ผลของโปรแกรมการฝึกสมาธิเมตตาพิจารณาต่อภาวะสุขภาพจิตของนักเรียนมัธยมศึกษาตอนต้น: การเปลี่ยนแปลงคลื่นไฟฟ้าสมอง
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาผลการใช้โปรแกรมการฝึกสมาธิเมตตาพิจารณาต่อภาวะสุขภาพจิต และการเปลี่ยนแปลงคลื่นไฟฟ้าสมอง กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ นักเรียนที่กำลังศึกษาอยู่ชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น ปีการศึกษา 2567 จำนวน 60 คน แบ่งเป็นกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุม กลุ่มละ 30 คน คัดเลือกกลุ่มตัวอย่างด้วยแบบประเมินภาวะสุขภาพจิต 3 ด้าน (DASS-21) ได้แก่ ภาวะซึมเศร้า วิตกกังวล และความเครียด ซึ่งมีคะแนนระดับปานกลาง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ 1) โปรแกรมการฝึกสมาธิเมตตาพิจารณาที่ผู้วิจัยพัฒนาขึ้น 2) แบบประเมินภาวะสุขภาพจิต 3 ด้าน และ 3) เครื่องวัดคลื่นไฟฟ้าสมอง EMOTIV รุ่น EPOC Flex รวม 12 ครั้ง กลุ่มทดลองได้รับโปรแกรมการฝึก 12 ครั้ง สัปดาห์ละ 3 ครั้ง ๆ ละ 90 นาที รวม 4 สัปดาห์ ส่วนกลุ่มควบคุมได้รับวิธีปกติ เก็บข้อมูลโดยวัดภาวะสุขภาพจิต 3 ระยะ ได้แก่ ก่อนทดลอง หลังทดลอง และติดตามผล และวัดคลื่นไฟฟ้าสมองในกลุ่มทดลอง ระหว่างก่อนทดลองและหลังทดลอง วิเคราะห์ข้อมูลจากความแปรปรวนแบบวัดซ้ำ และการทดสอบทีแบบสองกลุ่มไม่เป็นอิสระกัน (t-test Dependent) ผลการวิจัย พบว่า 1) นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนต้นที่ได้รับโปรแกรมการฝึก มีภาวะสุขภาพจิตในระยะหลังทดลองและติดตามผลดีกว่าก่อนทดลอง อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ที่ระดับ .05 2) นักเรียนที่ได้รับโปรแกรมการฝึก มีภาวะสุขภาพจิตดีกว่านักเรียนกลุ่มควบคุมที่ได้รับวิธีปกติ ทั้งในระยะหลังทดลองและติดตามผล อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ที่ระดับ .05 และ 3) นักเรียนที่ได้รับโปรแกรมการฝึก มีการเปลี่ยนแปลงของคลื่นไฟฟ้าสมองย่านความถี่แอลฟาในระยะหลังทดลองสูงกว่าก่อนทดลอง อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ
ที่ระดับ .05
Article Details
เอกสารอ้างอิง
คมชัดลึก. (2566, 9 กุมภาพันธ์). เปิดผลสำรวจสุขภาพจิต นักเรียน นักศึกษา พบมี “ภาวะซึมเศร้า” สูงกว่าผู้ใหญ่. https://www.komchadluek.net/news/education/542642
พระสุภกิจ สุปญฺโญ, สมโภชน์ เอี่ยมสุภาษิต, และ เมธาวี อุดมธรรมานุภาพ. (2563). ผลของการเจริญสติและกระบวนการแก้ปัญหาที่มีต่อความเครียดและผลสัมฤทธิ์ ทางการเรียนของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย ในเขตอำเภอเมือง จังหวัดกาญจนบุรี. วารสารสันติศึกษาปริทรรศน์ มจร, 8(2), 585-595.
พัชรากร ทิพรังกร. (2562). ผลของการเจริญภาวนาที่มีต่อการทำงานของสมอง ระบบภูมิคุ้มกัน หรือดีเอ็นเอ. วารสาร มจร ปรัชญาปริทรรศน์, 2(1), 77-97.
เพ็ญนภา กุลนภาดล. (2563). การเสริมสร้างการควบคุมอารมณ์ของนักเรียนวัยรุ่นด้วยชุดกิจกรรมเชิงจิตวิทยา. วารสารสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลตะวันออก, 9(2), 86-96.
วชิระ หล่อประดิษฐ์, สุรพงษ์ เพ็ชรหาญ, และ วีรศักดิ์ ฟองเงิน. (2565). คลื่นสมองของการพูดโกหกของมนุษย์ โดยใช้วิธีการวัดเพื่อบันทึกกิจกรรมไฟฟ้าในสมองบริเวณรอบ ๆ หนังศีรษะ ด้วยเครื่องมือน้ำหนักเบา. วารสารวิชาการพระจอมเกล้าพระนครเหนือ, 32(1), 134-142.
วรวรรณ จุฑา, และ กมลลักษณ์ มากคล้าย. (2566, 31 พฤษภาคม). ความชุกของความผิดปกติทางอารมณ์: การสำรวจระบาดวิทยาสุขภาพจิตของคนไทยระดับชาติ ปี พ.ศ. 2566. https://www.dmh-elibrary.org/items/show/1681
Ashar, Y. K., Andrews-Hanna, J. R., Halifax, J., Dimidjian, S., & Wager, T. D. (2021). Effects of compassion training on brain responses to suffering others. Journal of Social Cognitive and Affective Neuroscience, 16(10), 1036-1047. https://doi.org/10.1093/scan/nsab052
Atwater, L., & Carmeli, A. (2009). Leader-member exchange, feelings of energy, and involvement in creative work. The Leadership Quarterly, 20(3), 264-275. https://doi.org/10.1016/j.leaqua.2007.07.009
Baijal, S., Jha, A. P., Kiyonaga, A., Singh, R., & Srinivasan, N. (2011). The Influence of concentrative meditation training on the development of attention networks during early adolescence. Frontiers in Psychology, 2, 153. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2011.00153
Bonadonna, R. (2003). Meditation's impact on chronic illness. Journal of Holistic Nursing Practice, 17, 309-319.
Chang, V. Y., Palesh, O., Caldwell, R., Glasgow, N., Abramson, M., Luskin, F., Gill, M., Burke, A., & Koopman, C. (2004). The effects of a mindfulness-based stress reduction program on stress, mindfulness self-efficacy, and positive states of mind. Journal of Stress and Health, 20(3), 141-147.
Desbordes, G., Negi, L. T., Pace, T. W. W., Wallace, B. A., Raison, C. L., & Schwartz, E. L. (2012). Effects of mindful-attention and compassion meditation training on amygdala response to emotional stimuli in an ordinary, non-meditative state. Journal of Frontiers in Human Neuroscience, 6, 292. https://doi.org/10.3389/fnhum.2012.00292
Goleman, D., & Davidson, R. J. (2017). Altered traits: science reveals how meditation changes your mind, brain, and body. Avery.
Howell, D. C. (2012). Statistical methods for psychology (8th ed.). Cengage Learning.
López-Caballero, F., & Escera, C. (2017). Binaural beat: A failure to enhance EEG power and emotional arousal. Frontiers in Human Neuroscience, 11, 557-569. https://doi.org/10.3389/fnhum.2017.00557
Neff, K. (2003). Self-compassion: An alternative conceptualization of a healthy attitude toward oneself. Self and Identity, 2, 85-101. https://doi.org/10.1080/15298860309032
Neff, K. D., & Dahm, K. A. (2015). Self-compassion: What it is, what it does, and how it relates to mindfulness. In Ostafin, B. D., Robinson, M. D., & Meier, B. P. (Eds.), Mindfulness and self-regulation (pp. 121-137). Springer.
Oei, T. P., Sawang, S., Goh, Y. W., & Mukhtar, F. (2013). Using the depression anxiety stress scale 21 (DASS-21) across cultures. International Journal of Psychology, 48(6), 1018-1029. https://doi.org/10.1080/00207594.2012.755535
Sanger, K. L., & Dorjee, D. (2016). Mindfulness training with adolescents enhances metacognition and the inhibition of irrelevant stimuli: Evidence from event-related brain potentials. Trends in Neuroscience and Education, 5(1), 1-11. https://doi.org/10.1016/j.tine.2016.01.001
Terathongkum, S. (2006). Relationships among stress, blood pressure, and heart rate variability in meditators. [Doctoral dissertation, Virginia Commonwealth University]. VCU Scholars Compass. https://scholarscompass.vcu.edu/etd/1497
Winer, B. J., Brown, D. R., & Michels, K., M. (1991). Statistical principles in experimental design (3rd ed.). McGraw-Hill.
