espriella, C. (2007). Designing for equality: Conceptualising a tool for strategic territorial planning. Habitat International, 31(3–4), 317–332. https://doi.org/10.1016/j.habitatint.2007.04.003

Dorsey, B., & Mulder, A. (2013). Planning, place-making and building consensus for transit-oriented development: Ogden, Utah case study. Journal of Transport Geography, 32, 65–76. https://doi.org/10.1016/j.jtrangeo.2013.08.010

Duncan, M. (2011). The impact of transit-oriented development on housing prices in San diego, CA. Urban Studies, 48(1), 101–127. https://doi.org/10.1177/0042098009359958

Huang, R., Moudon, A. v., Zhou, C., Stewart, O. T., & Saelens, B. E. (2017). Light rail leads to more walking around station areas. Journal of Transport and Health, 6, 201–208. https://doi.org/10.1016/j.jth.2017.02.002

Huang, X., Cao, X. (Jason), Yin, J., & Cao, X. (2017). Effects of metro transit on the ownership of mobility instruments in Xi’an, China. Transportation Research Part D: Transport and Environment, 52, 495–505. https://doi.org/10.1016/j.trd.2016.09.014

Iamtrakul, P., Kongphunphin, C., & Horayangkura, V. (2013). An Evaluation Framework for Sustainable Development : The Challenge for Planners and Development. Journal of Architectural/Planning Research and Studies (JARS), 1(10), 85–106.

Iamtrakul, P., Padon, A., & Klaylee, J. (2022). The Study on Association between Urban Factors and Walkability of Transit Oriented Development (TOD). GMSARN International Journal, 16(4), 388–398.

Iamtrakul, P., & Raungratanaamporn, I. (2015). Sustainable Campus Town Development in Suburban Area of Bangkok, Thailand. International Journal of Building, Urban, Interior and Landscape Technology (BUILT), (6), 39–52.

Iamtrakul, P., Raungratanaamporn, I., Klaylee, J., & Chayphong, S. (2021). The Walkability Of Transit Oriented Development ( Tod ): A Case Study Of Bangkok Metropolitan , Thailand. Lowland Technology International, 22(September), 181–192. https://cot.unhas.ac.id/journals/index.php/ialt_lti/article/view/772

Iamtrakul, P., Raungratanaamporn, I., & Shinpiriya, P. (2017). Framework of planning and policy analysis for Transit Oriented Development (TOD) towards Sustainable Urban Development. Journal of Architectural/Planning and Studies (JAR), 14(1), 95–122.

Iamtrakul, P., & Zhang, J. (2014). Measuring pedestrians’ satisfaction of urban environment under transit oriented development (TOD): A case study of Bangkok Metropolitan, Thailand. Lowland Technology International, 16(2), 125–134. https://doi.org/10.14247/lti.16.2_125

Jaeger, C. (2018). Limits to growth. Encyclopedia of Ecology, 367–369. https://doi.org/10.1016/B978-0-444-63768-0.00630-2

Journal of Transport Geography. (n.d.). Available online: https://www.sciencedirect.com/journal/journal-of-transport-geography.

Kamruzzaman, M., Baker, D., Washington, S., & Turrell, G. (2014). Advance transit oriented development typology: Case study in brisbane, australia. Journal of Transport Geography, 34, 54–70. https://doi.org/10.1016/j.jtrangeo.2013.11.002

Kasioumi, E. (2011). Sustainable urbanism: Vision and planning process through an examination of two model neighborhood developments. Berkeley Planning Journal, 24(1), 91–114. https://doi.org/10.5070/bp324111867

Ke, L., Furuya, K., & Luo, S. (2021). Case comparison of typical transit-oriented-development stations in Tokyo district in the context of sustainability: Spatial visualization analysis based on FAHP and GIS. Sustainable Cities and Society, 68(February). https://doi.org/10.1016/j.scs.2021.102788

Khare, R., Villuri, V. G. K., & Chaurasia, D. (2021). Urban sustainability assessment: The evaluation of coordinated relationship between BRTS and land use in transit-oriented development mode using DEA model. Ain Shams Engineering Journal, 12(1), 107–117. https://doi.org/10.1016/j.asej.2020.08.012

Langlois, M., Wasfi, R. A., Ross, N. A., & El-Geneidy, A. M. (2016). Can transit-oriented developments help achieve the recommended weekly level of physical activity? Journal of Transport and Health, 3(2), 181–190. https://doi.org/10.1016/j.jth.2016.02.006

Li, J., & Huang, H. (2020). Effects of transit-oriented development (TOD) on housing prices: A case study in Wuhan, China. Research in Transportation Economics, 80(December 2019), 100813. https://doi.org/10.1016/j.retrec.2020.100813

Li, Z., Han, Z., Xin, J., Luo, X., Su, S., & Weng, M. (2019). Transit oriented development among metro station areas in Shanghai, China: Variations, typology, optimization and implications for land use planning. Land Use Policy, 82(129), 269–282. https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2018.12.003

Ma, X., Chen, X., Li, X., Ding, C., & Wang, Y. (2018). Sustainable station-level planning: An integrated transport and land use design model for transit-oriented development. Journal of Cleaner Production, 170, 1052–1063. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2017.09.182

Moher, D., Liberati, A., Tetzlaff, J., & Altman, D. G. (2009). Academia and Clinic Annals of Internal Medicine Preferred Reporting Items for Systematic Reviews and Meta-Analyses : Annals of Internal Medicine, 151(4), 264–269.

Mu, R., & de Jong, M. (2012). Establishing the conditions for effective transit-oriented development in China: the case of Dalian. Journal of Transport Geography, 24, 234–249. https://doi.org/10.1016/j.jtrangeo.2012.02.010

Newman, P. (n.d.). Transit Oriented Development: An Australian Overview.

Newman, P., & Kenworthy, J. (1999). Sustainability and Cities: Overcoming Automobile Dependence.

Niu, S., Hu, A., Shen, Z., Lau, S. S. Y., & Gan, X. (2019). Study on land use characteristics of rail transit TOD sites in new towns—taking Singapore as an example. Journal of Asian Architecture and Building Engineering, 18(1), 19–30. https://doi.org/10.1080/13467581.2019.1586712

Norley, K. (2015). Developing the ‘Ds’ – Predicting mode share from urban structure. ATRF 2015 - Australasian Transport Research Forum 2015, Proceedings, October, 1–15.

Ogra, A. (2014). The Role of 6Ds: Density, Diversity, Design, Destination, Distance, and Demand Management in Transit Oriented Development (TOD). https://www.researchgate.net/publication/268813431

Ollivier, Gerald, Ghate, Ashish, Bankim, Kalra, Mehta, & Prerna. (2021). Transit-Oriented Development Implementation Resources and Tools (2nd Edition). www.worldbank.org

Padon, A., & Iamtrakul, P. (2021). Grouping Areas Around Rail Transport Stations Based on the Concept Transit Oriented Development (TOD): The Green Line (Mo Chit–Onnut) and the Blue Line (Bang Sue–Hua Lamphong). The Journal of King Mongkut’s University of Technology North Bangkok, 31(3), 587–596. https://doi.org/10.14416/j.kmutnb.2021.05.020

Pan, H., Shen, Q., & Liu, C. (2011). Transit-oriented development at the urban periphery. Transportation Research Record, 2245, 95–102. https://doi.org/10.3141/2245-12

Papa, E., & Bertolini, L. (2015). Accessibility and Transit-Oriented Development in European metropolitan areas. Journal of Transport Geography, 47, 70–83. https://doi.org/10.1016/j.jtrangeo.2015.07.003

Park, K., Ewing, R., Scheer, B. C., & Tian, G. (2018). The impacts of built environment characteristics of rail station areas on household travel behavior. Cities, 74(August), 277–283. https://doi.org/10.1016/j.cities.2017.12.015

Pezeshknejad, P., Monajem, S., & Mozafari, H. (2020). Evaluating sustainability and land use integration of BRT stations via extended node place model, an application on BRT stations of Tehran. Journal of Transport Geography, 82(December 2019), 102626. https://doi.org/10.1016/j.jtrangeo.2019.102626

Singh, Y. J., Fard, P., Zuidgeest, M., Brussel, M., & Maarseveen, M. van. (2014). Measuring transit oriented development: A spatial multi criteria assessment approach for the City Region Arnhem and Nijmegen. Journal of Transport Geography, 35, 130–143. https://doi.org/10.1016/j.jtrangeo.2014.01.014

Singh, Y. J., Lukman, A., Flacke, J., Zuidgeest, M., & van Maarseveen, M. F. A. M. (2017a). Measuring TOD around transit nodes - Towards TOD policy. Transport Policy, 56(February), 96–111. https://doi.org/10.1016/j.tranpol.2017.03.013

Singh, Y. J., Lukman, A., Flacke, J., Zuidgeest, M., & van Maarseveen, M. F. A. M. (2017b). Measuring TOD around transit nodes - Towards TOD policy. Transport Policy, 56, 96–111. https://doi.org/10.1016/j.tranpol.2017.03.013

Stevens, J., Plowright, P., & Adhya, A. (2010). Defining Sustainable Urbanism: towards a responsive urban design. https://www.researchgate.net/publication/256079248

Su, S., Zhang, H., Wang, M., Weng, M., & Kang, M. (2021). Transit-oriented development (TOD) typologies around metro station areas in urban China: A comparative analysis of five typical megacities for planning implications. Journal of Transport Geography, 90(129), 102939. https://doi.org/10.1016/j.jtrangeo.2020.102939

Su, S., Zhang, J., He, S., Zhang, H., Hu, L., & Kang, M. (2021). Unraveling the impact of TOD on housing rental prices and implications on spatial planning: A comparative analysis of five Chinese megacities. Habitat International, 107(129), 102309. https://doi.org/10.1016/j.habitatint.2020.102309

Sun, Z., Allan, A., Zou, X., & Scrafton, D. (2022). Scientometric Analysis and Mapping of Transit-Oriented Development Studies. Planning Practice and Research, 37(1), 35–60. https://doi.org/10.1080/02697459.2021.1920724

Sustainability (Switzerland). (n.d.). Available online: https://www.mdpi.com/journal/sustainability.

Suzuki, H., Cervero, R., & Iuchi, K. (2013). Transforming Cities with Transit. In Transforming Cities with Transit. The World Bank. https://doi.org/10.1596/978-0-8213-9745-9

Üsdiken, B., & Pasadeos, Y. (1995). Organizational Analysis in North America and Europe: A Comparison of Co-citation Networks. Organization Studies, 16(3), 503–526. https://doi.org/10.1177/017084069501600306

Vale, D. S. (2015). Transit-oriented development, integration of land use and transport, and pedestrian accessibility: Combining node-place model with pedestrian shed ratio to evaluate and classify station areas in Lisbon. Journal of Transport Geography, 45, 70–80. https://doi.org/10.1016/j.jtrangeo.2015.04.009

van Eck, N. J., & Waltman, L. (2017). Citation-based clustering of publications using CitNetExplorer and VOSviewer. Scientometrics, 111(2), 1053–1070. https://doi.org/10.1007/s11192-017-2300-7

Wey, W. M., Zhang, H., & Chang, Y. J. (2016). Alternative transit-oriented development evaluation in sustainable built environment planning. Habitat International, 55, 109–123. https://doi.org/10.1016/j.habitatint.2016.03.003

White, H. D., & McCain, K. W. (1998). Visualizing a discipline: An author co-citation analysis of information science, 1972-1995. Journal of the American Society for Information Science, 49(4), 327–355. https://doi.org/10.1002/(SICI)1097-4571(19980401)49:4<327::AID-ASI4>3.0.CO;2-W

Zupic, I., & Čater, T. (2015). Bibliometric Methods in Management and Organization. Organizational Research Methods, 18(3), 429–472. https://doi.org/10.1177/1094428114562629

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2023-11-17

How to Cite

เล่งอี้ อ., & เอี่ยมตระกูล ภ. (2023). การทบทวนวรรณกรรมอย่างเป็นระบบในการพัฒนาพื้นที่รอบสถานีขนส่ง (TOD) (ปี พ.ศ.2540-2564). สิ่งแวดล้อมสรรค์สร้างวินิจฉัย, 22(3), 81–104. https://doi.org/10.14456/bei.2023.22