การเรียนรู้ตลอดชีวิต: แนวทางการส่งเสริมตามเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนด้านการศึกษา และบทบาทของสถาบันอุดมศึกษา

บทคัดย่อ

การเรียนรู้ตลอดชีวิตเป็นกระบวนการเรียนรู้ด้วยตนเองในการปรับตัวเพื่อความอยู่รอดของมนุษย์ที่มีต่อการเปลี่ยนแปลงตั้งแต่เกิดจนกระทั่งตาย เป็นเป้าหมายสำคัญด้านการศึกษาที่เน้นพัฒนาคนให้เป็นผู้เรียนรู้ตลอดชีวิตที่สามารถเปลี่ยนแปลงสังคมตามแนวทางของเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน การเปลี่ยนแปลงสำคัญในปัจจุบัน คือ 1) ตลาดแรงงานแบบดิจิทัล และ 2) การเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุโดยสมบูรณ์ ทำให้ผู้สูงอายุยังต้องเรียนรู้ พัฒนาทางอาชีพ และฝึกใช้เทคโนโลยีอย่างต่อเนื่อง เพื่อเพิ่มโอกาสการทำงานซึ่งทำให้มีรายได้ สถาบันอุดมศึกษาจึงต้องปรับบทบาทเป็น สถาบันการเรียนรู้ตลอดชีวิต มุ่งส่งเสริมการเรียนรู้ตลอดชีวิตให้กับทุกคนอย่างครอบคลุมและเท่าเทียมกัน โดยมี การเรียนรู้แบบยืดหยุ่น นอกจากการเรียนในระบบปกติ เพื่อตอบสนองความต้องการเรียนรู้ของคนในทุกช่วงวัยและพัฒนาคนได้ตอบโจทย์ความต้องการ 1) หลักสูตรต้องร่วมมือกับภาคอุตสาหกรรมและขยายการมีส่วนร่วมกับสังคมทุกภาคส่วน 2) ใช้เกณฑ์ประกันคุณภาพสร้างความมั่นใจว่าการเรียนรู้มีคุณภาพและเป็นประโยชน์ ส่งผลต่อความน่าเชื่อถือ 3) จัดหาแหล่งเงินทุนอย่างเพียงพอ  4) พัฒนาบุคลากรที่ช่วยผลักดันให้เป็นสถาบันการเรียนรู้ตลอดชีวิต และ 5) ส่งเสริมการใช้เทคโนโลยีเพื่อการศึกษาอย่างทั่วถึง ในการเรียนรู้ ผู้เรียนควรได้รับการปลูกฝังคุณลักษณะเป็นผู้เรียนรู้ตลอดชีวิตตั้งแต่การศึกษาขั้นพื้นฐาน คือ การเรียนรู้ด้วยการนำตนเอง และทักษะด้านการคิด ซึ่งต้องตัดสินใจและแก้ไขปัญหา กระทั่งเข้าเรียนในระดับอุดมศึกษา ผู้เรียนเริ่มเป็นผู้ใหญ่จะมีประสบการณ์มากขึ้น พร้อมเรียนรู้ โดยตระหนักได้ว่าสิ่งไหนสำคัญต่อตนเอง นำมาสู่การมีส่วนร่วมในทุกมิติของการเรียนรู้ ซึ่งส่งผลดีต่อการเรียนรู้แบบยืดหยุ่นของสถาบันอุดมศึกษาและการเป็นผู้เรียนรู้ตลอดชีวิตที่มีคุณภาพที่จะพัฒนาประเทศสู่ความยั่งยืนต่อไป