อินสตาแกรมสเปซ : วิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างสถาปัตยกรรมฉาก, ทุนและปฏิบัติการเชิงพื้นที่ กรณีร้านกาแฟเชียงใหม่

บทคัดย่อ

บทความนี้ เป็นบทความวิจัยองค์ประกอบและความสัมพันธ์ของพื้นที่ที่ได้รับความนิยมในการถ่ายภาพอย่าง“อินสตาแกรมสเปซ” (Instagrammable Space) ผ่านแนวคิด The Duck & The Decorated Shed ที่ปรากฏในหนังสือ Learning From Las Vegas (1972) เขียนโดย Robert Venturi, Denise Scott Brown และ Steven Izenour และแนวคิด “ทุน” และ “ปฏิบัติการเชิงพื้นที่” โดย Pierre Bourdieu ซึ่งการเก็บข้อมูลประกอบไปด้วย การเก็บข้อมูลผ่านเอกสารที่เป็นทฤษฎีในข้างต้น และการเก็บข้อมูลภาคสนามด้วยการทำแผนที่, การใช้งานร้านกาแฟ, การบันทึกภาพภายนอกและภายในของร้าน และการจัดทำผังของร้าน รวมไปถึงการสัมภาษณ์ผู้เจ้าของร้าน โดยผ่านกรณีศึกษาเป็นร้านกาแฟจำนวน 10 ร้าน เสริมความเข้าใจด้วยผู้ใช้สื่อสังคมออนไลน์จำนวน 5 ผู้ใช้

ร้านกาแฟมีคุณสมบัติเป็น “สถาปัตยกรรมฉาก” ที่เป็นทั้งพื้นที่ถ่ายภาพและพื้นที่ที่เชื้อเชิญให้เกิดการถ่ายภาพโดยการประกอบรวมกันของ “คุณลักษณะสถาปัตยกรรมฉาก” และ “การสื่อสารสถาปัตยกรรมฉากกับของตกแต่ง”และถูกใช้ผ่าน “หลักการเส้นนำสายตา” และ “การจัดองค์ประกอบหน้า-กลาง-หลัง” ที่ได้จากองค์ประกอบสถาปัตยกรรมในข้างต้น โดยมี “ทุน” เป็นตัวกำหนดให้เจ้าของร้านเลือก “ปฏิบัติการเชิงพื้นที่” ผ่านการเปิดร้าน
โดยการ “เลือกใช้” คุณลักษณะสถาปัตยกรรมฉากและการสื่อสารสถาปัตยกรรมฉากกับของตกแต่ง มากไปกว่านั้น “ทุน” ยังเป็นตัวกำหนดให้
ผู้ใช้สื่อสังคมออนไลน์เลือก “ปฏิบัติการเชิงพื้นที่” ผ่านการถ่ายภาพโดยการเลือก “สถาปัตยกรรมฉาก” ร่วมกับเสื้อผ้า, การแต่งกาย และท่าทาง
เพื่อนำไปสู่การสร้างภาพถ่ายที่สื่อสารถึงภาพลักษณ์ในสื่อสังคมออนไลน์ ดังนั้น อินสตาแกรมสเปซ(Instagrammable Space) จึงเป็นความสัมพันธ์ของ “สถาปัตยกรรมฉาก” เป็นผลผลิตของ “ปฏิบัติการเชิงพื้นที่”ซึ่งเป็นไปตาม “ทุน” ที่มีความแตกต่างกันอย่างเช่น ทุนทรัพย์, รสนิยม, การเป็นที่รู้จักของคนในสังคมหรือการรู้จักผู้คนในสังคม, ความรู้ หรือความสามารถเป็นต้น ซึ่งทั้งสามองค์ประกอบนี้จะขาดองค์ประกอบใดองค์ประกอบหนึ่งไม่ได้
เพราะแต่ละองค์ประกอบต่างส่งผลกระทบต่อกันและกัน