การออกแบบเซรามิกสำหรับบรรจุน้ำหอมกระจายกลิ่นแรงบันดาลใจจากสัตว์หิมพานต์

ผู้แต่ง

  • สุภาพร อรรถโกมล คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
  • ชนิษฐา สุขประเสริฐ คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น

DOI:

https://doi.org/10.14456/bei.2025.16

คำสำคัญ:

เซรามิกพรุน, การออกแบบผลิตภัณฑ์, การกระจายกลิ่น, สัตว์หิมพานต์

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาคุณสมบัติของเซรามิกพรุนและการประยุกต์ใช้ในการออกแบบผลิตภัณฑ์
ที่สามารถดูดซึมน้ำและกระจายกลิ่น โดยได้แรงบันดาลใจจากสัตว์หิมพานต์ ซึ่งมีความเชื่อมโยงกับวัฒนธรรมไทยและความเชื่อเรื่องความเป็นมงคล การวิจัยเชิงคุณภาพและการทดลอง โดยเริ่มจากการรวบรวมข้อมูลและวิเคราะห์ผลิตภัณฑ์กระจายกลิ่นในตลาด ศึกษาคุณลักษณะสัตว์หิมพานต์ 7 ชนิด ได้แก่ กิเลนไทย ไกรสรราชสีห์ คชสีห์ ครุฑ พญานาค วารรีกุญชร และหงส์ ในด้านความหมายและความเชื่อ จากนั้นทำการทดลองเนื้อดินเซรามิกโดยใช้ดินสโตนแวร์ผสมกับสารเพิ่มความพรุน 2 ชนิด คือ แคลเซียมคาร์บอเนตและโดโลไมต์ ในอัตราส่วนต่าง ๆ (90:10, 80:20, 70:30) เผาที่อุณหภูมิ 1,200 องศาเซลเซียส และทดสอบคุณสมบัติการดูดซึมน้ำและการกระจายกลิ่นเป็นระยะเวลา 4 สัปดาห์ ทำการออกแบบและพัฒนาต้นแบบผลิตภัณฑ์ โดยใช้แนวคิดการออกแบบเชิงวัฒนธรรมและการออกแบบตัวละคร ผลการวิจัย ผลิตภัณฑ์กระจายกลิ่นในตลาดปัจจุบันมีหลากหลายรูปแบบ ซึ่งผลิตภัณฑ์เซรามิกกระจายกลิ่นมีข้อได้เปรียบในการออกแบบรูปทรงที่หลากหลายและมีคุณสมบัติการซึมผ่านที่ดี การทดลองเนื้อดิน สูตรที่มีดินสโตนแวร์ 70% และโดโลไมต์ 30% มีคุณสมบัติเหมาะสมที่สุดสำหรับการกระจายกลิ่น โดยมีอัตราการดูดซึมน้ำที่ 7.6% และสามารถคงความชุ่มชื้นและกระจายกลิ่นได้นานถึง 4 สัปดาห์ ซึ่งดีกว่าสูตรที่ผสมแคลเซียมคาร์บอเนตที่มีการดูดซึมสูงแต่ระเหยเร็วเกินไป การออกแบบผลิตภัณฑ์ได้พัฒนาคาแรคเตอร์สัตว์หิมพานต์แนวการ์ตูน ที่มีสัดส่วนไม่สมจริง
แต่ยังคงเอกลักษณ์ของสัตว์แต่ละชนิด ออกแบบฐานให้สามารถบรรจุน้ำหอมและเชื่อมต่อกันได้ สะท้อนถิ่นที่อยู่ของสัตว์แต่ละประเภท (บก น้ำ อากาศ) โดยคำนึงถึงความสวยงาม ความเป็นมงคล และการใช้งานจริงในการตกแต่งบ้าน ผลิตภัณฑ์ที่ได้มีความเชื่อมโยงกับวัฒนธรรมไทย สร้างมูลค่าเพิ่มเชิงศิลปะและวัฒนธรรม และสามารถใช้งานได้ตามวัตถุประสงค์ มีศักยภาพในการต่อยอดเพื่อผลิตเชิงพาณิชย์ในกลุ่มผลิตภัณฑ์ที่ใช้ประโยชน์จากคุณสมบัติการดูดซึมและกระจายกลิ่นของเซรามิกพรุนได้อย่างมีประสิทธิภาพ

เอกสารอ้างอิง

จรัสพร มงคลขจิต, และอิชย์ชญาน์ สินเจริญเลิศ. (ม.ป.ป.). เซรามิกพรุน. MTEC ศูนย์เทคโนโลยีโลหะและวัสดุแห่งชาติ. https://www.mtec.or.th/post-knowledges-52223/

ทีมข่าวการศึกษาฯ มติชน. (2560, 25 ตุลาคม). วิจิตร ‘สัตว์หิมพานต์ ประดับ พระเมรุมาศ ร.9 (ภาพชุด+คลิป). Matichon Online. https://www.matichon.co.th/education/news_706057

บริษัท ธนบดีเดคอร์ เซรามิค จำกัด. (ม.ป.ป.). จานรอง จานรองแก้วดูดน้ำ King Coaster. dhanabadee. https://dhanabadee.com/product/detail?id=2

ประที พืชทองหลาง. (2561). ภูมิสังคมและวัฒนธรรมอาเซียน. วนิดาการพิมพ์.

พระมณีพร ขนฺติสาโร, และพระมหาดาวสยาม วชิรปญฺโญ. (2563). คติความเชื่อเรื่องป่าหิมพานต์ที่มีอิทธิพลต่องานพุทธศิลป์. วารสารพุทธมัคค์, 5(2), 140-149.

ภรดี พันธุภากร. (2558). เซรามิคน้ำดอกไม้: การเชื่อมโยงภูมิปัญญาทางด้านเครื่องหอมกับงานศิลปะเซรามิค. คณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา. https://buuir.buu.ac.th/bitstream/1234567890/1714/1/2559_111.pdf

ลดา พันธ์สุขุมธนา, อินทิรา มาฆพัฒนสิน, และวราลี บางหลวง. (2013). การศึกษาสมบัติกายภาพของเซรามิกเนื้อพรุนเพื่อการพัฒนาเซรามิกที่มีกลิ่นหอม. วารสารวิทยาศาสตร์ประยุกต์ กรมวิทยาศาสตร์บริการ, 2(2), 9-16.

Pinkoi. (ม.ป.ป.). Blinky Owl Ceramic Fragrance Diffuser เซรามิคกระจายกลิ่นหอมรูปนกฮูก. https://th.pinkoi.com/product/uwuryeYF

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-11-14

รูปแบบการอ้างอิง

อรรถโกมล ส., & สุขประเสริฐ ช. (2025). การออกแบบเซรามิกสำหรับบรรจุน้ำหอมกระจายกลิ่นแรงบันดาลใจจากสัตว์หิมพานต์. สิ่งแวดล้อมสรรค์สร้างวินิจฉัย, 24(3), 45–62. https://doi.org/10.14456/bei.2025.16

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย