การจัดการพิพิธภัณฑ์อีสานวัดกลางโสภณ บ้านค้อ ตำบลลำห้วยหลัว อำเภอสมเด็จ จังหวัดกาฬสินธุ์

บทคัดย่อ

บทคัดย่อ

           การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพปัญหาของการจัดการพิพิธภัณฑ์อีสานวัดกลางโสภณ และ 2) เสนอแนวทางการฟื้นฟูพิพิธภัณฑ์อีสานวัดกลางโสภณ งานวิจัยนี้เป็นการศึกษาวิจัยเชิงคุณภาพ เก็บรวบรวมข้อมูลจากชุมชนบ้านค้อ ตำบลลำห้วยหลัว อำเภอสมเด็จ จังหวัดกาฬสินธุ์ โดยใช้วิธีการรวบรวมข้อมูล ได้แก่ การลงพื้นที่สำรวจพื้นที่บริเวณชุมชนบ้านค้อ หมู่ที่ 4 และหมู่ที่ 10 การสัมภาษณ์แกนนำชาวบ้านที่ได้รับการแต่งตั้งจากชาวบ้านค้อจำนวน 10 คน การสังเกตการณ์แบบมีส่วนร่วมและไม่มีส่วนร่วมในวิถีชีวิตของชาวชุมชนบ้านค้อ การถอดบทเรียนจะมีผู้ถูกถอดบทเรียนทั้งหมด 9 คน เป็นผู้ร่วมกันถอดบทเรียน และผู้ถูกถอดบทเรียนทั้ง 9 คนจะเป็นผู้ทดลองปฏิบัติการในการจัดการพิพิธภัณฑ์อีสานวัดกลางโสภณ

            ผลการศึกษาพบว่าสภาพปัญหาของการจัดการพิพิธภัณฑ์อีสานวัดกลางโสภณ หลังจากที่พระครูขันติธรรมรสมรณภาพ เมื่อปี พ.ศ.2549 พิพิธภัณฑ์อีสานวัดกลางโสภณ ประสบปัญหา 3 ประการประกอบด้วย 1) ชุมชนขาดการมีส่วนร่วมในพิพิธภัณฑ์ 2) ชาวบ้านขาดความรู้ในการจัดการพิพิธภัณฑ์ 3) เจ้าอาวาสองค์ใหม่ไม่ได้สนใจและสนับสนุนพิพิธภัณฑ์อย่างจริงจัง 

            แนวทางการฟื้นฟูพิพิธภัณฑ์อีสานวัดกลางโสภณหลังจากนำแนวคิดการถอดบทเรียนโดยใช้กระบวนการแบบ AAR ทำให้ได้แนวทางการแก้ไขสภาพปัญหาที่เกิดขึ้นประกอบด้วย 1) นำคนนอกเข้ามาทำความสะอาดพิพิธภัณฑ์เพื่อเป็นการกระตุ้นให้ชาวบ้านสำนึกรักและเข้ามามีส่วนร่วมในการจัดการพิพิธภัณฑ์ 2) เชิญนักวิชาการ ผู้ที่มีความรู้ในพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นมาให้ความรู้
3) นิมนต์เจ้าอาวาสไปเยี่ยมชมพิพิธภัณฑ์วัดที่ประสบความสำเร็จ เพื่อให้เกิดแรงบันดาลใจ
หันกลับมาสนใจและฟื้นฟูพิพิธภัณฑ์อีสานวัดกลางโสภณ