ตัวแบบสมการโครงสร้างประสบการณ์ทางการเงิน ความรู้ทางการเงิน ทัศนคติทางการเงิน และการวางแผนทางการเงินที่มีอิทธิพลต่อพฤติกรรมทางการเงินของพนักงานธนาคารแห่งหนึ่ง
คำสำคัญ:
ความรู้ทางการเงิน, ทัศนคติทางการเงิน, การวางแผนทางการเงิน, พฤติกรรมทางการเงินบทคัดย่อ
งานวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อตรวจสอบความสอดคล้องของตัวแบบสมการโครงสร้าง
ที่มีอิทธิพลต่อพฤติกรรมทางการเงินกับข้อมูลเชิงประจักษ์ และ เพื่อศึกษาความสัมพันธ์เชิงสาเหตุ ประสบการณ์ทางการเงิน ความรู้ทางการเงิน ทัศนคติทางการเงิน และการวางแผนทางการเงินที่มีอิทธิพลต่อพฤติกรรมทางการเงิน ซึ่งกำหนดกลุ่มตัวอย่างที่ใช้ คือ พนักงานธนาคารแห่งหนึ่งจำนวน 500 คน โดยใช้วิธีการสุ่มตัวอย่างแบบใช้ความน่าจะเป็นและการเลือกตัวอย่างแบบแบ่งชั้นภูมิ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติพรรณนา และการวิเคราะห์สมการโครงสร้าง (Structural Equation Modeling) ผลการวิจัย พบว่า ตัวแบบสมการโครงสร้างที่มีพฤติกรรมทางการเงินสอดคล้องกลมกลืนกับข้อมูลเชิงประจักษ์ และ พบว่า ประสบการณ์ทางการเงินมีอิทธิพลทางตรงต่อความรู้ทางการเงิน (DE=0.903) ความรู้ทางการเงินมีอิทธิพลทางตรงต่อการวางแผนทางการเงิน (DE=0.966) และ ทัศนคติทางการเงินมีอิทธิพลทางตรงต่อพฤติกรรมทางการเงิน (DE = 0.911) ทั้งนี้ ความรู้ทางการเงิน และประสบการณ์ทางการเงิน มีอิทธิพลทางอ้อมต่อพฤติกรรมทางการเงิน (IE=0.150 และ 0.068) ตามลำดับ ปัจจัยที่สอดคล้องสามารถนำไปบริหารจัดการและการวางแผนทางการเงินของพนักงานธนาคารได้
เอกสารอ้างอิง
Amagir, A., Groot, W., Maassen, H., & Wilschut, A. (2018). A review of financial-literacy education programs for children and adolescents. Citizenship Social and Economics Education, 17(1), 56-80.
Amanah, E., Rahardian, D., & Iradiant, A. (2016). Pengaruh financial knowledge, financial attitude dan external locus of control terhadap personal financial management behavior pada Mahasiswa S1 Universitas Telkom . E- Proceding of Management, 3(2), 1228-1235.
Ameliawati, M., & Setiyani, R. (2018). The influence of financial attitude, financial socialization, and financial experience to financial management behavior with financial literacy as the mediation variable. KnE Social Sciences, 3(10), 811.
Asih, S. W., & Khafid, M. (2020). Pengaruh financial knowledge, financial attitude dan income terhadap personal financial management behavior melalui locus of control sebagai variabel intervening. Economic Education Analysis Journal, 9(3), 748-767.
Aydin, A. E., & Selcuk, E. A. (2019). An investigation of financial literacy, money ethics and time preferences among college students : A structural equation model. International Journal of Bank Marketing, 37(3), 880-890.
Bank of Thailand. (2018). Bank of Thailand and the solution to household debt problems. Retrieved from https://www.bot.or.th/Thai/ResearchAndPublications/Report/Pages/AnnualReport2018_box04.aspx.
Bank of Thailand. (2020). Results of the Thai financial skills survey (Financial literacy) Year 2020 and the implementation of financial literacy promotion of BOT. Retrieved from https://www.bot.or.th/Thai/PressandSpeeches/Press/2021/Pages/n7764.aspx.
Bank of Thailand. (2021). Public debt relief mission. Retrieved from https://www.bot.or.th/Thai/ResearchAndPublications/articles/Pages/Article_3Aug2021.aspx.
Bonga, W. G., & Mlambo, N. (2016). Banks and financial literacy enhancement in Zimbabwe. Journal of Economics and Finance, 7(2), 69-74.
Chuah, S. C., Kamaruddin, J. N., & Singh, J. K. (2020). Factors affecting financial management behaviour among University Students. Malaysian Journal of Consumer and Family Economics, 25(7), 154-174.
Coskun, A., & Dalziel, N. (2020). Mediation effect of financial attitude on financial knowledge and financial behavior: The case of university students. International Journal of Research in Business & Social Science, 9(2), 1-8.
Danes, S. M., & Hira, T. K. (1990). Knowledge, attitudes, and practices in the use of credit cards. Home Economics Research Journal, 18(1), 223–235.
Dewi, V. I., Febrian, E., Effendi, N., & Anwar, M. (2020). Does financial perception mediating the financial literacy on financial behavior? A study of academic community in Central Java Island, Indonesia. Montenegrin Journal of Economics, 16(2), 33-48.
Dewi, V. I., Febrian, E., Effendi, N., Anwar, M., & Nidar, S. R. (2020). Financial literacy and its variables : The Evidence from Indonesia. Journal of Scientific Papers Economics & Sociology, 13(3), 133-15.
Frijns, B., Gilbert, A., & Tourani-Rad, A. (2014). Learning by doing : The role of financial experience in financial literacy. Journal of Public Policy, 34(1), 123-154.
Haque, A., & Zulfiqar, M. (2015). Women’s economic empowerment through financial literacy, financial attitude and financial wellbeing. Research Journal of Finance & Accounting, 6(21), 57–66.
Herleni, S., & Tasman, A. (2019). Pengaruh financial knowledge dan internal locus of control terhadap personal financial management behaviour pelaku umkm kota bukittinggi. Jurnal Kajian Manajemen dan Wirausaha, 270(1), 270-275.
Hira, T., & Mugenda, O. (2000). Gender differences in financial perceptions, behaviors and satisfaction. Journal of Financial Planning, 13(2), 86–92.
Hogarth, J. M., & Hilgert, M. A. (2002). Financial knowledge, experience and learning preferences : Preliminary results from a new survey on financial literacy. Consumer Interest Annual, 48(1), 1-7.
Huston, J. S. (2010). Measuring financial literacy. The Journal of Consumer Affairs, 44(2), 296-316.
Hutabarat, A. S., & Wijaya, C. (2020). Analysis the effect of financial literacy on financial planning for retirement (Case study lecturers and administrative staffs in Universitas Indonesia). International Journal of Management, 11(5), 741-750.
Inlakorn, S. (2020). An analysis of financial literacy of the students at Kasetsart University Sri Racha Campus , Interdisciplinary Sripatum Chonburi Journal, 6(2), 78-90.
Iramania, R., & Lutfia, L. (2021). An integrated model of financial well-being : The role of Financial Behavior. Accounting, 7(2), 691–700.
John, F. (2015). Financial inclusion in Kancheepuram District – Exploring usage in access. Journal of Economics, Business and Management, 2(1), 1–8.
Kaiyawan, Y. (2019). Principles of research statistics and use of the SPSS program (6th ed). Bangkok : Chulalongkorn University Printing House.
Kaiyawan, Y. (2020). Analysis for Structural Model Equation with AMOS (2th ed). Bangkok : Chulalongkorn University Printing House.
Krishna, A., Rofaida, R., & Sari, M. (2010). Analysis The Determinant of Financial Litercy among Students and The Level of Financial Literacy. Journal Proceedings of The 4th International Conference on Teacher Education.
Lusardi, A., & Mitchell, O. S. (2014). The economic importance of financial literacy: Theory and Evidence. Journal of Economic Literature, 52(1), 5-44.
Mendari, A .S., & Soejono, F. (2020). The relationship between basic and advanced financial literacy index and lecturer financial planning. Jurnal Dinamika Manajemen, 11(2), 207-215.
Moore, D. L. (2003). Survey of financial literacy in Washington State : Knowledge, Behavior, Attitudes, and Experiences. Science and Education Publishing, 7(3), 232-236.
Parrey, H. S., & Rather, R. A. (2018). Financial knowledge and financial behavior: A mediational study of Agri-Allied Entrepreneurship. Journal of Entrepreneurship and Management, 7(3), 33-41.
Perry, V. G., & Morris, M. D. (2005). Who is in control? The role of self-perception, knowledge, and income in explaining consumer financial behavior. Journal of Consumer Affairs, 39(2), 299–313.
Pratasaria, D. E., & Agustina, G. (2020). The effect of financial literation on students’s personal financial planning in Malang (Case Study on Pesantren Luhur Malang and Pesantren Al-Barakah Malang). Hasanuddin Economics and Business Review, 4(2), 37–43.
Rai, K., Dua, S., & Yadav, M. (2019). Association of financial attitude, financial behaviour and financial knowledge towards financial literacy : A structural equation modeling approach. FIIB Business Review, 8(1), 51–60.
Sereetrakul, W. (2014). Factors predicting saving behavior of students in Bangkok Metropolitan Area. Suthiparithat Journal, 28(85), 300-315.
Siam Commercial Bank. (2021). Thai household debt in the first quarter of the year hit a record high EIC estimates that the Thai economy is likely to experience a debt overhang, resulting in a slow recovery of household spending. Retrieved from https://www.scbeic.com/th/detail/product/7676.
Sivaramakrishnan, S., Srivastava, M., & Rastogi, A. (2017). Attitudinal factors, financial literacy, and stock market participation. International Journal of Bank Marketing, 35(5), 818-841.
Skagerlund, K., Lind, T., Strömbäck, C., Tinghög, G., & Västfjäll, D. (2018). Financial literacy and the role of numeracy–How individuals’ attitude and affinity with numbers influence financial literacy. Journal of Behavioral and Experimental Economics, 74(1), 18-25.
Soejono, F., & Mendari, A. S. (2019). Literasi keuangan dosen-dosen perguruan tinggi di palembang: Faktor pendapatan, pendidikan, dan kepemilikan produk financial. Jurnal Manajemen dan Bisnis, 4(1), 60-83.
Suyanto, S., Setiawan, D., Rahmawati, R., & Winarna, J. (2021). The impact of financial socialization and financial literacy on financial behaviors : An empirical study in Indonesia. Journal of Asian Finance, Economics and Business, 8(7), 169–180.
Vanichbuncha, K. (2018). Using SPSS for Windows for analyze data. Bangkok : Samlada.
Xiao, J. J., & Dew, J. (2011). The financial management behavior scale : Development and validation. Journal of Financial Counseling and Planning, 22(1), 43-59.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2022 วารสารเศรษฐศาสตร์และบริหารธุรกิจ มหาวิทยาลัยทักษิณ
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
