กลยุทธ์การเสริมสร้างศักยภาพผู้นำในการบริหารจัดการพื้นที่ชุ่มน้ำเวียงหนองหล่มโดยชุมชน: กรณีศึกษา บ้านป่าสักหลวง ตำบลจันจว้าใต้ อำเภอแม่จัน จังหวัดเชียงราย
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสถานการณ์ ปัญหา และการจัดการในพื้นที่ชุ่มน้ำเวียงหนองหล่มโดยชุมชน : กรณีศึกษา บ้านป่าสักหลวง ตำบลจันจว้าใต้ อำเภอแม่จัน จังหวัดเชียงราย และศักยภาพผู้นำชุมชนในการบริหารจัดการ และการพัฒนากลยุทธ์ในการเสริมสร้างศักยภาพผู้นำของชุมชนในการบริหารจัดการ ประชากรที่ใช้ในการศึกษาได้แก่ หัวหน้าครัวเรือน ผู้บริหารเทศบาล และ ผู้นำชุมชน เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูลคือแบบสัมภาษณ์เชิงลึก แบบสอบถาม และกระบวนการสนทนากลุ่ม วิเคราะห์ข้อมูลโดยการใช้ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และวิเคราะห์ข้อมูลเชิงเนื้อหา
ผลการวิจัย พบว่า
1. ลักษณะทางกายภาพของพื้นที่ชุ่มน้ำเวียงหนองหล่มในปัจจุบันสภาพดินเป็นดินเหนียว ปัญหาคือไม่สามารถเพาะปลูกพืชได้ดี ในฤดูแล้งจะมีน้ำแห้งขอด มีการรุกพื้นที่และเจาะน้ำไปใช้นอกพื้นที่เวียงหนองหล่มของชาวบ้านบริเวณใกล้เคียง ส่วนการจัดการในเรื่องของดิน เน้นในการปรับปรุงและไม่ทำลายหน้าดิน ทำให้ดินมีสภาพดีขึ้น ส่วนทรัพยากรน้ำ เน้นการไม่นำขยะและสารเคมีทิ้งลงในแหล่งน้ำ ส่วนการขยายพันธุ์พืชและสัตว์ น้ำ เน้นในการเพาะพันธุ์เพื่อจัดเตรียมทำการขยายพันธุ์ต่อไป
2. ศักยภาพผู้นำชุมชน ด้านคุณลักษณะทั่วไปของผู้นำชุมชนในภาพรวมอยู่ในระดับมาก โดยมีศักยภาพในเรื่อง ความสามารถในการพูดให้คนในชุมชนเข้ามาร่วมกิจกรรมอนุรักษ์เกี่ยวกับพื้นที่ชุ่มน้ำ
3. กลยุทธ์ในการเสริมสร้างศักยภาพผู้นำของชุมชนในการบริหารจัดการพื้นที่ชุ่มน้ำเวียงหนองหล่มโดยชุมชน วิสัยทัศน์ที่ว่า “ชุมชนร่วมใจพัฒนาพื้นที่ชุ่มน้ำเวียงหนองหล่มให้เป็นแหล่งเรียนรู้ที่ยั่งยืน” และ กลยุทธ์การเสริมสร้างศักยภาพผู้นำชุมชนมุ่งเน้น 6 กลยุทธ์ ได้แก่ กลยุทธ์ที่ 1 การส่งเสริมการพัฒนาศักยภาพผู้นำในการจัดทำแผนพัฒนาชุมชนในการบริหารจัดการพื้นที่ชุ่มน้ำเวียงหนองหล่มโดยชุมชน กลยุทธ์ที่ 2 การส่งเสริมการบูรณาการการทำงานของผู้ทำที่เป็นทางการและไม่เป็นทางการร่วมกันภายใต้แผนพัฒนาชุมชน กลยุทธ์ที่ 3 การต่อยอดองค์ความรู้และนำองค์ความรู้จากภูมิปัญญาท้องถิ่นไปใช้ในการบริหารจัดการพื้นที่ชุ่มน้ำเวียงหนองหล่ม กลยุทธ์ที่ 4 การสร้างความรู้ความเข้าใจร่วมกันระหว่างผู้นำกับประชาชนในพื้นที่และการเชื่อมต่อนโยบายของรัฐบาลที่นำไปสู่การปฏิบัติ กลยุทธ์ที่ 5 การส่งเสริม สร้างแรงจูงใจให้กับผู้นำในการแผนพัฒนาชุมชนในการบริหารจัดการพื้นที่ชุ่มน้ำเวียงหนองหล่ม และกลยุทธ์ที่ 6การพัฒนาการสื่อสารระหว่างผู้นำกับประชาชนในการบริหารจัดการพื้นที่ชุ่มน้ำเวียงหนองหล่ม โดย การประเมินความเหมาะสมของกลยุทธ์ พบว่า มีความเหมาะสมทุกกลยุทธ์และกลยุทธ์ที่เหมาะสมมากที่สุดได้แก่ กลยุทธ์ที่ 6 การพัฒนาการสื่อสารระหว่างผู้นำกับประชาชนในการบริหารจัดการพื้นที่ชุ่มน้ำเวียงหนองหล่ม และ กลยุทธ์ที่ 4 การสร้างความรู้ความเข้าใจร่วมกันระหว่างผู้นำกับประชาชนในพื้นที่
Article Details
เอกสารอ้างอิง
Khiewleee, J (2014). Leaders and community leaders for development. Retrieved 2 June 2014, from http://www.l3nr.org/posts/44887.
Puttagosa, K. (2011). A Guide to Learning Community Development. Complete version. Scientific research National Research Council of Thailand.
Chaipukdee, M & Canittawong, W. (2008). Wetland situation and management in Thailand. Bangkok: National Research Institute.
Makasiranon, W. (2005). Strategy Maps Mapping Strategy for Blanced Scorecard. Bangkok: Export Net Company Limited.
Srirut, S. (2016). Sustainable Community Tourism Management Planning for the ASEAN Economic Community: A Case Study of Wiang Nong Lom Wetland Area, Mae Chan District and Chiang Saen District Chiang Rai province. Journal of Human Sciences. 15(2). 132-164.
Chancha Subdistrict Municipality Office, Mae Chan District, Chiang Rai Province. (2014). Annual Report 2015. Chancha Subdistrict Municipality.
Yamane, Taro. (1973). Statistics : An Introductory Analysis. (2nd ed.). New York: Harper & Row.