โครงการการออกแบบเพื่อเพิ่มมูลค่าผลิตภัณฑ์เครื่องปั้นดินเผาไฟตํ่าอีสาน

บทคัดย่อ

โครงการวิจัยการออกแบบ เพื่อเพิ่มมูลค่าผลิตภัณฑ์เครื่องปั้นดินเผาไฟตํ่าอีสานนี้ มีวัตถุประสงค์ เพื่อสนับสนุนการพัฒนาเครื่องปั้นดินเผาไฟตํ่าในประเทศ ให้มีคุณภาพตรงตามความต้องการของผู้บริโภค และเพิ่มรายได้ให้กับชาวบ้านผู้ผลิตเครื่องปั้นดินเผาไฟตํ่าในพื้นที่ เป้าหมาย โดยควบคู่ไปกับการอนุรักษ์ภูมิปัญญาในการทำเครื่องปั้นดินเผาไฟตํ่าอีสานแบบดั้งเดิม โดยมีวิธีดำเนินการวิจัยคือ การเลือกพื้นที่เป้าหมาย, รวบรวมและวิเคราะห์ข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับการออกแบบและกระบวนการออกแบบ, และถ่ายทอดความรู้สู่ชาวบ้าน โครงการวิจัยนี้ ได้เลือกบ้านหัวบึง อ.เมือง จ.ขอนแก่น เป็นพื้นที่ศึกษา ซึ่งหมู่บ้านนี้ใช้วิธีการผลิตเครื่องปั้นดินเผาแบบดั้งเดิม

ผลการวิจัยได้แบบร่างของผลิตภัณฑ์เครื่องปั้นดินเผาไฟตํ่าที่มีการออกแบบใหม่ ซึ่งเหมาะสำหรับใช้ในชีวิตประจำวัน ตกแต่งบ้าน ตกแต่งสวน และใช้ในสปา สามารถผลิตได้โดยชาวบ้านด้วยวิธีดั้งเดิมคือการตีและผสมกับการขึ้นรูปด้วยดินเส้นและการขึ้นรูปด้วยดินแผ่น ผลการผลิตต้นแบบผลิตภัณฑ์โดยชาวบ้าน ได้ผลิตภัณฑ์เครื่องปั้นดินเผาไฟตํ่า ซึ่งนำมาทดสอบตลาด โดยการทดลองจำหน่าย เป็นเวลา 1 เดือน ผลปรากฏว่า ผลิตภัณฑ์ของโครงการประสบความสำเร็จในการนำออกสู่ตลาด โครงการวิจัยนี้บรรลุวัตถุประสงค์ สามารถถ่ายทอดความรู้การออกแบบสู่ชาวบ้านเพื่อพัฒนาให้ช่างชาวบ้าน มีทักษะในการสร้างผลิตภัณฑ์รูปแบบใหม่ที่เพิ่มมูลค่า โดยคงไว้ซึ่งวิธีการผลิตตามภูมิปัญญาดั้งเดิม ซึ่งจะสามารถเพิ่มรายได้ให้ช่างชาวบ้านต่อไป

Design for Value-Added Isan Earthenware

This research project aimed to increase product value of low-fire earthenware produced in the northeast of Thailand. However, the more specific objectives of this research included 1) to improve the quality of low-fire earthenware products to meet consumers’ needs, 2) to increase incomes of the low-fire earthenware makers in the study area, 3) to produce innovative earthenware products to market as well as to conserve the local wisdom of traditionally low-fire earthenware making, 4) to increase value of low-fire earthenware products using product design, 5) to disseminate knowledge of product design process to local earthenware makers, and 6) to develop competency and skill in making new designed low-fire earthenware products among local earthenware makers. Study process consisted of selecting site of study, gathering and analyzing information related to the earthenware design process, developing new design, and sharing knowledge concerning new design and design process to the local earthenware makers. Hua-Bueng village, Khon Kaen province was selected for the site of study. Traditional method of earthenware making in Hua-Bueng village could be appropriately applied because of its simplicity and the use of unprocessed materials.

Results from the design process were designed models of new design of low-fire earthenware which can be used for daily living, home furnishings, garden decoration, and spa use. At this process, the local earthenware makers were able to produce new designed products on their own by integrating with a traditional way of earthenware making. The prototype products were tested for marketing for 1 month. Results showed that the best selling products were hanging pots with mobiles, small coupled flowerpots, medium coupled flowerpots, press designed pleated pots, tall vases, and square pots, respectively. The research project contributed to knowledge sharing for the local earthenware makers to be able to develop technique and skill in making newly designed products by integrating with their traditional wisdom way. It is recommended that the local low-fire earthenware makers continue to improve their skills with the academic researchers’ assistance. In conclusion, the objectives of this study have been met.