Muang Nong Bua Lamphu : The Study of Important Ancient Town’s Names in The Mekong River Basin

Authors

  • Teerawatt Sankom อาจารย์ประจําสาขาวิชาพระพุทธศาสนา มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาลัยสงฆ์เลย

Keywords:

Muang Nong Bua Lamphu, town’s names, development of the town’s names

Abstract

This article aims to study the name of the ancient community “Muang Nong Bua Lamphu” which has had several names throughout its history. This ancient city, Muang Nong Bua Lamphu, was an important city in the Mekong River Basin and was located beside Nong Bua in the area of Tambol Lamphu, Amphoe Muang Nong Bua Lamphu, Nong Bua Lamphu province. It was found that Nong Bua Lamphu’s name depended on the context of politics and society at the time. (1) It is assumed that the name “Nong Bua”, the common name, had been used from the 14th century to the present. (2) There is some evidence that the name “Muang Nong Bua Lamphu”, has been used from at least the 19th century, and that the official name of Amphoe Nong Bua Lamphu and Nong Bua Lamphu province is still in use to the present day. (3) The name “Muang Nakhorn Khuenkhan Karbkaew Buabarn” was given by a group of Chao Phra Wora Pita, who founded the free state of Nong Bua Lamphu. This name was used between 1759-1779 A.D. (4) There is evidence that the name “Muang Nong Bua Lumphu” was the name used since the late 19th century although there are only a few primary documents showing this. (5) The name “Muang Kamutthasai” was given by King Rama V in 1863 A.D. after changing the status of Nong Bua Lamphu from a village to town after it was damaged and abandoned during the Jao Anuwong war (Siam-Laos war in 1826-1827 A.D.). This name was used until 1906 A.D.

References

หอจดหมายเหตุแห่งชาติ, 2430. ร.5 มร.5 รล-มท/34 เลขที่ 14, “เมืองหนองคาย ท้าวเพี้ยเมืองกมุทธไสยกล่าวโทษผู้ว่าราชการเมืองกมุทธไสยว่าข่มเหงท้าวเพี้ยตัวเลข จ.ศ.1249.”

หอจดหมายเหตุแห่งชาติ, 2430. ร.5 มร.5 รล-มท/34 เลขที่ 26, “เมืองกมุทธาไสย ให้พระวิชโยดมเจ้าเมืองรับทําป่าผึ้งต่อไป จ.ศ. 1249.”

จดหมายเหตุรัชกาลที่ 3 เล่ม 3. 2530. กรุงเทพฯ: ห้างหุ้นส่วนสามัญนิติบุคคลสหประชาพาณิชย์.

กรมศิลปากร, 2545. “นิทานเรื่องขุนบรมราชา พงศาวดารเมืองลานช้าง.” ใน ประชุมพงศาวดาร ฉบับกาญจนาภิเษก เล่ม 9. กรุงเทพฯ: กองวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร.

พระยามหาอํามาตยาธิบดี, 2512. “ตํานานเมืองนครจําปาศักดิ์.” ใน ประชุมพงศาวดารเล่ม 43 (ประชุมพงศาวดารภาคที่ 69-70). พระนคร: องค์การค้าของคุรุสภา.

พระราชพงศาวดารฉบับพระราชหัตถเลขา (ภาคจบ). 2505. พระนคร: คลังวิทยา.

หม่อมเจ้าทับในกรมหลวงเสนีบริรักษ์, 2473. “นิราสทัพเวียงจันท์.” ใน ประชุมจดหมายเหตุเรื่อง ปราบกบฏเวียงจันท์. พิมพ์ในงานพระราชทานเพลิงศพเจ้าจอมมารดา หม่อมราชวงศ์แสง รัชกาลที่ 4 เมื่อปีมะเมีย พ.ศ. 2473.

หม่อมอมรวงศ์วิจิตร, 2506. “พงศาวดารหัวเมืองมณฑลอีสาน.” ใน ประชุมพงศาวดารเล่ม 3 (ประชุมพงศาวดารภาค 3 และภาค 4 ตอนต้น). พระนคร: องค์การค้าของคุรุสภา.

อรุณรัตน์ วิเชียรเขียว และเดวิด เค. วัยอาจ, 2547. ตํานานพื้นเมืองเชียงใหม่. เชียงใหม่: ซิลค์เวอร์มบุคส์.

Santanee Phasuk & Philip Stott, 2004. ROYAL SIAMESE MAPS: War and Trade in Nineteenth Century Thailand. Bangkok: River Books.

คณะกรรมการดําเนินงานฝ่ายจัดทําหนังสือ, 2535. อุบลราชธานี 200 ปี. กรุงเทพฯ: ชวนพิมพ์.

คณะกรรมการฝ่ายประมวลเอกสารและจดหมายเหตุฯ, 2544. วัฒนธรรม พัฒนาการทางประวัติศาสตร์ เอกลักษณ์ และภูมิปัญญาจังหวัดหนองบัวลําภู. กรุงเทพฯ: คุรุสภาลาดพร้าว.

เติม วิภาคย์พจนกิจ, 2542. ประวัตศาสตร์อีสาน. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ: มูลนิธิโครงการตําราสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์.

ทศพล จังพานิชย์กุล, 2547. พระพุทธปฏิมาล้ำค่า. กรุงเทพฯ: คอมม่า.

ธวัช ปุณโณทก, 2526. พื้นเวียง: การศึกษาประวัติศาสตร์และวรรณกรรมอีสาน. กรุงเทพฯ:สถาบันไทยคดีศึกษา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

ธีระวัฒน์ แสนคํา, 2558ก. “ข้อคิดเห็นบางประการเกี่ยวกับซากพระเจดีย์โบราณวัดมหาชัย จังหวัดหนองบัวลําภู.” ใน วิถีสังคมมนุษย์ 3, 1 (มกราคม-มิถุนายน): 144-161.

ธีระวัฒน์ แสนคํา, 2558ข. “พัฒนาการด่านแดนระหว่างสยามกับลาวในพื้นที่รอยต่อระหว่างจังหวัดเลย พิษณุโลกและเพชรบูรณ์: ข้อสังเกตเบื้องต้น.” ใน เรื่อง ‘ลาว’ ที่ลาว-ไทยควรรู้.เอกสารประกอบงานเสวนาประวัติศาสตร์เพื่อสันติภาพ ครั้งที่ 1 วันที่ 20-21 กุมภาพันธ์ 2558 ณ หอประชุมสังคีต-วัฒนา สถาบันดนตรีกัลยาณิวัฒนา: 49-62.

ราชบัณฑิตยสถาน, 2556. พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.2554 เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 7 รอบ 5 ธันวาคม 2554. กรุงเทพฯ: ราชบัณฑิตยสถาน.

สมเด็จเจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ และสมเด็จกรมพระยาดํารงราชานุภาพ, 2505. สาส์นสมเด็จ เล่ม 6. พระนคร: องค์การค้าของคุรุสภา.

สิลา วีระวงส์, 2539. ประวัติศาสตร์ลาว. พิมพ์ครั้งที่ 2. (สมหมาย เปรมจิตต์, ผู้แปล). กรุงเทพฯ: มติชน.

สุจิตต์ วงษ์เทศ, 2526. สุโขทัยไม่ใช่ราชธานีแห่งแรกของไทย. กรุงเทพฯ: เจ้าพระยา.

สุรศักดิ์ ศรีสำอาง, 2545. ลําดับกษัตริย์ลาว. กรุงเทพฯ: สํานักโบราณคดีและพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ กรมศิลปากร.

Downloads