แนวทางการสร้างสรรค์ภูมิสัญลักษณ์ตามแนวทางการสร้างสรรค์ภาพลักษณ์ชุมชนพื้นที่ตำบลดอนแก้ว อำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่

ผู้แต่ง

  • พรพิมล บาลี คณะศิลปกรรมและสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนา
  • ปิยะนุช เจดีย์ยอด คณะศิลปกรรมและสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนา

DOI:

https://doi.org/10.14456/bei.2025.15

คำสำคัญ:

ภูมิสัญลักษณ์, แนวทางการสร้างสรรค์, ภาพลักษณ์ชุมชน

บทคัดย่อ

     แนวทางการสร้างสรรค์ภูมิสัญลักษณ์เพื่อส่งเสริมภาพลักษณ์ชุมชนพื้นที่ตำบลดอนแก้ว อำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่ มีวัตถุประสงค์ (1) เพื่อศึกษาอัตลักษณ์ส่งเสริมภาพลักษณ์ในการจัดการเศรษฐกิจฐานวัฒนธรรมชุมชนอย่างยั่งยืน (2) เพื่อหาแนวทางการสร้างสรรค์ภาพลักษณ์ในการจัดการเศรษฐกิจฐานวัฒนธรรมชุมชนอย่างยั่งยืน และ(3) เพื่อสร้างต้นแบบภูมิสัญลักษณ์ตามแนวทางการสร้างสรรค์ภาพลักษณ์ในการจัดการเศรษฐกิจฐานวัฒนธรรมชุมชนอย่างยั่งยืนของตำบลดอนแก้ว อำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่ ซึ่งผลวิเคราะห์ การเก็บแบบสัมภาษณ์เชิงลึก การสังเกตบันทึกภาพลงพื้นที่จริง รวมถึงการทบทวนวรรณกรรม งานวิจัยที่เกี่ยวข้องสามารถถอดข้อมูลท้องถิ่นทางด้าน (1) สภาพแวดล้อม ได้แก่ ภูมิศาสตร์ คือ ดอนลุ่มแม่น้ำ ปลูกผัก ทำไร่ และความอุดมสมบูรณ์ ประวัติศาสตร์ คือ เรื่องเล่าที่มาชื่อชุมชน “ดอนแก้ว” และ วัดพระนอนขอนม่วง  (2) สังคม ได้แก่ วิถีชีวิต (ความเป็นอยู่) คือ อัธยาศัยดี/ยิ้มแย้มทำมาหากินแบบพึ่งพาตนเอง กินอยู่พอเพียง และหาปลาริมแม่น้ำปิง โดบสามารถสรุปแนวความคิด เพื่อสร้างต้นแบบภูมิสัญลักษณ์ตามการประเมินแบบร่าง พบว่า ผลประเมินคะแนนสูงสุดของรูปแบบร่าง ได้แก่ แนวคิดที่ 3 “DONKAEW” มีสุข แบบร่างที่ 2 มีค่าเฉลี่ยรวมระดับดีมาก (blobid0.jpg = 4.63, SD = 0.46) และได้นำแนวคิดที่ 1 “อยู่ดี กินดี มีสุข” แบบร่างที่ 3 มีค่าเฉลี่ยรวมระดับดีมาก ( blobid0.jpg= 4.53, SD = 0.50) ลำดับรองมาใช้ร่วม หลังจากนั้นได้มีการพัฒนาแบบและประเมินแบบร่าง (พัฒนา) จำนวน 3 แบบ อีกครั้งจากกลุ่มผู้เชี่ยวชาญและกลุ่มผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย พบว่า แบบร่าง (พัฒนา) ที่ 2 มีค่าเฉลี่ยความพึงพอใจในระดับดีมาก ( blobid0.jpg= 4.60, SD = 0.46) มีคะแนนความพึงพอใจมากที่สุด ซึ่งจากการสร้างภูมิสัญลักษณ์และเก็บแบบสอบถามความพึงพอใจจากกลุ่มตัวอย่าง 2 กลุ่ม ได้แก่ กลุ่มตัวอย่างผู้ร่วมประชุมสรุปผลจำนวน 8 ท่าน และกลุ่มตัวอย่างผู้บริโภคประชาชนทั่วไปและนักท่องเที่ยวชาวไทยในบริเวณพื้นที่ติดตั้งภูมิสัญลักษณ์ (ลาน Smart Farming สวนเกษตรอิ่มสุขตำบลดอนแก้ว หมู่ 7 บ้านสันเหมือง) จำนวน 75 ท่าน รวมทั้งสิ้นจำนวน 83 ท่าน พบว่า ค่าเฉลี่ยพึงพอใจทั้งหมดอยู่ในระดับดีมาก (blobid0.jpg= 4.63, SD = 0.51)

เอกสารอ้างอิง

กองการศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม องค์การบริหารส่วนตำบลดอนแก้ว. (2562). ฐานข้อมูลศาสนา วัฒนธรรม และภูมิปัญญาท้องถิ่น. องค์การบริหารส่วนตำบลดอนแก้ว. https://infocenter.oic.go.th/FILEWEB/CABINFOCENTER12/DRAWER052/GENERAL/DATA0001/00001362.PDF

กัลยาณี กฤตโตปการกิต. (2567). การศึกษาความหมายภูมินามสถานที่ท่องเที่ยวของนครหังโจว มณฑลเจ้อเจียง ประเทศจีน. วารสารการพัฒนาการเรียนรู้สมัยใหม่, 9(3), 314-333.

คณะกรรมการนโยบายการท่องเที่ยวแห่งชาติ. (2566). แผนพัฒนาการท่องเที่ยวแห่งชาติ ฉบับที่ 3 (พ.ศ. 2566 – 2570. กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา. https://secretary.mots.go.th/ewtadmin/ewt/secretary/download/article/article_20230327145011.pdf

คณะกรรมการยุทธศาสตร์ชาติ. (2561, 13 ตุลาคม). ยุทธศาสตร์ชาติ พ.ศ. 2561 – 2580. สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. https://www.nesdc.go.th/wordpress/wp-content/uploads/2025/06/NATIONAL-STRATEGY-2018-2037-THAI.pdf

เถกิง พัฒโนภาษ. (2551). สัญศาสตร์ กับ ภาพแทนความ. วารสารวิชาการ คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 1(1), 35-50

เทศบาลเมืองดอนแก้ว - Donkaew Town Municipality. (2024, November 21). อบต.ดอนแก้ว อ.แม่ริม ร่วมกับ สภาวัฒนธรรมตำบลดอนแก้ว และชมรมกำนันผู้ใหญ่บ้านตำบลดอนแก้ว จัด… [Image attached]. Facebook. https://www.facebook.com/pr.donkaew/posts/pfbid08KHCc1FUYGH73UQq1cuxkbTC8k7cz6MYoKDVpC3UxmSPkzctwhcPFFxqu2tD59KXl

นวรัตน์ เพชรพวงพิพัฒน์. (2562). การศึกษาแนวทางการนำเสนอภูมิสัญลักษณ์ในภูมิทัศน์ใหม่ของเมือง: กรณีศึกษา โครงการปรับปรุงภูมิทัศน์ลำน้ำทวนฝั่งขวา จังหวัดยโสธร [วิทยานิพนธ์ปริญญาการวางแผนชุมชนเมืองและสภาพแวดล้อมมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยศิลปากร]. DSpace at Silpakorn University. http://ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/2528/1/59058305.pdf

มนตรี รื่นรวย. (2558). เอกสารประกอบการสอน วิชา การออกแบบภูมิทัศน์เบื้องต้น [เอกสารที่ไม่ได้ตีพิมพ์]. สาขาเทคโนโลยีภูมิทัศน์, แผนกวิชาพืชศาสตร์, วิทยาลัยเกษตรและเทคโนโลยีตาก.

วัดพระนอนขอนม่วง อ.แม่ริม จ.เชียงใหม่. (2023, January 21). กิจกรรมวันพระ แรม ๑๕ ค่ำ เดือน ๔ เหนือ (เดือน ๒) ทำบุญตักบาตร ตรงกับ วันเสาร์ที่ ๒๑… [Image attached]. Facebook. https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=pfbid02LNDued1pqNDoHMcAnCNbK9aXFURz6mXHZdhTmiJa4aUuTxucG5v6Po9WMqfmWHUbl&id=100071691280840

วิราภรณ์ ดวงอยู่สาร. (2559). ภาพตัวแทนหญิงรักหญิงในสื่อบันเทิงไทย: กรณีศึกษาผลงานของผู้ผลิตที่เป็นหญิงรักหญิง [วิทยานิพนธ์ปริญญาศิลปศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยเชียงใหม่]. คลังสารสนเทศดิจิทัลมหาวิทยาลัยเชียงใหม่. https://cmudc.library.cmu.ac.th/frontend/Info/item/dc:126348

สาทินี วัฒนกิจ และณัฐนีภรณ์ น้อยเสงี่ยม. (2565). การศึกษาอัตลักษณ์ของชุมชนเพื่อเป็นแนวทางในการออกแบบสถาปัตยกรรมพื้นที่ลุ่มน้ำปะเหลียน จังหวัดตรัง. วารสารปาริชาต, 35(1), 187-202. https://doi.org/10.55164/pactj.v35i1.249563

สำนักงานราชบัณฑิตยสภา. (2556). ระบบค้นหาคำศัพท์. ศัพท์บัญญัติสำนักงานราชบัณฑิตยสภา. https://www.orst.go.th

สิริภัทร์ โชติช่วง, ฬุลิยา ธีระธัญศิริกุล, ญาณิศา วาสุเทพ, ณสุดา บุญจันทร์, และทินภัทร โกประพัฒน์พงศ์. (2565). กลยุทธ์การสร้างภาพลักษณ์ของการท่องเที่ยวชุมชน. วารสารศิลปศาสตร์และอุตสาหกรรมบริการ, 5(1), 80-95.

Hasso Plattner Institute of Design at Stanford. (2010). An Introduction to Design Thinking: Process Guide. Stanford University. https://s3-eu-west-1.amazonaws.com/ih-materials/uploads/Introduction-to-design-thinking.pdf

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-11-13

รูปแบบการอ้างอิง

บาลี พ., & เจดีย์ยอด ป. (2025). แนวทางการสร้างสรรค์ภูมิสัญลักษณ์ตามแนวทางการสร้างสรรค์ภาพลักษณ์ชุมชนพื้นที่ตำบลดอนแก้ว อำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่ . สิ่งแวดล้อมสรรค์สร้างวินิจฉัย, 24(3), 26–44. https://doi.org/10.14456/bei.2025.15

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย