Mae Sue: The Belief and Iconography of Guardian Goddesses of Infants in Central Thailand

Authors

  • Dr. Sarun Makrudin Lecturer, The Graduate School, Mahamakut Buddhist University. email: sarun.mak@mbu.ac.th

Keywords:

Mae Sue, Iconography, Rite

Abstract

Mae Sue is the guardian goddess of infants in Thai culture. The ancient Thai people believed that newborn babies are, up until their first birthday, at particular risk of illness and accidents. They believed that these babies are either guarded or harassed by angels or spirits called "Mae Sue” who protect them from or cause sickness in these infants. Therefore, Mae Sue rituals appear for babies throughout their first year of life. The iconography of Mae Sue varies by day of the week, with two different styles of Mae Sue found in the form of cloth amulets or painted murals, with the former depicting Mae Sue as a goddess with a head in the shape of Navagraha’s animals and the latter, such as that found in the Mae Sue Pavilion at Wat Pho, depicting Mae Sue as a goddess with a head in the shape of an animal or human being in line with the Navagraha belief in Chalermtriphop (A Celebration of the Three Worlds) text.

References

ภาษาไทย

ก่องแก้ว วีระประจักษ์, 2552. “แม่ซื้อ.” ศิลปากร 52 (5): 110-113.

“คัมภีร์ปฐมจินดา.”, ม.ป.ป. สมุดข่อย. อักษรไทยและขอม. ภาษาไทยและบาลี. เส้นหมึก. เลขที่ NPT006-014. วัดบางช้างเหนือ ตำบลคลองใหม่ อำเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม.

“คัมภีร์ประถมจินดา.”, 2542. ใน ตำราเวชศาสตร์ฉบับหลวงรัชกาลที่ 5 เล่ม 1. กรุงเทพฯ: คณะกรรมการฝ่ายประมวลเอกสารและจดหมายเหตุ.

ดำรงราชานุภาพ, สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยา, 2491. “เรื่องแม่ซื้อ.” ศิลปากร 2 (1): 84.

ตำราพระราชพิธีเก่า, 2466. พระนคร: โสภณพิพรรฒธนากร, พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงพรหมวรานุรักษ์ โปรดให้พิมพ์เมื่อปีกุน พ.ศ. 2466.

ตำราภาพเทวรูปและเทพนพเคราะห์, 2535. กรุงเทพฯ: ไอเดียสแควร์.

นริศรานุวัดติวงศ์, สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยา และ ดำรงราชานุภาพ, สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยา, 2505. สาส์นสมเด็จ. กรุงเทพฯ: คุรุสภา.

ประเสริฐ รุนรา, 2557. “พิธีสวดนพเคราะห์: พลวัตของพิธีกรรมประดิษฐ์ในสังคมไทยปัจจุบัน.” วิทยานิพนธ์ปริญญาอักษรศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาภาษาไทย คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

------------------, 2563. สัญลักษณ์แม่ซื้อและลำบองราหู วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม ความสัมพันธ์กับโหราศาสตร์และแพทยศาสตร์. กรุงเทพฯ: คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

เปรมวัฒนา สุวรรณมาศ, 2560. “เฉลิมไตรภพ”: การศึกษาแนวคิดและกลวิธีสร้างสรรค์.” วิทยานิพนธ์ปริญญา

ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาภาษาไทย คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

พลอยชมพู ยามะเพวัน, 2552. “แม่ซื้อ.” ใน นามานุกรมขนบประเพณีไทย หมวดประเพณีราษฎร์ เล่ม 3 (คติความเชื่อ) (หน้า 222). กรุงเทพฯ: สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร.

เพลินพิศ กำราญ, 2523. พระราชพิธีสมโภช 3 วัน สมโภชเดือนและขึ้นพระอู่. กรุงเทพฯ: กองวรรณคดีและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร.

มงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว, พระบาทสมเด็จพระ, 2465. โคลงแถลงระเบียบระบำแบบหลวงเรื่อง ศุภลักษณ์วาดรูป. ม.ป.ท.

ราชบัณฑิตยสถาน, 2556. พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554. กรุงเทพฯ: ราชบัณฑิตยสถาน.

ราชภักดี (ช้าง), พระยา, 2545. เฉลิมไตรภพ. นนทบุรี: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.

วามเทพมุนี (สมจิตต์ รังสิพราหมณกุล), พระราชครู, 2511. เฉลิมไตรภพ และการบูชาพระประจำวัน. พระนคร: โรงพิมพ์ ร.ส.พ., ที่ระลึกในงานฌาปนกิจนางนครสวรรค์วรพินิต (เจ้ากรม) (จัน อนัคฆมนตรี) ณ เมรุวัดมกุฏกษัตริยาราม วันที่ 30 เมษายน 2511.

อนุมานราชธน, พระยา, 2492. ประเพณีเก่าของไทย 1. ประเพณีเนื่องในการเกิด และการเลี้ยงลูก. พระนคร: กรมศิลปากร, พิมพ์ในงานฌาปนกิจศพนางเตชเสนา (จันทร์ เตชะเสน) ณ วัดมกุฏกษัตริยาราม วันที่ 8 ธันวาคม 2492.

“โองการแม่ซื้อ.”, ม.ป.ป. ศิลา. อักษรไทย. ภาษาไทย. เส้นจาร. วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม แขวงพระบรมมหาราชวัง เขตพระนคร กรุงเทพฯ.

ภาษาต่างประเทศ

Getty A., 1977. The gods of northern Buddhism: Their history, and progressive evolution through the northern Buddhist countries. Tokyo: Charles E. Tuttle Company.

Sahai, B., 1975. Iconography of minor Hindu and Buddhist deities. New Delhi: Abhinav Publications.

Downloads

Published

2021-12-31