รูปแบบการสื่อสารเพื่อจัดการความรู้เพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงสุขภาพ โดยชุมชนบ้านห้วยเหียม อำเภอปากชม จังหวัดเลย

บทคัดย่อ

วิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ คือ (1) เพื่อศึกษารูปแบบการท่องเที่ยวเชิงสุขภาพในชุมชนบ้านห้วยเหียม ที่เกี่ยวข้องกับการสื่อสารภายในองค์กร (2) เพื่อศึกษารูปแบบการสื่อสารเพื่อจัดการความรู้ส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงสุขภาพโดยชุมชนบ้านห้วยเหียม (3) เพื่อเสนอรูปแบบการสื่อสารเพื่อจัดการความรู้ด้านการส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงสุขภาพโดยชุมชนบ้านห้วยเหียมผู้ให้ข้อมูลหลักเป็นผู้เกี่ยวข้องกับการท่องเที่ยวของอำเภอปากชมและผู้นำในชุมชนบ้านห้วยเหียมจำนวน 4 กลุ่ม 22 คน คือ (1) ผู้นำกลุ่มการท่องเที่ยวชุมชนบ้านห้วยเหียมจำนวน 5 คน (2) ผู้นำกลุ่มบ้านห้วยเหียมจำนวน 8 คน (3)ผู้แทนภาครัฐที่เกี่ยวข้องกับการท่องเที่ยวจำนวน 6 คน (4) นักวิชาการผู้เชี่ยวชาญด้านการท่องเที่ยว/ผู้เกี่ยวข้องภาคเอกชนจำนวน 3 คน เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพโดยใช้เครื่องมือในการศึกษาคือแบบสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้าง ประกอบด้วย (1) แบบสัมภาษณ์เชิงลึก (2) การสนทนากลุ่ม จำนวน 6 คน และ (3) การสังเกต โดยร่วมกิจกรรมกับวิสาหกิจชุมชนในการดำเนินการ

ผลการวิจัยพบว่า (1) รูปแบบการท่องเที่ยวเชิงสุขภาพในชุมชนบ้านห้วยเหียม คือ การท่องเที่ยวในชุมชนเกี่ยวกับการพักผ่อนหย่อนใจโดยมีวิสาหกิจชุมชนบ้านห้วยเหียมที่เกี่ยวข้องกับการสื่อสารภายในองค์กร ซึ่งประกอบด้วยประธานวิสาหกิจชุมชนเป็นผู้รับส่งข่าวสารจากภายนอกไปสู่กรรมการและสมาชิกวิสาหกิจชุมชนเป็นผู้จัดการการท่องเที่ยวร่วมกัน มีกิจกรรมที่สำคัญคือ (1.1) การท่องเที่ยววิถีชีวิตลุ่มน้ำโขง ได้แก่ การล่องเรือ การพักโฮมสเตย์ (1.2) กิจกรรมด้านสมุนไพรได้แก่ การย่าง-หมัก-แช่-นวดร่างกายด้วยภูมิปัญญาท้องถิ่น (2) รูปแบบการสื่อสารเพื่อจัดการความรู้ด้านส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงสุขภาพโดยชุมชนบ้านห้วยเหียมเป็นการสื่อสารจากบนลงล่าง (Downward Communication) ของวิสาหกิจชุมชน โดยมีประธานวิสาหกิจชุมชนเป็นผู้จัดการการสื่อสารภายในและภายนอกวิสาหกิจชุมชน โดยรับข่าวสารจากภาครัฐหรือ นักท่องเที่ยวหรือ ภายนอกชุมชนและนำส่งข่าวสารต่อให้สมาชิกวิสาหกิจชุมชน เพื่อนำความรู้เกี่ยวกับการท่องเที่ยวเชิงสุขภาพที่อยู่ในชุมชนมาจัดให้เกิดความชัดเจนและตอบสนองความต้องการของผู้รับบริการได้แต่ยังไม่สามารถดำเนินการ ให้เป็นไปตามความต้องการของผู้ใช้บริการได้ เนื่องจากประธานวิสาหกิจชุมชนยังมีข้อขัดข้องในการสื่อสารกับสมาชิกวิสาหกิจชุมชน (3) รูปแบบการสื่อสารที่เหมาะสมเพื่อจัดการความรู้ด้านการส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงสุขภาพโดยชุมชนบ้านห้วยเหียมคือ การสื่อสารสองทาง (Two-way Communication) และเป็นการสื่อสารจากบนลงล่าง (Downward Communication) ร่วมกับการสื่อสารแนวระนาบ (Horizontal Communication) เพื่อนำไปจัดการความรู้เกี่ยวกับการท่องเที่ยวในชุมชน การนำความรู้ไปใช้ การเฝ้าตรวจสอบ ติดตามและปรับปรุงแก้ไขอยู่เสมอเพื่อให้เกิดความต่อเนื่องโดยเฉพาะการนำเสนอข่าวสารด้วยสื่อใหม่เป็นประจำในทุกช่องทางได้แก่ กลุ่มไลน์ เฟชบุ๊ค อินสตราแกรม เป็นต้น