การสะท้อนคิดใคร่ครวญและความเป็นเรื่องแต่ง: แนวโน้มวรรณศิลป์ในวรรณกรรมการเดินทางไทยสมัยใหม่
คำสำคัญ:
วรรณกรรมการเดินทาง, การใคร่ครวญ, แนวโน้ม, พัฒนาการทางวรรณศิลป์บทคัดย่อ
บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาแนวโน้มของกลวิธีทางวรรณศิลป์ในวรรณกรรมการเดินทางไทยสมัยใหม่โดยวิเคราะห์จากตัวบทเรื่องนิราศดิบของรงค์ วงษ์สวรรค์ หิมาลัยไม่มีจริงของนิ้วกลม และจดหมายชุด Letters to Great, Great Grandfather ของท่านผู้หญิงสิริกิติยา เจนเซน ผลการศึกษาพบว่า วรรณกรรมการเดินทางไทยสมัยใหม่ไม่ได้มุ่งถ่ายทอดสิ่งที่เห็นหรือประสบการณ์ระหว่างการเดินทาง แต่มีแนวโน้มที่จะแสดงการสะท้อนคิดเกี่ยวกับเรื่องต่าง ๆ ที่สัมพันธ์กับประสบการณ์การเดินทางและใช้กลวิธีของเรื่องเล่าประกอบสร้างตัวบทให้มีลักษณะของเรื่องแต่ง ลักษณะทั้งสองนี้เป็นแนวโน้มสำคัญของกลวิธีทางวรรณศิลป์ในวรรณกรรมการเดินทางไทยสมัยใหม่ซึ่งต่างกับวรรณกรรมการเดินทางไทยดั้งเดิมที่เน้นเล่าเรื่องตามจริง และไม่สามารถใช้สื่อสมัยใหม่ที่เน้นเล่าเรื่องด้วย “ภาพ” มาทดแทนได้
References
ภาษาไทย
คนึงนิจ อนุโรจน์, 2562. “แนวทางการรับมือกับ Disruption.” แพทยสารทหารอากาศ 65: 66-72.
จรัส แตงน้อย, 2510. เที่ยวเมืองเขมรและเมืองญวน. กรุงเทพฯ: มงคลการพิมพ์.
ดำรงราชานุภาพ, สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยา, 2515. นิราศนครวัด. กรุงเทพฯ: บรรณาคาร.
ธนาคาร จันทิมา, 2554. “วรรณกรรมบันทึกการเดินทางของ เสกสรรค์ ประเสริฐกุล ในฐานะนิราศสมัยใหม่.” วิทยานิพนธ์ปริญญาอักษรศาสตรมหาบัณฑิต ภาควิชาภาษาไทย คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
นิ้วกลม (สราวุธ เฮ้งสวัสดิ์), 2562. หิมาลัยไม่มีจริง. พิมพ์ครั้งที่ 4. กรุงเทพฯ: KOOB.
ปก มาลากุล, หม่อมหลวง, 2519. เล่าเรื่องเที่ยวชายทะเล เดือนเมษายน พ.ศ. 2457. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์ การศาสนา.
พรรณราย ชาญหิรัญ, 2563. “พระราชนิพนธ์ร้อยแก้วบันทึกการเสด็จประพาสของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (พ.ศ. 2419-2452): วรรณคดีกับโลกสันนิวาส.” วิทยานิพนธ์ปริญญาอักษรศาสตรดุษฎีบัณฑิต ภาควิชาภาษาไทย บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร.
รงค์ วงษ์สวรรค์, 2558. นิราศดิบ. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์ไรเตอร์.
รัตนา โอษฐ์ยิ้มพราย, 2528. “นิราศคำกลอนสมัยรัตนโกสินทร์ตั้งแต่รัชกาลที่ 5 ถึงรัชกาลปัจจุบัน.” วิทยานิพนธ์ปริญญาอักษรศาสตรมหาบัณฑิต ภาควิชาภาษาไทย คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ราโชทัย, หม่อม, 2505. นิราศลอนดอน. ม.ป.ท.: โรงพิมพ์รุ่งเรืองธรรม.
รื่นฤทัย สัจจพันธุ์, 2516. “นิราศคำโคลง: การวิเคราะห์และเปรียบเทียบกับนิราศชนิดอื่น.” วิทยานิพนธ์ปริญญาอักษรศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาภาษาไทย คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ศักดิ์ศรี แย้มนัดดา, 2517. ศักดิ์ศรีวรรณกรรม. กรุงเทพฯ: โอเดียนสโตร์.
สรตี ใจสอาด, 2542. “จดหมายเหตุรายวัน พระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว: ต้นเค้าการเขียนสารคดีท่องเที่ยวยุคแรกของไทย.” วิทยานิพนธ์ปริญญาอักษรศาสตรมหาบัณฑิต ภาควิชาภาษาไทย คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สิบพันพารเสนอ โสณกุล, หม่อมเจ้า, 2515. เที่ยวตะวันออก ตะวันตก. กรุงเทพฯ: ห้างหุ้นส่วนจำกัดศิวพร.
สิริกิติยา เจนเซน, 2563. Letters to Great, Great Grandfather. ค้นเมื่อ 27 ตุลาคม 2565, จาก https://readthecloud.co/hundred-years-between-letters-to-king-rama-v/
สุภาพร พลายเล็ก, 2541. “นิราศสมัยรัตนโกสินทร์: การสืบทอดขนบวรรณศิลป์จากพระนิพนธ์เจ้าฟ้า ธรรมาธิเบศร.” วิทยานิพนธ์ปริญญาอักษรศาสตรมหาบัณฑิต ภาควิชาภาษาไทย คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
อาทิมา พงษ์ไพบูลย์, 2547. “คุณค่าของพระราชนิพนธ์ร้อยแก้วบันทึกประจำวันการเสด็จประพาสใน ประเทศ ของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว.” วิทยานิพนธ์ปริญญาอักษรศาสตรมหาบัณฑิต ภาควิชาภาษาไทย คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
อิราวดี ไตลังคะ, 2543. ศาสตร์และศิลป์แห่งการเล่าเรื่อง. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แห่งมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.
ภาษาอังกฤษ
Altman J. G., 1982. Epistolarity: Approaches to a form. Ohio: Ohio State University Press.
Bal M., 1997. Narratology: Introduction to the theory of narrative. 2nd edition. London: University of Toronto Press.
Bower R., 2017. Epistolarity and world literature, 1980-2010. Cham: Palgrave Macmillan.
Chatman S., 1993. Reading narrative fiction. New York: Macmillan.
Chitakasem M., 1974. “The nature of Nirat poetry and the development of the genre.” Doctoral dissertation. the University of London.
Feder E. K., 2011. “Power/Knowledge.” In D. Taylor (Ed.), Michel Foucault: Key concepts (pp. 55-68). Durham: Acumen.
Foucault M., 1977. Discipline and punish: The birth of the prison. London: Allen Lane.
Fussell P., 1980. ABROAD: British literary traveling between the wars. New York: Oxford University Press.
Haq H., 2013. Following the sale of lonely Planet and Google ceasing publication of Frommer’s guidebooks, what can travellers expect in the changing travel information landscape?. Retrieved October 27, 2022, from https://www.bbc.com/travel/article/20130326-is-this-the-end-of-the-guidebook
Thompson C., 2011. Travel writing. New York: Routledge.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2023 ดำรงวิชาการ
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความนี้เป็นผลงานของข้าพเจ้าแต่เพียงผู้เดียว และ/หรือเป็นผลงานของข้าพเจ้าและผู้ร่วมงาน ตามชื่อที่ระบุในบทความจริง และเป็นผลงานที่มิได้ถูกนำเสนอหรือตีพิมพ์ที่ใดมาก่อน
