การถ่ายทอดความรู้ในการผลิตดินผสมแก่กลุ่มเกษตรกร ในเขตตำบลบ้านธิ อำเภอบ้านธิ จังหวัดลำพูน

บทคัดย่อ

          บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาบริบทชุมชน ปัญหาคุณภาพดินในแปลงของเกษตรและกระบวนการถ่ายทอดความรู้ในการผลิตดินผสม ให้กับกลุ่มเกษตรกร ตำบลบ้านธิ อำเภอบ้านธิ จังหวัดลำพูน และ 2) ศึกษาผลความเปลี่ยนแปลงที่เกิดกับกลุ่มเกษตรกรและชุมชน จากการผลิตดินผสมใช้เอง ประชากรเป้าหมายคือ สมาชิกกลุ่มเกษตรกร จำนวน 20 ราย เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ เครื่องมือที่ใช้ คือแบบสัมภาษณ์ บันทึกการสังเกตและใช้แบบประเมินความรู้ก่อนและหลังการฝึกอบรม

ผลการวิจัยพบว่า

1. ปัญหาคุณภาพดินในแปลงของเกษตร และกระบวนการถ่ายทอดความรู้ในการผลิตดินผสม ให้กับกลุ่มเกษตรกร ตำบลบ้านธิ อำเภอบ้านธิ จังหวัดลำพูน พบว่า ชุมชนตำบลบ้านธิใช้ดินในการปลูกพืชเชิงเดี่ยว เป็นระยะเวลานาน ทำให้สภาพดินเสื่อมโทรม ขาดความอุดมสมบูรณ์ จึงมีการรวมตัวของเกษตรกร จัดกระบวนการถ่ายทอดความรู้ในการผลิตดินผสม แลกเปลี่ยนเรียนรู้และพัฒนาด้านทรัพยากรในชุมชน ผลการศึกษาพบว่า 1) การปลูกพืชเชิงสร้างปัญหาให้กับดินทำให้ดินเสื่อมโทรมขาดความสมบูรณ์ 2) เกิดแนวทางการฟื้นฟูปรับสภาพดิน 3) มีการพัฒนาอาชีพเกษตรจากการทำดินผสมออกจำหน่าย
2. ผลความเปลี่ยนแปลงที่เกิดกับกลุ่มเกษตรกรและชุมชน จากการผลิตดินผสมใช้เอง พบว่า เกิดการเปลี่ยนแปลงใน 3 ด้าน คือ 1) ด้านความรู้ ทักษะในการผลิตดินผสม ที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม 2) ด้านเศรษฐกิจ ลดค่าใช้จ่ายจากการใช้สารเคมี และมีรายได้ที่เพิ่มขึ้น 3) ด้านสังคมที่มีความเข้มแข็งของกลุ่มเกษตรกรท้องถิ่น ที่รวมตัวกันเป็นเครือข่ายช่วยเหลือ แบ่งปัน แลกเปลี่ยนนำไปสู่การแก้ปัญหาและพึ่งพาตนเองได้ในระยะยาว