อิทธิพลศาสนาพราหมณ์-ฮินดูต่อวัฒนธรรมประเพณี รูปแบบศิลปะ และวรรณกรรมไทยสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น

บทคัดย่อ

พราหมณ์ในราชสำนักสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ตอนต้น ส่วนใหญ่จะมาจากทางภาคใต้ของไทย คือเมืองนครศรีธรรมราช โดยพบหลักฐานว่าเป็นพราหมณ์มาจากรัฐทมิฬนาดู ซึ่งเป็นแหล่งอารยธรรมที่ยิ่งใหญ่และสมบูรณ์แบบมากที่สุดทั้งในอดีตและปัจจุบัน จากการสำรวจพื้นที่ในรัฐทมิฬนาดูอินเดียใต้ พบสถานที่เกี่ยวข้องกับทางศาสนาที่สามารถใช้ทำกิจกรรมทางศาสนา แม้จะมรอายุหลายร้อยศตวรรษ แต่ยังอยู่ในสภาพที่สมบูรณ์ จากการศึกษาพบหลักฐานที่บ่งชี้ถึงอิทธิพลของศาสนาพราหมณ์ฮินดูอยู่มากมาย ไม่ว่าจะเป็นประติมากรรม จิตรกรรม หรือวรรณกรรมซึ่งยังความสมบูรณ์ ในขณะที่พระราชพิธีสิบสิงเดือนบางอย่างได้เลิกปฏิบัติไปแล้ว เช่น พระราชพิธีโล้ชิงช้า และพิธีแรกนาขวัญ เป็นต้น ในส่วนขิงอิทธิพลทางด้านประติมากรรม มีการวิเคราะห์เกี่ยวกับศิวลึงค์สององค์ที่เทวสถานโบสถ์พราหมณ์ ซึ่งไม่ปรากฏว่ามีคติการสร้างศิวลึงค์ในเทวาลัยในอินเดียเหนือ จึงเป็นไปได้ว่าเป็นการรับอิทธิพลจากอินเดียใต้เรื่องการเริ่มศักราชใหม่ของศาสนาพราหมณ์-ฮินดูในยุคสร้างกรุงรัตนโกสินทร์ ในงานวิจัยนี้จะกล่าวถึงข้อมูลต่างๆอันอาจจะเป็นที่มาของข้อสนับสนุนสมมติฐานนี้ ทางางด้านจิตรกรรม มีการวิเคราะห์ตำราเทวรูป และเทวดานพเคราะห์พบว่าไทยได้รับอิทธิพลของศาสนาพราหมณ์-ฮินดู ตั้งแต่ยุคฟื้นฟูในอาณาจักรวิชัยนคร ซึ่งเป็นยุคการฟื้นฟูวัฒนธรรมพราหมณ์-ฮินดูในอินเดียใต้เช่นเดียวกัน โดยผู้เขียนบทความจะแสดงการเปรียบเทียบลักษณะสำคัญในตำราภาพเทวรูปบางภาพกับประติมากรรม วรรณกรรมศาสนาพราหมณ์-ฮินดูที่มีอิทธิพลต่อวรรณกรรมไทย ได้แก่ รามเกียรติ์ เนื้อหาบางส่วนได้รับอิทธิพลจากรามายณะของกัมบัร อันเป็นรามายณะฉบับอินเดียใต้ เทวปาง, นารายณ์สิบปาง, นารายณ์ยี่สิบปาง, ซึ่งมีความสัมพันธ์กับตำราภาพเทวรูป และคัมภีร์พระราชิธีสิบสองเดือนต่างๆ ก็แปลมาจากอักษรคฤนถ์ ซึ่งเป็นอักษรของทมิฬ ทางอินเดียใต้