การส่งเสริมความฉลาดรู้ทางคณิตศาสตร์ของนักเรียนห้องเรียนพิเศษ วิทยาศาสตร์คณิตศาสตร์ และเทคโนโลยี (SMTE) ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ที่ได้รับการจัดการเรียนรู้ ที่เน้นการสร้างแบบจำลองทางคณิตศาสตร์ เรื่อง อัตราส่วนตรีโกณมิติ

Main Article Content

วราพร แสงผึ้ง
วนินทร พูนไพบูลย์พิพัฒน์

บทคัดย่อ

ความฉลาดรู้ทางคณิตศาสตร์นั้นมีความจำเป็นอย่างยิ่งทั้งต่อการเรียนรู้คณิตศาสตร์และการประยุกต์ใช้ความรู้เรื่องคณิตศาสตร์ในการแก้ปัญหาในชีวิตจริงของนักเรียน และผลการประเมินความฉลาดรู้ทางคณิตศาสตร์ของ PISA พบว่า นักเรียนไทยมีผลการประเมินต่ำกว่าค่าเฉลี่ยของ OECD ดังนั้นการวิจัยนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อส่งเสริมความฉลาดรู้ทางคณิตศาสตร์ของนักเรียนโดยใช้กิจกรรมการเรียนรู้ที่เน้นการสร้างแบบจำลองทางคณิตศาสตร์ ผู้เข้าร่วมวิจัย คือ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 จำนวน 30 คน จากห้องเรียนพิเศษวิทยาศาสตร์คณิตศาสตร์และเทคโนโลยี (SMTE) โรงเรียนมัธยมขนาดใหญ่แห่งหนึ่งในจังหวัดพิษณุโลก ที่ได้มาจากการเลือกแบบเจาะจง งานวิจัยนี้ใช้รูปแบบการวิจัยเชิงปฏิบัติการในชั้นเรียน โดยมีเครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แผนการจัดการเรียนรู้ที่เน้นการสร้างแบบจำลองทางคณิตศาสตร์ เรื่อง อัตราส่วนตรีโกณมิติ จำนวน 4 แผน (มีค่าเฉลี่ยความเหมาะสม เท่ากับ 4.67) ใบกิจกรรม และแบบวัดความฉลาดรู้ทางคณิตศาสตร์ (มีผลการประเมินค่า IOC แต่ละข้อมากกว่า 0.6) ข้อมูลที่เก็บรวบรวมได้ถูกนำมาวิเคราะห์ข้อมูลเชิงเนื้อหาและวิเคราะห์แบบองค์ประกอบย่อยในแต่ละกระบวนการของความฉลาดรู้ทางคณิตศาสตร์แบ่งออกเป็น 4 ระดับ ได้แก่ 3 (ดีมาก) 2 (ดี) 1 (พอใช้) และ 0 (ปรับปรุง) ผลการวิจัยพบว่า หลังเรียนรู้ด้วยกิจกรรมการเรียนรู้ที่เน้นการสร้างแบบจำลองทางคณิตศาสตร์ นักเรียนส่วนใหญ่มีความฉลาดรู้ทางคณิตศาสตร์ทั้ง 3 กระบวนการ คือ การคิดสถานการณ์ของปัญหาในเชิงคณิตศาสตร์     การใช้แนวคิดทางคณิตศาสตร์และการตีความและประเมินผลลัพธ์ อยู่ในระดับ 2 (ดี) - 3 (ดีมาก) นั่นคือ นักเรียนสามารถ   1) วิเคราะห์และระบุประเด็นปัญหาจากสถานการณ์ แปลงปัญหาให้อยู่ในรูปของแบบจำลองทางคณิตศาสตร์ คือ การวาดภาพหรือการใช้ตารางเพื่อแสดงความสัมพันธ์และการใช้สมการเพื่อหาตัวไม่ทราบค่า 2) เลือกใช้ยุทธวิธีและดำเนินการทางคณิตศาสตร์ และ 3) แปลความหมายผลลัพธ์ วิเคราะห์ความสมเหตุสมผลของวิธีการแก้ปัญหาเพื่อนำไปประยุกต์ใช้ในสถานการณ์ที่ใกล้เคียงกันได้อย่างถูกต้องเหมาะสม

Article Details

บท
บทความวิจัย

References

Asempapa, R. S. (2015). Mathematical modeling: Essential for elementary and middle school students. Journal of Mathematics Education, 8(1), 16-29.

Blum, W. (2015). Quality teaching of mathematical modelling: What do we know, what can we do?. In The proceedings of the 12th international congress on mathematical education: Intellectual and attitudinal challenges (pp. 73-96). Springer International Publishing.

Boaler, J. (1993). The role of contexts in the mathematics classroom: do they make mathematics more "real"?. For the Learning of Mathematics, 13, 12-17.

Botha, H., Maree, J., & Stols, G. (2013). Mathematical Literacy teachers: Can anyone be one?. Perspectives in Education, 31(4), 180-194.

Cai, J., Cirillo, M., Pelesko, J., Bommero Ferri, R., Borba, M., Geiger, V., ... & Kaiser, G. (2014). Mathematical modeling in school education: Mathematical, cognitive, curricular, instructional and teacher educational perspectives. In Liljedahl, P., Nicol, C., Oesterle, S. & Allan, D. (Eds.), Proceedings of the 38th Conference of the International Group for the Psychology of Mathematics Education and the 36th Conference of the North American Chapter of the Psychology of Mathematics Education, 1. 145-156. Vancouver, Canada: PME.

Cobb, P. (2002). Modeling, symbolizing, and tool use in statistical data analysis. In K. Gravemeijer, R. Lehrer, B. Oers, & L. Verschaffel (Eds.), Symbolizing, modeling and tool use in mathematics education (pp. 171-196). Dordrecht, The Netherlands: Kluwer Academic Publishers.

English, L. D., Arleback, J. B., & Mousoulides, N. (2016). Reflections on progress in mathematical modelling research. In The second handbook of research on the psychology of mathematics education (pp. 383-413). Brill.

Gravemeijer, K., & Stephan, M. (2002). Emergent models as an instructional design heuristic. In K. Gravemeijer, R. Lehrer, B. Oers, & L. Verschaffel (Eds.), Symbolizing, modeling and tool use in mathematics education (pp. 145-169). Dordrecht, The Netherlands: Kluwer Academic Publishers.

Genc, M., & Erbas, A. K. (2019). Secondary mathematics teachers’ conceptions of mathematical literacy. International Journal of Education in Mathematics, Science and Technology, 7(3), 222-237.

Hattie, J. & Timperley, H. (2007). The power of feedback. Review of Educational Research, 77, 81-112.

Hayati, T. R., & Kamid, K. (2019). Analysis of mathematical literacy processes in high school students. International Journal of Trends in Mathematics Education Research, 2, 116-119.

Kaiser, G., & Willander, T. (2005). Development of mathematical literacy: Results of an empirical study. Teaching Mathematics and its Applications, 24(2-3), 48-60.

Kanthawat, C., Supap, W. & Klin-eam, C. (2019). The development of grade 11 students’ mathematical literacy on sequences and series using mathematical modelling. Journal of Physics: Conference Series, 1157, 1-6.

Kijkuakul, S. (2014). Organizing science learning activities directions for 21 century teachers. Phitsanulok: Juldes Printing. [in Thai]

Maslihah, S., Waluya, S. B., Karomah, N., & Iqbal, K. (2021, June). Increasing mathematical literacy ability and learning independence through problem-based learning model with realistic mathematic education approach. Journal of Physics: Conference Series (Vol. 1918, No. 4, p. 042123). IOP Publishing.

Mumcu, H. Y. (2016). Using Mathematics, Mathematical Applications, Mathematical Modelling, and Mathematical Literacy: A Theoretical Study. Journal of Education and Practice, 7(36), 80-96.

Muedpa, P. (2556). Promoting the process of mathematical modelling by using learning activities in pythagoras'theorem (Master’s thesis). Ubonratchathani University, Faculty of Science. [in Thai]

Niss, M. (2015). Mathematical competencies and PISA. In K. Stacey, & R. Turner (Eds.), Assessing mathematical literacy: The PISA experience (pp. 35-56). New York: Springer.

Phanthali, P. (2020). Social changes in the 21st century. Buddhism in Mekong Region, 3, 44-55. [in Thai]

PISA, O. (2003). Assessment Framework: Mathematics, Reading, Science and Problem Solving Knowledge and Skills. Jurnal OCED, 23, 105.

PISA Thailand & The Institute for the Promotion of Teaching Science and Technology (IPST). (2013). Summary of the PISA 2012 Assessment Results: Mathematics, Reading, and Science for Managers. Bangkok: Advance Printing. [in Thai]

PISA Thailand & The Institute for the Promotion of Teaching Science and Technology (IPST). (2014). Sample Mathematics Test for PISA 2012. Bangkok: V.J. Printing. [in Thai]

Rizki, L. M., & Priatna, N. (2019). Mathematical literacy as the 21st century skill. Journal of Physics: Conference Series, 1157, 042088.

Saiyaros, T., Srichompoo, S. & Inprasitha, M. (2019). Mathematical Argumentation in Classroom Using Lesson Study and Open

Approach. National Graduate Education Research Presentation Conference, Khon Kaen University, 1873-1883. [in Thai]

The Institute for the Promotion of Teaching Science and Technology (IPST). (2023). Mathematical literacy. Retrieved from https://www.ipst.ac.th/news/17126/20211123_smte.html. [in Thai]