การเสริมสร้างสุขภาวะตามแนวพุทธธรรมของชุมชนวัดบ้านเอียก ตำบลดอนไฟ อำเภอแม่ทะ จังหวัดลำปาง

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพปัญหาด้านสุขภาวะ 2) ศึกษากระบวนการเสริมสร้างสุขภาวะ 3) ศึกษาวิเคราะห์รูปแบบการเสริมสร้างสุขภาวะตามแนวพุทธธรรมของชุมชนวัดบ้านเอียก ตำบลดอนไฟ อำเภอแม่ทะ จังหวัดลำปาง เป็นการวิจัยแบบผสานวิธี กลุ่มตัวอย่างผู้ตอบแบบสอบถามเชิงปริมาณ มีจำนวน 202 คน กลุ่มเป้าหมาย ผู้ให้สัมภาษณ์ตามแบบสัมภาษณ์แบบกึ่งโครงสร้าง มีจำนวน 12 คน และผู้เข้าร่วมสนทนากลุ่มย่อย จำนวน 8 คน

ผลการวิจัยพบว่า

1. สภาพปัญหาด้านสุขภาวะของชุมชน กลุ่มตัวอย่าง ร้อยละ 38.72 เกิดอารมณ์เครียด มีรายได้ไม่สมดุล ผ่อนสินค้าครุภัณฑ์ประจำเดือน มีหนี้สิน ทำงานหนักเกินกำลัง ขาดความมั่นคงด้านอาชีพ ร้อยละ 20.91 เสพติดของมึนเมา บุหรี่ และยาเสพติด ร้อยละ 36.28 ติดการพนัน และร้อยละ 13.32 ติดเที่ยวกลางคืน
2. กระบวนการเสริมสร้างสุขภาวะของชุมชน ให้ประชาชนมีอาชีพเสริม ฝึกอบรมเสริมสร้างองค์ความรู้ ปรับปรุงดิน เพิ่มผลผลิต ภาครัฐเข้ามาสนับสนุน แก่กลุ่มอาชีพต่าง ๆ ในชุมชน และแก้ไขปัญหาสิ่งเสพติด ประสานความร่วมมือโดยเจ้าหน้าที่รัฐและผู้นำชุมชน
3. รูปแบบการสร้างเสริมสุขภาวะตามแนวพุทธธรรมของชุมชนวัดบ้านเอียก อำเภอแม่ทะ จังหวัดลำปางประกอบด้วย 1) กายภาวนา การบริโภคบนพื้นฐานความพอเพียง บริโภคอาหารครบ 5 หมู่ รักษาร่างกายให้สะอาด ตรวจสุขภาพประจำปี และจัดสิ่งแวดล้อมให้ถูกสุขลักษณะ 2) ศีลภาวนา การรักษาศีล เสริมสร้างความสัมพันธ์ที่ดีต่อกันอนุรักษ์วัฒนธรรมท้องถิ่น และปฏิบัติตนตามบรรทัดของสังคม 3) จิตภาวนา การจัดให้มีการฝึกสมาธิ จัดให้มีสถานที่ผ่อนคลายความเครียด และจัดให้มีบริการห้องสมุด 4) ปัญญาภาวนา จัดอบรมพัฒนาปัญญา ส่งเสริมการเรีนรู้การเสริมสร้างสุขภาพรู้วิธีควบคุมปัจจัยเสี่ยง และติดตามข่าวสารการเสริมสร้างสุขภาวะแบบองค์