สุพิศ เสียงก้อง ชีวิตที่สองของบรรจุภัณฑ์

บทคัดย่อ

บทความวิชาการนี้กล่าวถึงชีวิตที่สองของบรรจุภัณฑ์ที่จะเกิดขึ้นหลังจากการใช้งานบรรจุภัณฑ์ในครั้งแรก  โดยที่บรรจุภัณฑ์ส่วนใหญ่ทำมาจาก 4 วัสดุหลักได้แก่ กระดาษ โลหะ แก้วและพลาสติก ทั้งนี้บรรจุภัณฑ์มักจะใช้งานครั้งเดียวแล้วถูกทิ้งเป็นขยะมีปริมาณมากขึ้นเรื่อยๆ ก่อปัญหาให้กับสิ่งแวดล้อม โดยเฉพาะพลาสติกซึ่งบางชนิดไม่ย่อยสลายในธรรมชาติทำให้เป็นพิษต่อสิ่งแวดล้อมอย่างมาก  การสร้างชีวิตที่สองให้กับบรรจุภัณฑ์ก็เป็นแนวทางหนึ่งของการกำจัดขยะหรือลดจำนวนขยะและยังได้มาซึ่งผลิตภัณฑ์ใหม่ๆใช้งานได้ โดยที่เกิดประโยชน์หลายทางทั้งลดการใช้พลังงาน  ลดการใช้วัสดุใหม่ และลดปัญหาสิ่งแวดล้อมในที่สุด ในการเกิดชีวิตที่สองของบรรจุภัณฑ์นั้นทำได้ใน 3 แนวทาง ได้แก่ 1.การนำบรรจุภัณฑ์ใช้แล้วมาใช้ซ้ำ(Reuse) เช่น การนำขวดแก้วใช้แล้วมาบรรจุผลิตภัณฑ์อื่นๆใช้งานต่อไป  2.การนำบรรจุภัณฑ์ใช้แล้วกลับเข้าสู่กระบวนการผลิตอีกครั้ง(Recycle ) เช่น การนำขวดน้ำดื่มพลาสติกใช้แล้วมาหลอมขึ้นรูปเป็นเส้นใยทอพรม หรือผ้าร่มใช้งานได้อีกครั้ง  3. การนำบรรจุภัณฑ์ใช้แล้วมาแปรสภาพ (Upcycle) เป็นผลิตภัณฑ์ใหม่ เช่น นำถุงปุ๋ยมาตัดเย็บเป็นหมวก กระเป๋า หรือ นำขวดแก้วใช้แล้วมาทำเป็นโคมไฟ เป็นต้น โดยที่ทั้งสามวิธีการสามารถทำได้ตั้งแต่ระดับบุคคลไปจนถึงระดับองค์กร  ในปัจจุบันก็มีการส่งเสริมทั้งภาครัฐและเอกชน ในการจัดการกับขยะบรรจุภัณฑ์ซึ่งจะได้ประโยชน์ด้านสิ่งแวดล้อมและก่อเกิดชีวิตที่สองของบรรจุภัณฑ์ใช้งานได้อีกครั้ง