ชุดกิจกรรมการปั้นมันดาลา: กิจกรรมศิลปะเพื่อเสริมสร้างสุขภาวะทางจิตใจ สำหรับเด็กปฐมวัย

Main Article Content

ณัฐณิชา มณีพฤกษ์
อินทิรา พรมพันธุ์
พชร วงชัยวรรณ์
จิราพร พนมสวย

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อนำเสนอถึงแนวทางการเสริมสร้างสุขภาวะทางจิตใจสำหรับเด็กปฐมวัย อายุ 5-7 ปี ผ่านการจัดกิจกรรมศิลปะสร้างสรรค์ประเภทการปั้นที่บูรณาการเข้ากับเทคนิค “มันดาลา” ซึ่งเป็นกิจกรรมสร้างสรรค์ศิลปะภายในพื้นที่วงกลมที่มีจุดเริ่มต้นมาจากประเทศทิเบต ซึ่งในปัจจุบันได้มีการปรับรูปแบบให้สามารถนำมาใช้ในการบำบัดอารมณ์และจิตใจผ่านการสร้างสรรค์งานศิลปะประเภทต่าง ๆ เพื่อช่วยในการเสริมสร้างสมาธิ พัฒนาทักษะด้านความคิดสร้างสรรค์ รวมถึงการเสริมสร้างประสบการณ์ทางสุนทรียะและกล่อมเกลาจิตใจให้กับคนทุกเพศทุกวัย บทความฉบับนี้ผู้เขียนจึงได้ศึกษาและรวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับการเสริมสร้างสุขภาวะทางจิตใจสำหรับเด็กปฐมวัย คุณค่าของการสร้างสรรค์มันดาลา กิจกรรมศิลปะและการปั้นสำหรับเด็กปฐมวัย ตลอดจนงานวิจัยที่เกี่ยวข้องเพื่อเป็นแนวทางสำหรับครูผู้สอน พร้อมทั้งนำเสนอตัวอย่างและแนวทางในการออกแบบกิจกรรมการปั้นมันดาลาให้มีความเหมาะสมกับพัฒนาการและช่วงความสนใจของเด็กปฐมวัย อันจะนำไปสู่การเสริมสร้างสุขภาวะทางจิตใจ ตลอดจนพัฒนาการในด้านต่าง ๆ ทั้งด้านร่างกาย สติปัญญา สังคม อารมณ์และจิตใจที่เชื่อมโยงกันเป็นองค์รวม

Article Details

บท
บทความวิชาการ
Author Biography

พชร วงชัยวรรณ์, สาขาวิชาศิลปศึกษา คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนครศรีอยุธยา

Corresponding Author

References

ชัยณรงค์ เจริญพาณิชย์กุล. (2533). พัฒนาเด็กด้วยศิลปะ. แปลน พับลิซชิ่ง.

ชาญณรงค์ พรรุ่งโรจน์. (2543). การวิจัยทางศิลปะ. ด่านสุทธาการพิมพ์.

ณัฐชา อุเทศนันท์. (2561). ความสัมพันธ์ระหว่างความเครียดและสุขภาวะทางจิตในวัยผู้ใหญ่ตอนกลาง โดยมีความเมตตากรุณาต่อตนเองและการสนับสนุนทางสังคมเป็นตัวแปรกำกับ [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต]. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

ดวงฤทัย คำพะรัก, นนทชนนปภพ ปาลินทร, ทองสุข วันแสน, และศริพร อยู่ประเสริฐ. (2562). การพัฒนากล้ามเนื้อมัดเล็กของเด็กปฐมวัย โดยใช้กิจกรรมการปั้นสร้างสรรค์. วารสารแสงอีสาน มหาวิทยาลัย มหามกุฏราชวิทยาลัย วิทยาเขตอีสาน, 16(2), 484-498.

ปิ่นทอง นันทะลาด. (2560). ศิลปะสําหรับครูปฐมวัย. มหาวิทยาลัยราชภัฏอุดรธานี.

ปิยะแสง จันทรวงศ์ไพศาล. (2559). มันดาลา: นัยยะแห่งจิตวิญญาณสู่บริบททางศิลปะ. วารสารศิลป์พีระศรี, 4(1), 181-209.

แพรวดาว พงศาจารุ, เรวดี พจนบรรพต, และนิธิพัฒน์ กุศลสร้าง. (2554). ความสัมพันธ์ระหว่างบุคลิกภาพห้าองค์ประกอบ จิตอาสา และสุขภาวะทางจิตในนิสิตนักศึกษาระดับปริญญาบัณฑิต. โครงงานวิจัยปริญญาบัณฑิต จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

มูลนิธิยุวสถิรคุณ. ศูนย์สถานศึกษาพอเพียง. (2560). กิจกรรมมันดาลา Mandala. http://www.sufficiency.nida.ac.th/blog/116-โรงเรียนเทศบาล5วัดป่าจิตตสามัคคี-2945-กิจกรรมมันดาลาmandala

รัชนีกร ชะตางาม. (2560). การสร้างสรรค์ศิลปะสื่อผสมพื้นที่แห่งความสุขกรณีศึกษาศิลปะบาบดัเพื่อพัฒนาสมาธิในเด็กสมาธิสั้น [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต]. มหาวิทยาลัยศิลปากร.

ศศิลักษณ์ ขยันกิจ. (2559). การใช้มันดาลาเพื่อเสริมสร้างการตระหนักรู้ในตนเองของนิสิตชั้นปีที่ 4 สาขาวิชาการศึกษาปฐมวัย. วารสารครุศาสตร์, 44(4), 176-187.

สถาบันราชานุกูล. (2566). ความสุขของเด็กปฐมวัย. https://th.rajanukul.go.th/_admin/file-download/ groupreview0000303.pdf

สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ. (2563). สุขภาวะเด็ก คือ ฐานทุนสุขภาพตลอดช่วงชีวิต และ “สร้าง” นำ “ซ่อม” ที่แท้จริงต้องเริ่มที่วัยเด็ก. https://www.thaihealth.or.th/?p=223244

สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2560). หลักสูตรการศึกษาปฐมวัย พุทธศักราช 2560.

สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2560). แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 12 พ.ศ. 2560-2564. https://backoffice.onec.go.th/uploaded2/Category/202110/nesdbplan12.pdf

สำนักงานคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ. (2550). พระราชบัญญัติสุขภาพแห่งชาติ พ.ศ. 2550. https://infocenter.nationalhealth.or.th/statute50

สํานักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2564). แผนพัฒนาเด็กปฐมวัย พ.ศ. 2564-2570.

https://opac01.stou.ac.th/multim/Gift_eBook/165145.pdf

หอศิลปวัฒนธรรมกรุงเทพมหานคร. (2566). ศิลปะแมนดาลาเพื่อการพัฒนาสมาธิและการจดจ่อ.

https://www.bacc.or.th/event/3189.html

อรุโณทัย ไชยช่วย. (2566). Mandalas คืออะไร. สถาบันการศึกษาเพื่อการเยียวยา. https://mandalascenter.com/?page_id=3624&lang=th

Chambers, Y. (n.d.). Social emotional learning activities using a Mandala. Kiddle Matters.

https://www.kiddiematters.com/social-emotional-learning-activities-using-a-mandala/

Cook, K., Mayorga, M., & Ball, V. (2016). Mandala mornings: A creative approach for elementary school. Journal of School Counseling, 14(6), 1-25.

Eglinton, A. K. (2003). Art in the early years. Routledge Falmer.

Fagan, L. M. (2015). Elementary school teachers' perception of art integration to arts integration to improve student learning [Doctoral dissertation]. Walden University.

Jung, C. G. (1959). Mandala symbolism. https://sus-west-wasabisys.com/luminist/EB/I-J-K/Jung%-20Mandala%20Symbolism.pdf

Lowenfeld, V. (1957). Creative and mental growth (3rd ed.). Macmillan.

Petrishcheva, V., & Filatova, O. V. (2017). Mandala as a method of art therapy, ensuring stabilization of emotional states of preschooler children. Olympiáda techniky Plzen, 23.–24.5, p. 110-113.

Schirrmacher, R. (1998). Art and creative development for young children (3rd ed.). Delmar.

The Mandala Company. (2023). The Butterfly Mandala. https://www.themandalacompany.com/

Ulian, L. (2023). Technological mandala 52 – Solaris. Leonardo Ulian.

https://www.leonardoulian.com/works/technological-mandala-52-solaris-2/World Health Organization. (2020). Basic documents (49th ed.).

Youngciety. (2562). กิจกรรมศิลปะการปั้นดินญี่ปุ่นสำหรับเด็กปฐมวัย.

https://www.youngciety.com/article/crafts/japan-clay-mold.html

Youngciety. (2565). การปั้นสำหรับเด็ก ตอน ดินปั้นและการปั้นพื้นฐานที่เหมาะกับเด็ก 3 ขวบขึ้นไป.

https://www.youngciety.com/article/crafts/basic-clay-modelling-technique-for-kids.html