การพัฒนารูปแบบการเฝ้าระวัง ป้องกัน ควบคุมโรคไข้เลือดออกในชุมชนของพื้นที่ตำบลมะเขือแจ้ อำเภอเมืองลำพูน จังหวัดลำพูน

บทคัดย่อ

การศึกษานี้เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการ (Action Research)  มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) พัฒนารูปแบบการเฝ้าระวัง ป้องกัน ควบคุมโรคไข้เลือดออกในชุมชน พื้นที่ตำบลมะเขือแจ้  อำเภอเมืองลำพูน จังหวัดลำพูน  2) เพื่อศึกษาผลของรูปแบบการเฝ้าระวัง ป้องกัน ควบคุม โรคไข้เลือดออกในชุมชนที่พัฒนาขึ้น  วิธีการศึกษาใช้กระบวนการ A-I-C (Appreciation Influence Control) ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียประกอบไปด้วย อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านจำนวน 42 คน  บุคลากรของเทศบาลตำบลมะเขือแจ้จำนวน 1 คน และบุคลากรของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลตำบลมะเขือแจ้จำนวน 5 คน  วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา  สถิติวิเคราะห์ความสัมพันธ์ Chi-square Test และ ค่าความเสี่ยงสัมพัทธ์ (Relative Risk: RR)

ผลการศึกษาพบว่า รูปแบบการเฝ้าระวัง ป้องกัน ควบคุมโรคไข้เลือดออกที่ได้พัฒนาขึ้น มีการดำเนินการ 3 ระยะ คือ 1) ระยะก่อนการเกิดโรค  2) ระยะเมื่อเกิดโรค  และ 3) ระยะหลังการเกิดโรค  โดยมีกิจกรรมการดำเนินการที่เชื่อมโยงกัน 3 หน่วยงาน คือ 1) อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน  2) โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล  และ 3) องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น  ทั้งนี้การดำเนินการได้ตอบสนองต่อความคาดหวังในการดำเนินการเฝ้าระวัง ป้องกัน ควบคุมโรคไข้เลือดออกในชุมชน คือ 1) ต้องการให้คนในชุมชนมีความรู้ และให้ความร่วมมือในการเฝ้าระวัง ป้องกัน ควบคุมโรค  2) ต้องการให้มีการประสานงานที่ดีและรวดเร็ว และ 3) ต้องการให้มีระบบติดตามประเมินผลอย่างต่อเนื่อง  และพบว่า รูปแบบการเฝ้าระวัง ป้องกัน ควบคุมโรคไข้เลือดออกในชุมชนที่พัฒนาขึ้น มีความสัมพันธ์กับการเกิดโรคไข้เลือดออก ในพื้นที่ตำบลมะเขือแจ้ อำเภอเมืองลำพูน จังหวัดลำพูน อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 (P-Value <0.002)