การประยุกต์หลักพุทธธรรมเพื่อส่งเสริมการมีส่วนร่วมของประชาชนในการบริหารจัดการขยะ ขององค์การบริหารส่วนตำบลดู่พงษ์ อำเภอสันติสุข จังหวัดน่าน

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาระดับการมีส่วนร่วมของประชาชนในการบริหารจัดการขยะ 2) ศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างหลักอปริหานิยธรรม 7 กับการบริหารจัดการขยะ 3) ศึกษาการประยุกต์หลักอปริหานิยธรรม 7 เพื่อการส่งเสริมการมีส่วนร่วมของประชาชนในการบริหารจัดการขยะขององค์การบริหารส่วนตำบลดู่พงษ์ อำเภอสันติสุข จังหวัดน่าน ระเบียบวิธีวิจัยเป็นแบบผสานวิธี ประกอบด้วยการวิจัยเชิงปริมาณ มีกลุ่มตัวอย่าง 365 คน โดยใช้แบบสอบถาม สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และใช้วิเคราะห์โดยใช้ค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์แบบเพียร์สัน และการวิจัยเชิงคุณภาพด้วยการสัมภาษณ์เชิงลึกผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน 10 รูป/คน โดยใช้แบบสัมภาษณ์และวิเคราะห์เนื้อหาเชิงพรรณนา

ผลการวิจัยพบว่า

1. ระดับการมีส่วนร่วมของประชาชนในการบริหารจัดการขยะ โดยภาพรวมอยู่ในระดับปานกลาง
2. ความสัมพันธ์ระหว่างหลักอปริหานิยธรรม 7 กับการบริหารจัดการขยะ มีความสัมพันธ์เชิงบวก อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.01
3. รูปแบบการประยุกต์หลักพุทธธรรม เพื่อส่งเสริมการมีส่วนร่วมของประชาชนในการบริหารจัดการขยะ ประกอบด้วย 5 ส่วน คือ 1) มีความรู้ คือ การค้นหาองค์ความรู้ในการแปรรูปขยะให้เป็นแบบมีส่วนร่วม 2) มีนวัตกรรม เป็นการนำองค์ความรู้ หรือสิ่งประดิษฐ์ใหม่ ๆ มาประยุกต์ให้เหมาะสมกับบริบทของพื้นที่ 3 ) หลักพุทธธรรม เป็นการขับเคลื่อนกิจกรรมที่มีการกำหนดโครงการ รูปแบบและกิจกรรมชุมชนจัดการขยะแบบมีส่วนร่วมตามหลักพุทธธรรม จากกิจกรรมต่าง ๆ 4) มีส่วนร่วม เป็นการสร้างพลังร่วมโดยอาศัยความร่วมมือในชุมชน 5) มีการติดตามผล เป็นการประเมินผลการแปรรูปขยะแบบมีส่วนร่วมขององค์การบริหารส่วนตำบลดู่พงษ์ อำเภอสันติสุข จังหวัดน่าน