องค์รวมของการตั้งถิ่นฐานและสถาปัตยกรรมพื้นถิ่นที่อยู่อาศัยในลุ่มน้ำโตนเลสาบ จังหวัดเสียมเรียบ ราชอาณาจักรกัมพูชา

บทคัดย่อ

บทคัดย่อ
การศึกษา “องค์รวมของการตั้งถิ่นฐานและสถาปัตยกรรมพื้นถิ่นที่อยู่อาศัยในลุ่มน้ำโตนเลสาบ จังหวัดเสียม
เรียบราชอาณาจักรกัมพูชา” เป็นการเรียบเรียงเชิงพรรณนาจากการศึกษาภาคสนามเพื่อศึกษาลักษณะการตั้งถิ่นฐาน
ของชุมชนในพื้นที่ลุ่มน้ำโตนเลสาบ ในจังหวัดเสียมเรียบ พบว่า ภาพรวมของการตั้งถิ่นฐานมี 3 ลักษณะ คือ
1) “ชุมชนลอยนน้ำ” เป็นชุมชนที่มีพื้นฐานการดำรงชีวิตที่สัมพันธ์กับแหล่งน้ำทะเลสาบ เช่น การทำการ
ประมง และมีลักษณะการตั้งถิ่นฐานทั้งแบบเกาะกลุ่ม และแบบแนวยาว ซึ่งจะปรับเปลี่ยนไปตามฤดูกาลซึ่งการ
ปรับเปลี่ยนการวางผังหมู่บ้านดังกล่าวเป็นคุณลักษณะพิเศษของชุมชน ทั้งนี้พบเรือนพักอาศัยเป็นสถาปัตยกรรมที่
เคลื่อนย้ายได้ จำแนกได้เป็น 4 ประเภท ได้แก่ “เรือบ้าน” “เรือโป๊ะบ้าน” “เรือนแพ” และ “เรือบ้านพร้อมกระชัง”
2) “ชุมชนที่ตั้งถิ่นฐานบนพื้นที่ที่มีความแตกต่างของระดับน้ำตามฤดูกาล” เป็นชุมชนที่มีพื้นฐานการ
ดำรงชีวิตทั้งในน้ำและบนพื้นดิน มีลักษณะของการตั้งถิ่นฐานแบบแนวยาวตามลำน้ำลักษณะสถาปัตยกรรมมีการ

ABSTRACT
The Study of the “Holistic Settlement and Vernacular Housing in Tonelesap, Siem Riep,
Cambodia” is the explanation and description from the field studies figuring out the settlement of
communities in the area of Tonelesap, Siem Riep. It was found that the settlement can be
categorized into three aspects.
1) Water-based communities or floating village owns the lifestyle which directly relates
to Tonelesap, like fishing. The settlement consists of both cluster and linear settlement, i.e. the plan of the village is interchanged, depending on the level of the water. There are five types of houses, which are considered moveable structure, comprising houseboat, ferry houseboat, bamboo raft houseboat, and floating pen houseboat.
2) Water-and-land-based communities are found both on land and in water, as linear
settlement along the lake. The poles, which are 6-8 metres tall, are used as they are helpful during flood time.
3) Land-based communities are found on land. They are permanent settlement, as cluster settlement on hills and linear settlement along routes. There are five aspects comprising
Khmer house, Rong house, Rong Dol house, Rong Doeung house, and Bid house.