การสร้างสรรค์สื่อสมัยใหม่ทางพุทธศาสนาในรูปแบบปริศนาธรรม

Main Article Content

วารินทร์ เงินลาด
ไชยพจน์ หวลมานพ

บทคัดย่อ

การวิจัยเรื่องการสร้างสรรค์สื่อสมัยใหม่ทางพุทธศาสนาในรูปแบบปริศนาธรรม มีวัตถุประสงค์ เพื่อวิเคราะห์ ตีความ สร้างสรรค์ผลงานสื่อสมัยใหม่ทางพุทธศาสนาในรูปแบบปริศนาธรรม และสร้างองค์ความรู้ โดยใช้หลักการจัดองค์ประกอบศิลป์ ทฤษฎีการรับรู้ทางทัศนศิลป์ ประวัติศาสตร์ และสุนทรียะ


ประชากรที่ใช้ในการวิจัย คือ นักวิชาการการสร้างสรรค์ภาพประกอบ และบุคคลทั่วไปในเขตกรุงเทพมหานคร และปริมณฑล มาชมผลงาน ที่วัดปัญญานันทราราม โดยทำแบบสอบถามการสุ่มกลุ่มตัวอย่างจำนวน 180 คน พบว่าส่วนใหญ่มีช่วงอายุ 20-50 ปี เป็นเพศหญิงมากกว่าเพศชาย เพศหญิงจำนวน 114 คน และ เพศชายจำนวน 66 คน


ผลการวิจัยพบว่า 1) เป็นการนำเสนอผลงานการสร้างสรรค์ เน้นโครงสร้างองค์ประกอบใหม่ ให้เกิดความเป็นเอกภาพของรูปทรงกับเนื้อหา ตามหลักธรรมคำสอนของพุทธศาสนา ผสมผสานกับแนวทางการสร้างสรรค์ โดยใช้ความคิดสร้างสรรค์ทางศิลปะมาวิเคราะห์ และสังเคราะห์ให้ถ่องแท้ เกิดองค์ความรู้แนวเรื่อง นิพพาน ที่สามารถอธิบายได้อย่างมีเหตุมีผล ซึ่งเป็นประโยชน์ต่อการทดลองผสมผสานจินตภาพสมมติจากปริศนาธรรม ทำให้เกิดผลงานสร้างสรรค์สื่อสมัยใหม่ทางพุทธศาสนาในรูปแบบปริศนาธรรม แนวเรื่อง นิพพาน จำนวน 3 ผลงาน ได้แก่ ผลงานเรื่อง นิพพาน พระพักตร์พระพุทธรูป พุทธมามกะ ซึ่งผลงานทั้งหมด ได้แนวคิดจากเรื่อง นิพพาน


 2) การสร้างสรรค์ผลงานทําให้ผู้พบเห็นเข้าใจเนื้อหา สาระ คำสั่งสอนของพระพุทธเจ้าได้ลึกซึ้งดียิ่งขึ้น ทำให้เกิดการรับรู้ และเข้าใจของผู้คนในรูปแบบแสดงผลงานศิลปะ ส่งเสริมสร้างจินตนาการ ประสบการณ์ ในหลักคำสอนของพระพุทธเจ้าได้กว้างขวางยิ่งขึ้น มีการแนะนำ และบอกต่อผู้อื่นให้มาชมผลงานภายในวัดปัญญานันทาราม จังหวัดปทุมธานี มากยิ่งขึ้น เป็นอีกหนทางหนึ่งที่ช่วยให้สังคมไทยเกิด ศีล สมาธิ ปัญญา เป็นหนทางไปสู่ผลบุญ และความสุข

Article Details

บท
บทความวิจัย

References

คณาจารย์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2560). พระพุทธศาสนาเถรวาท. (พิมพ์ครั้งที่ 1) กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

ชลูด นิ่มเสมอ. (2534). องค์ประกอบศิลปะ. (พิมพ์ครั้งที่ 7) กรุงเทพฯ: อมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง.

ไชยพจน์ หวลมานพ. (2560). ประติมากรรมนูนสูง ภาพพุทธประวัติ. (พิมพ์ครั้งที่ 1). กรุงเทพฯ: ทริปเพิ้ลเอดูเคชั่น.

__________. (2562). ประติมากรรมเกิดจากแรงบันดาลใจจากปรัชญาธรรมทางวัตถุในพระพุทธศาสนา (รายงานการวิจัย). มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี

ธนากรณ์ อุดมศรี. (2554). ปริศนาธรรม. งานวิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, สาขาวิชาศิลปไทย, คณะบัณฑิตวิทยาลัย, มหาวิทยาลัยศิลปากร.

นิด้าโพล. (2564). วันมาฆบูชาและวันกตัญญูแห่งชาติ. สืบค้นเมื่อ 14 ตุลาคม 2564, สืบค้นจาก https://nidapoll.nida.ac.th/survey?group_id=0&category_id=5&month_date=2&year_date=9

ประเสริฐ พิชยะสุนทร. (2557). ศิลปะและการออกแบบเบื้องต้น. (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ.ปยุตฺโต). (2559). พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม. (พิมพ์ครั้งที่ 34).กรุงเทพฯ: มูลนิธิการศึกษาเพื่อสันติภาพ พระธรรมปิฎก (ป.อ.ปยุตฺโต).

__________. (2548). หัวใจพระพุทธศาสนา. สืบค้นเมื่อ 15 ตุลาคม 2564, สืบค้นจาก https://npt.onab.go.th/th/content/category/detail/id/9/iid/5565

พระครูปลัดญาณวิทย์ ชยาภิรโต. (2561). ศึกษาวิเคราะห์บ่อเกิดแห่งความรู้ในพระพุทธศาสนา. งานวิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, สาขาวิชาพระพุทธศาสนา, คณะบัณฑิตวิทยาลัย, มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระครูสุธรรมนาถ ศรีศรทอง. ( 2562). การศึกษากระบวนทัศน์นิพพานในพระพุทธศาสนาตามแนวคิด: การค้นหาความจริงด้วยวิภาษวิธี. งานวิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต, สาขาวิชาพัฒนศึกษา, คณะบัณฑิตวิทยาลัย, มหาวิทยาลัยศิลปากร.

พระปริญญา ปริสฺสโร. (2561). ศึกษาการบรรลุความปรารถนาสวรรค์ของมนุษย์ในพระพุทธศาสนาเถรวาท. งานวิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระสุทัศน์ จารุธมโม. (2560). วิเคราะห์การพัฒนาปัญญาในพระพุทธศาสนาเถรวาท. งานวิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, สาขาวิชาพระพุทธศาสนา, คณะบัณฑิตวิทยาลัย, มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พุทธทาสภิกขุ. (2564). นิพพาน. (พิมพ์ครั้งที่ 1). กรุงเทพฯ: พระพุทธศาสนาของธรรมสภา.

รัตนะ ปัญญาภา. (2563). ถอกรหัสแนวคิดเพื่อชีวิตแนวพุทธ. (พิมพ์ครั้งที่ 1). กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

ลักษณวัต ปาละรัตน์. (2559). พระพุทธศาสนาเบื้องต้น. (พิมพ์ครั้งที่ 4). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยรามคำแหง

วิรัตน์ เอกปัจชา. (2561). พุทธศรัทธา. งานวิทยานิพนธ์ปริญญาบัณฑิต, สาขาทัศนศิลป์ (ศิลปไทย), คณะจิตรกรรม ประติมากรรมและภาพพิมพ์, มหาวิทยาลัยศิลปากร.

สมพร ธุรี. (2553). การวิเคราะห์ทัศนศิลป์. (พิมพ์ครั้งที่ 1). กรุงเทพฯ: ทริปเพิ้ล เอดูเคชั่น.

__________. (2553). ประวัติและแบบอย่างศิลปะไทย. (พิมพ์ครั้งที่ 1). กรุงเทพฯ: ทริปเพิ้ล เอดูเคชั่น.

สมภพ จงจิตต์โพธา. (2558). องค์ประกอบศิลป์. (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: วาดศิลป์.

อภิชาติ เอี่ยมวิจารณ์. (2561). การสร้างสรรค์ผลงานมารผจญในจิตรกรรมไทยร่วมสมัย (รายงานการวิจัย). มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม