การบริหารจัดการเชิงรุกของโรงเรียนผู้สูงอายุเพื่อสร้างภูมิคุ้มกันทางใจในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาองค์ประกอบและตัวบ่งชี้ของการบริหารจัดการเชิงรุกโรงเรียน ผู้สูงอายุเพื่อสร้างภูมิคุ้มกันทางใจและประสิทธิผลของโรงเรียนในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 2) ตรวจสอบโมเดล (Model) ของการบริหารจัดการเชิงรุกโรงเรียนผู้สูงอายุเพื่อสร้างภูมิคุ้มกันทางใจและประสิทธิผลของโรงเรียนในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และ 3) สร้างและประเมินรูปแบบ (Model) ของการบริหารจัดการเชิงรุกโรงเรียนผู้สูงอายุเพื่อสร้างภูมิคุ้มกันทางใจและประสิทธิผลของโรงเรียนในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ เป็นการวิจัยแบบผสานวิธี กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ คือ ผู้อำนวยการโรงเรียน เจ้าหน้าที่ พนักงานและวิทยากรจิตอาสาในโรงเรียนผู้สูงอายุ ปีการศึกษา 2563 จำนวน 520 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยเป็นแบบสอบถามความคิดเห็นแบบมาตราส่วนประมาณค่า (Rating Scale) 5 ระดับ วิเคราะห์องค์ประกอบเชิงยืนยันและโมเดลสมการโครงสร้างด้วยโปรแกรมคอมพิวเตอร์สำเร็จรูป

ผลการวิจัย พบว่า องค์ประกอบเชิงยืนยันการบริหารจัดการเชิงรุก ประกอบด้วยตัวบ่งชี้การสร้างบรรยากาศในการเรียนรู้ สมรรถนะของโรงเรียน ภาวะผู้นำเชิงสร้างสรรค์ของผู้บริหาร และการจัดกระบวนการการเรียนรู้ องค์ประกอบการสร้างภูมิคุ้มกันทางใจ ประกอบด้วยตัวบ่งชี้ การควบคุมสมาธิ การเผชิญและฝ่าฟันอุปสรรค การควบคุมเจตคติ และความมั่นใจตนเอง องค์ประกอบประสิทธิผลของโรงเรียนผู้สูงอายุ ประกอบด้วยตัวบ่งชี้ ผู้เรียนมีทักษะในการทำงานร่วมกับผู้อื่น ผู้เรียนมีสุขภาวะทางจิตที่ดี ผู้เรียนมีทักษะการคิดอย่างเป็นระบบ และผู้เรียนมีสุนทรียภาพ ส่วนการวิเคราะห์สมการโครงสร้างเพื่อหาค่าอิทธิพลทางตรง อิทธิพลทางอ้อมและอิทธิพลรวม ปรากฏว่า การบริหารจัดการเชิงรุก มีอิทธิพลทางตรงต่อประสิทธิผลของโรงเรียน เท่ากับ 0.401 และมีอิทธิพลทางตรงต่อการสร้างภูมิคุ้มกันทางใจของผู้สูงอายุ เท่ากับ 0.426 การสร้างภูมิคุ้มกันทางใจผู้สูงอายุมีอิทธิพลทางตรงต่อประสิทธิผลของโรงเรียนผู้สูงอายุ เท่ากับ 0.303 และการบริหารจัดการเชิงรุกมีอิทธิพลรวม เท่ากับ 0.550 สำหรับรูปแบบ (Model) การบริหารจัดการเชิงรุกเพื่อสร้างภูมิคุ้มกันทางใจและประสิทธิผลของโรงเรียนผู้สูงอายุ ประกอบด้วย โครงสร้างเชิงระบบ (System Approach) ดังนี้ Input ได้แก่ การบริหารจัดการเชิงรุก Transformation Process ได้แก่ PDCA Model และ 4D Model และ Product ได้แก่ การสร้างภูมิคุ้มกันทางใจ และ Result ได้แก่ ประสิทธิผลของโรงเรียนผู้สูงอายุ