การย้ายถิ่นเพื่อศึกษาต่อต่างประเทศของนักศึกษาจีน: มิติเชิงนโยบายและวัฒนธรรมในสังคมจีน
คำสำคัญ:
การย้ายถิ่นเพื่อการศึกษา, การแต่งงานและการสร้างครอบครัว, เพศภาวะ, นักศึกษาจีนบทคัดย่อ
การย้ายถิ่นเพื่อการศึกษาเป็นปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นในสังคมจีนอย่างต่อเนื่อง บทความนี้วิเคราะห์เงื่อนไขที่ส่งผลต่อการย้ายถิ่นเพื่อศึกษาต่อต่างประเทศของนักศึกษาจีน โดยใช้วิธีการวิจัยเอกสาร (Documentary Research) โดยรวบรวม วิเคราะห์ และตีความข้อมูลจากเอกสารวิชาการ ข้อมูลสถิติจากเว็บไซต์ของหน่วยงานภาครัฐจีน และข้อความโพสต์ของนักศึกษาจีนเกี่ยวกับแรงกดดันในการแต่งงานสร้างครอบครัวที่เผยแพร่ในสื่อออนไลน์จีน ผลการศึกษาพบว่าการย้ายถิ่นเพื่อการศึกษาของชาวจีนเริ่มตั้งแต่ทศวรรษ 1870 มีนักศึกษาผู้มีศักยภาพสูงได้รับทุนจากรัฐบาลจีนไปศึกษาต่อสหรัฐอเมริกา ปัจจุบันนักศึกษาจีนที่ไปศึกษาต่อต่างประเทศมีจำนวนเพิ่มขึ้นและมีความหลากหลายมากขึ้นทั้งในด้านอายุ เพศ ระดับการศึกษา อีกทั้งประเทศปลายทางและสาขาวิชาที่เรียนมีความหลากหลายเช่นกัน การศึกษาต่อต่างประเทศสัมพันธ์กับการพัฒนาประเทศ บทบาทของจีนในเวทีโลก นโยบายและระบบการศึกษาของจีน ความกดดันจากครอบครัวและสังคมในเรื่องการแต่งงานและการสร้างครอบครัว ซึ่งเป็นแบบแผนปฏิบัติตามวัฒนธรรมดั้งเดิมที่มีมาในสังคมจีน เงื่อนไขทางวัฒนธรรมมีความสำคัญทั้งในแง่การผลักดันให้เกิดการย้ายถิ่น ดังนั้น กรอบแนวคิดในการศึกษาการย้ายถิ่นเพื่อการศึกษาต้องไม่ละเลยมิติทางวัฒนธรรม
เอกสารอ้างอิง
ภาษาไทย
จรัสศรี จิรภาส, 2019. ““ศึกษาไทย” และ “ไทยศึกษา” ในประเทศจีน.” วารสารภาษาและวัฒนธรรม 38 (2): 94-118.
พัชรินทร์ ลาภานันท์ และ Thompson E.C., 2561. ความเป็นชาย ความสัมพันธ์หญิงชายและการแต่งงานข้ามชาติ. คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ ศูนย์วิจัยพหุลักษณ์ลุ่มน้ำโขง มหาวิทยาลัยขอนแก่น.
พัชรินทร์ ลาภานันท์ และคณะ, 2561. โครงการวิจัยสังคมสูงวัยและการดูแลในบริบทครอบครัวและชุมชนข้ามชาติ. ขอนแก่น: โครงการวิจัยครอบครัวข้ามชาติและการปรับของชุมชนอีสาน, สนับสนุนทุนโดยสำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (สกสว.).
ร่มฉัตร จันทรานุกูล, 2566. “การเปลี่ยนแปลงของสังคมที่ส่งผลต่อวิธีคิดของคนจีนรุ่นใหม่.” ใน ยุวดี คาดการณ์ไกล (บรรณาธิการ), วิถีชีวิตคนรุ่นใหม่จีนกับข้อเสนอ Soft Power ของไทย (9-14). กรุงเทพฯ: สถาบันคลังปัญญาด้านยุทธศาสตร์ชาติ, 9 สิงหาคม 2566.
ลดาวัลย์ ไข่คำ, 2566. “จากนโยบาย “ลูกคนเดียว” สู่ “ลูกสามคน”: บทวิเคราะห์ความท้าทายของนโยบายควบคุมจำนวนประชากรในจีนสมัยใหม่.” วารสารสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์ 49 (2): 13-26.
สุชาดา ทวีสิทธิ์, 2550. ผู้หญิง ผู้ชาย และเพศวิถี: เพศภาวะศึกษาในมานุษยวิทยา. วารสารสังคมศาสตร์ 19 (1): 311-357.
แอนนี คำสร้อย, 2565. “การ “ก้าวออกไป” ของอาชีวศึกษาจีนกับรูปแบบความร่วมมือในการพัฒนากำลังคนในต่างประเทศ กรณีศึกษาศูนย์ปฏิบัติการเทคโนโลยีและนวัตกรรมลูปันในประเทศไทย.” วารสารศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยรังสิต. 18 (2): 9-25.
Ping Y., 2563. ““ผู้อพยพทางการศึกษา”: การเคลื่อนย้ายรูปแบบใหม่ของครอบครัวชาวจีนกรณีศึกษาจังหวัดเชียงใหม่.” การประชุมนำเสนอผลงานวิจัยระดับบัณฑิตศึกษา (2070-2082). กรุงเทพฯ: บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยรังสิต, 23 สิงหาคม 2563.
ภาษาต่างประเทศ
Hu J.G. & Li W., 2019. “The Post-90 generation: Is It Necessary to Buy a House before getting Married? - A Survey on the Situation of Chinese College Students.” China Academic Journal Electronic Publishing House (China Youth Study), 30 (1): 67-72.
Hu S.L., 2019. “Female Portraits in Mate-Selection and its Change from Gender Perspective: A Case Study of Modern Family.” Master’s dissertation. School of Journalism and Communication, Southwest University of Political Science and Law.
Jacka T. Kipnis AB. & Sargeson S., 2013. “Families, kinship and relatedness”. In M. Schiffer (Ed.), Contemporary China: Society and Social Change. (pp.27-45). Cambridge University Press;
Jia J., 2021. “Unfinished Reform: The Third Transformation of Chinese Higher Education.” Doctoral dissertation. College of Education Science, Nanjing Normal University.
Lapanun P. & Thompson E.C., 2018. “Masculinity, matrilineality and transnational marriage.” Journal of Mekong Societies, 14 (2): 1-19.
Lertpusit S., 2022. “Chinese students in Thai Higher Education Institutions and the Transformation of Graduate Migrants: Characteristics, Practices, and Transitional Migration.” WIMAYA: Interdisciplinary Journal of International Affairs. 3 (1): 18-26.
Liu X.H., 2011. “The evolution and development of China's Study-abroad Policies – Review of 'Sixty Years of Studying Abroad” China Youth Daily, January 4: 10.
Liu C.Y., 2017. “A Brief Analysis of Modern China's Process of Learning from the West.” CNKI Featured Journals 23 (3): 1-2.
Martin F., 2022. “Dreams of Flight: The Lives of Chinese Women Students in the West.” Durham, North Carolina: Duke University Press.
Wang H.Y. & Miao L., 2020. Annual Report on Chinese International Migration (2020). Beijing: Social Sciences Academic Press (CHINA).
Wang Y.M., 2008. “A brief discussion the Overseas Education of Westernization Movement.” Journal of Hua Zhang (4) 9: 87-93.
Zhou C.H., 2022. “Lying Flat” and Rejecting the Rat Race: The Survival Anxiety of Chinese Youth. Science Insights. 41 (7). 741-747.
ข้อมูลเว็บไซต์
Bai du zhi dao. Retrieved June 2, 2024, from
https://chatgpt.com/c/67ae12f4-7344-8005-87dc-ee356e960f63
Bai du zhi dao. Retrieved October 21, 2024, from
https://zhidao.baidu.com/question/370696382235881172.html
(CPC) members (The number of the Communist Party of China), 2012. On the Criteria, Principles, and Periodization of the History of the Communist Party of China in the New Era. Retrieved February 5, 2025, from
https://fuwu.12371.cn/2012/07/27/ARTI1343373976549623_all.shtml
Center for China and Globalization, 2024. The Development of Chinese Students Studying Abroad 2023-2024. Retrieved June 11, 2024, from
https://baijiahao.baidu.com/s?id=1792204542007125399&wfr=spider&for=pc
Central People's Government of China, 2021. Main data of the 7th National Population Census. Retrieved February 17, 2025, from
https://www.gov.cn/guoqing/2021-05/13/content_5606149.htm
Hao kan shi pin. Retrieved June 2, 2024, from
https://haokan.baidu.com/v?pd=wisenatural&vid=3009894662447650200
Ministry of Education of China, 2024. There are a total of 498,300 schools of all levels and types in China. Retrieved July 1, 2024, from
http://www.moe.gov.cn/fbh/live/2024
Ministry of Education of China, 2009. National construction of high-level university public graduate project. Retrieved June 24, 2024, from
http://www.moe.gov.cn/jyb_xwfb/gzdt_gzdt/moe_1485/tnull_52754.html.
National Bureau of Statistics of China, 2023. Statistical Communiqué of National
Economic and Social Development. Retrieved June 29, 2024, from
Thai PBS, 2566. เปิดสาเหตุคนจีนปักหมุดเรียนอีสานยอดนักศึกษาพุ่ง. ค้นเมื่อ 4 กุมภาพันธ์ 2567, จาก
https://www.thaipbs.or.th/news/content/325712.
Top Universities, 2024. QS World University Rankings 2024: Top global universities. Retrieved February 17, 2024, from
https://www.topuniversities.com/world-university-rankings/2024?countries=cn
Think Insights, 2024. 2024 Chinese Overseas Student Report. Retrieved June 11, 2024, from https://www.sohu.com/a/779452888_120953732
Zhi hu . Retrieved May 23, 2024, from
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 ดำรงวิชาการ

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความนี้เป็นผลงานของข้าพเจ้าแต่เพียงผู้เดียว และ/หรือเป็นผลงานของข้าพเจ้าและผู้ร่วมงาน ตามชื่อที่ระบุในบทความจริง และเป็นผลงานที่มิได้ถูกนำเสนอหรือตีพิมพ์ที่ใดมาก่อน